|
Bush'un parasıyla demokratlık (2)
Dün, "Büyük Ortadoğu'ya demokrasi saçmak" için kolları sıvayan Bush'un bir "National Endowment for Democracy (NED)"i özellikle ön plana çıkarıp bütçesini katlamak istediğini belirtmiştim. 20 yıl önce Reagan'ın kurdurttuğu, "dünyada demokrasiyi geliştirmek" misyonlu NED'in, "bir dönem CIA'nın örtülü yürüttüğü faaliyetleri açık sürdürmek" üzere, sivil toplum örgütü görüntüsü ardında devlet kaynaklarıyla ve "derin devlet" ilhamıyla çalışabildiğini de. Türkiye'ye de yatırım yapan NED'in, artan kaynaklarıyla, "Büyük Ortadoğu'nun yıldızı"na daha çok ilgi göstereceğini tahmin ederek.
***
NED, "demokrasi için" dünyanın çeşitli yerlerine epeyce kaynak aktardı. Bunların içinde, Sırbistan gibi, münasip örneklerin bulunduğu da söylenebilir. Ancak, "nasıl demokrasi, hangi demokratlar" sorusu bazı Başkanlık bildirilerinde şöyleydi: "ABD ulusal çıkarlarının savunulması, stratejik önemi haiz bölgelerde ABD'ye dost demokrasilerin geliştirilmesi, ABD değerlerini paylaşan, ABD dostu olanların desteklenmesi." O yüzden bu "demokrat" sadece "kaş yapmadı", bir yandan "göz çıkardı." Fransa'da seçimle gelmiş sosyalist iktidara karşı, aşırı sağcı, yabancı düşmanı, hatta terör bağlantılı bir örgütün desteklenmesi gibi. Panama ve Haiti'de darbecilerin beslenmesi gibi. Latin Amerika'nın en istikrarlı demokrasisi Kosta Rika'da Nobel ödüllü başkan Oscar Arias'a karşı muhalefetin beslenmesi gibi. Ambargolu İran'a gizlice satılan silahlardan gelen parayla Nikaragua yönetimine karşı kontrgerilla beslenmesine bulaşmışlık gibi. Yine Nikaragua'da seçilmiş yönetime karşı muhalefet inşası gibi. NED en son Venezuela'da fenersiz yakalandı. Meşru seçimle gelen ama Bush yönetiminin hoşlanmadığı Başkan Chavez'e karşı iki günlüğüne başarılı olan darbecileri NED'in de teşvik ve finanse ettiği belgelendi.
***
NED'in iki başı bir fikir verebilir: 20 yıldır başkanlığını yürüten Carl Gersham, sosyalist kökenli lakin sonradan ünlü Demokrat şahinlerden Senatör Jackson'ın çevresine giren ve orada bugünün neo-muhafazakar şahinleri Richard Perle, Paul Wolfowitz, Eliot Abrams gibileriyle "yoldaşlık" yapan bir zat. 2001'de yönetim kurulunun başına getirilen Vin Weber ise, ABD sağının şahin merkezlerinden "Empower America"nın kurucusu, "Amerikan muhafazakar düşüncesinin gelişiminde hayati rol sahibi" bir eski parlamenter ve lobici. Bunları, onlarla iş ve işbirliği yapanların biraz hatırlaması için de yazıyorum. Çünkü...
***
NED, doğrudan ya da dolaylı, Türkiye'de "iyi işler" yapmak isteyenlere, yapabilenlere ve başkalarına da kaynak aktardı ve aktarıyor. Bulabildiğim kadarıyla, 1991-2001 arasında NED'in Türkiye'de, sivil toplum örgütleri, eğitim çalışmaları, parlamenterler için kullandığı para 5 milyon dolar kadar. Bush'un planıyla artarak sürmesi muhtemel. Derdim, çoğunun yaptığı olumlu işlere de tanık olduklarımı teşhir etmek, suçlamak, zan ve şaibe altında bırakmak değil. Ancak, artık "ahlaki-demokratik" bir muhasebe yapıp herhalde kamuoyuyla da paylaşmaları gerekiyor. Amaçlar kadar araçların, kimlerle hangi ahlaki-demokratik ortamda ortaklık yapıldığının önemi yok mu? Nisan 2002'de Venezuela darbesi olduğunda, NED'in ortağı IRI'nin Başkanı George Folsom, "Halk demokrasiyi savunmak için ayaklandı" diye alkışlamıştı. Bir ay sonra İstanbul'da gençlere "demokrasi dersi" veriyordu. Bence, bu nevi paralarla, Bush'un kesesinden "demokratlık" biraz ayıp! En iyi amaçlar peşindeyken bile, bu ayıbın utancının hissedilmesi gerekiyor. O kaynaklarla siyasi oluşum peşinde olanlar da dahil! Bakalım o iç muhasebeyi kimler yapacak?
|
