Büyük Ortadoğu'da aslan Türkiye
ABD'nin NATO'ya, G8 ülkelerine, Avrupa'ya, bize ve Kuzey Batı Afrika'dan Ortadoğu, Orta Asya ve Güney Asya'ya kadar her yere sokuşturmaya çalıştığı "Büyük Ortadoğu İnisiyatifi"ni geçen gün anmıştık. Daha epey anarız. Bugün, o haritaya dair ABD Kongresi'nin iki kanadında geçen yıl doğan "Ortadoğu (Büyük Ortadoğu ülkeleri) Ticaret ve Yükümlülük Yasası 2003" tasarısını, oradaki yerimizi, aynı safta demokrasi ve ekonomi sınavına alındığımız "sınıf arkadaşlarımız"ı, "ABD'nin özel ticari şefkati" için kimlerle hangi şartlara tabi tutulmak istendiğimizi... Başbakan heyecanlanıp gökte ve yurtta "Amerikan yıldızları"nı sayarken, ne kadar "sayıldığımız"ı aktarayım. * * * Senatörler Max Baucus, John McCain, Thomas Daschle, Dianne Fenstein, Maria Cantwell ile Temsilciler Meclisi'nden Calvin Dooley, James Moran ve Adam Smith (İki asır sonra, İskoç adaşının'Ulusların Zenginliği"nin ardından Ortadoğu namına harika bir reenkarnasyon!) tarafından hazırlanan ve yıl sonunda komitelere sevk edilen çifte tasarı, "Büyük Ortadoğu"da ABD'yle ayrıcalıklı ticarete aday ülkeler ile şartları belirleyip takdiri Başkan'a bırakıyordu. Genel amacı, "Büyük Ortadoğu"da ticareti ve demokrasiyi geliştirmekti ki, ne ala! Başkan'ın takdirini kazanıp adaylıktan "yararlanan ülke" statüsüne terfi etmek için "kendini adamak" gereken şartlar şöyleydi: *Özel mülkiyet haklarını, yasal ticareti kollayan, fiyat kontrolleri, sübvansiyonlar, kamu mülkiyeti gibi ekonomiye devlet müdahalesini asgariye indiren bir piyasa ekonomisi; * Hukuk devleti; * Siyasi çoğulculuk; * ABD'ye ticaret ve yatırım engellerini kaldırmak, yatırımlara uygun ortam hazırlamak, fikri mülkiyeti korumak, ikili ticaret ve yatırım sorunlarını çözmek; * Yoksulluğu azaltmak, yolsuzlukla mücadele, uluslararası işçi haklarının kabulü, örgütlenme ve toplu sözleşme özgürlüğü, zoraki çalışmanın kaldırılması, çevrenin korunması. Bunların çoğu "iyi" şeyler; yani "keşke herkes böyle yapsa". * * * Bir de özel şartlar vardı: Mesela, "ABD'nin ulusal güvenlik ve dış politika çıkarlarını baltalayan faaliyetlerde bulunmamak", mesela "İsrail-Filistin sorununda barışçı çözümü desteklemek", mesela "ABD Dışişleri'nin terörizmi destekleyen devletler listesinde bulunmamak"... Ve... "İsrail'e, birinci, ikinci, üçüncü derecelerden ekonomik boykota katılmamak". İşte bu şartlarla, barış, huzur ve ABD'yle alışveriş dairesinde adam edilmek istenen "Büyük Ortadoğu"nun ticari tasarımı, haritadaki tüm ülkeleri içermiyor ama 20 "aday" mevcut... Haritadaki merkezi yerlerine rağmen, demokratik İsrail ve monarşik Ürdün namevcuttu. Çünkü onlar zaten "çok özel"di. Şartlara, stabi olmadan, özel maddelerle "yararlanan ülkeler"arasına kafadan alınıyorlardı: "Bu yasadaki hiçbir madde, İsrail ve Ürdün'e başka yasa ve anlaşmalarla tanınan hakları geçersiz kılmaz." * * * Kendini ABD'nin stratejik ortağı, "Büyük Ortadoğu'nun yıldızı" sayan "Avrupalı" bizler ise, "İslam aleminin örnek demokrasisi" olsak da, bu cennete seçilmek için, o şartlara tabi, kendini Başkan'a kanıtlaması gereken aday sayılıyorduk. Kimlerle birlikte? Afganistan, Azerbaycan, Bahreyn, Bangladeş, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir, Ermenistan, Fas, Gürcistan, Irak, Katar, Kuveyt, Lübnan, Mısır, Pakistan, Suudi Arabistan, Tunus, Umman, Yemen ve "teröre desteği bırakırsa" Filistin Yönetimi ile hep beraber! İnsan hakları ve demokrasiye adanmış bu heyetle aynı sınıfta, aynı sıralarda! "Büyük Avrupa" için bile "Amerikan vizesi" arayanlar "Büyük Ortadoğu"ya kesilen biletlerini iyice kontrol etsin! Biletçide böyle bir zihniyet varit çünkü.
|