Büyük oyuncular Ülker ve Eti ile birlikte Karaman'daki işletmelerden sonra devler de bisküviyi sevdi. Yaklaşık 2 milyar dolarlık pazarın yeni oyuncuları Piyale ve Tadelle Irak ve İran pazarının cazibesi ile birlikte lojistik maliyetlerini portföy zenginleştirerek düşürme imkânı veren pazar için Koç'un Divan'ı ve Yaşar Holding de hazırlanıyor.
Yaklaşık büyüklüğü 2 milyar dolar olarak tahmin edilen bisküvi pazarına, son bir yılda özellikle büyük şirketlerin ilgisi arttı. Ülker ve Eti'nin yıllardır hakim olduğu pazara Piyale markası ile Sabancı grubu, Tadelle markasıyla da Bayındır Holding girdi. Koç Holding, Divan markası ile sektöre gireceğini duyururken Yaşar Holding de sonbahar ayında bisküvi pazarına girmeyi planladığını açıkladı.
KITIR KITIR REKABET Pazarın en yeni oyuncularından biri Sabancı Grubu şirketi Piyale. Piyale, 2004 başında girdiği pazarda farklı ürünlerle atağa kalktı. Üretimi Saray'a yaptıran şirket, önümüzdeki dönemde kendi tesislerinde üretim yapmayı planlıyor. Pazara yeni giren diğer şirket de çikolatacı Sagra. Sagra, Tadelle markasını bisküviye de vererek ilk etapta 15 çeşit ürün çıkardı. Trabzon'da bir üretici şirketle stratejik işbirliği yapan Sagra, 2005 sonuna kadar ürün çeşidini 40'a çıkarmayı hedefliyor. Sagra, Tadelle marka bisküvilerle pazara ilk çıktığında önce klasik çeşitleri tekrarladı. Ancak daha sonra özellikle sağlıklı ve fonksiyonel ürünlerle farklılık yarattı. Sagra Genel Müdürü Murat Alıcılar, "Tüketicinin bilinçlenip güvenilirlik aramasıyla küçük markalar pazardan silinecek, devler bisküvi işine daha çok ilgi gösterecek" yorumunu yaptı. Yaşar Holding ise bisküviye ilgisini ilan edip yatırım için eylül ayını bekliyor. Yaşar Holding İcra Kurulu Başkanı Hasan Denizkurdu, "Bisküvi ile ilgileniyoruz, bunun için sonbaharı bekliyoruz" açıklamasını yaptı. Koç Grubu şirketi Divan da önce yemek işine girdi, ardından bisküvi ile ilgilendiğini duyurdu. Divan Genel Müdürü Kamil Berk, geçtiğimiz aylarda yaptığı açıklamada, "Bisküvide ürün geliştirmek üzereyiz. Pazar oldukça davetkâr" yorumunu yapmıştı.
PORTFÖY ZENGİNLEŞİYOR Gıda şirketlerinin bisküvi pazarına karşı artan ilgilerinin birkaç nedeni var. İlki, mevcut pazarlama-satış-dağıtım teşkilatlarının artan maliyetlerini aşağı çekmek amacı ile portföy zenginleştirme çabası. Zira 250 bin satış noktası olan Türkiye'de perakende noktalara ulaşmak çok masraflı. İkincisi, markalı ve güvenilir gıda konusunda tüketicinin artan bilincinin zamanla, bisküvide merdivenaltı üretimi sona erdirmesi umuluyor. Diğer cazibe de Irak ve İran pazarının bisküvi ihracatı için büyük potansiyel oluşturması. Öte yandan Türkiye'de kişi başına bisküvi tüketimi 3-5 kilogram. Avrupa'da ise 13- 15 kilogram. Devler, tüketimin artacağı döneme şimdiden hazır olmak istiyor.
KAPASİTE FAZLASI Türkiye'nin adı bisküviyle özdeşleşmiş illerinden biri Karaman. Karaman'da pek çok şirket özellikle ihracat ağırlıklı üretim yapıyor. Bisküvi tesislerinin kurulu kapasitesi yaklaşık 900 bin ton/yıl olarak hesaplanırken bunun 450 bin tonu iç ve dış pazar toplamı olarak değerlendiriliyor. Yani kapasitenin yarısı kullanılıyor. Sektörün en büyük sorunu da zaten bu; kapasite fazlalığı ve pazarın hızlı büyümemesi.
ÜLKER PAZAR LİDERİ Pazarın en büyük 5 oyuncusu Ülker, Eti, Rekor, Saray ve Piyale olarak sıralanıyor. Rekabet, piyasaya çıkan ürün sayısının hızla artması olarak kendini gösterirken, raflarda 300'ün üzerinde bisküvi satışa sunuluyor. ACNielsen Perakende Ölçüm Hizmetleri FMCG Track raporuna göre 2004'ün ilk beş ayında bisküvi-kek pazarı miktar bazında yüzde 12.5 büyürken, enflasyondan arındırılmış satış değeri aynı dönemde yüzde 8.7 arttı. Bu da geçmişte daha stabil olan pazarın, yeni markaların girmesiyle hareketlendiğinin kanıtı oldu.
