MAN, Turgut Özal'ın kemiklerini sızlatmadı!

1990'da Özal'ın devreye girmesiyle bankalar tarafından yaşatılan MAN,10 yılda üretim ve ihracatta mucize yaratacak noktaya geldi
Bankalara olan borçları nedeniyle batma noktasına gelen 1990'da zamanın Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın girişimleriyle kurtarılan MAN şirketi mucizesi, bugün kötü durumdaki birçok şirkete örnek olacak başarı çizgisi yakaladı. 1987'de girdiği krizle 5 yıl boğuştuktan sonra 1992'de borçlu bankaların şirkete ortak olmasıyla kurtulan Türkiye'nin ilk kamyon ve otobüs üreticisi MANAŞ, bugün 126 milyon dolar cirosuyla 2 bin kişiye istihdam sağlayan, başarılı bir şirket haline geldi.

1990 yılında çıkarılan bir yasa ile kurtarılan MANAŞ, asıl çıkışını ise 1995 yılında büyük çoğunluğunun Alman MAN AG'ye satılmasından sonra yaptı. 1995 yılında iç satışları 32 milyon dolar, ihracatı ise sadece 820 bin dolar olan şirket, 2000 yılında 124 milyon dolarlık iç satış ve 41 milyon dolarlık ihracata imza attı. Kriz nedeniyle iç pazarın çok daraldığı geçen yıl şirket, iç satışlarını 52 milyon dolarda tutmayı başarırken, ihracıtını yüzde 82 artırarak, 74 milyon dolara çıkardı.

DOĞRU YERDE KÖK SALDIK
Alman MAN'a devredildikten sonra İstanbul'daki tesislerini Ankara'ya taşıyan ve 33 milyon dolarlık ek yatırım yapan şirket, günde 8.5 adet otobüs üretiyor. 2002'de üretimini günde 12.5 otobüse çıkarmayı hedefleyen şirket, önümüzdeki iki yıl içinde de çalışan sayısını 3 bine çıkaracak. MANAŞ, dünyanın en büyük belediye otobüsü üreticilerinden Ikarus'un ülkesi Macaristan'dan Avustralya yakınında küçük bir ada ülkesi olan Yeni Kaledonya'ya, Norveç'ten Romanya'ya kadar 27 ülkeye otobüs ve kamyon ihraç ediyor. Bu yıl 1.230 otobüs, 870 kamyon üretimi planlayan şirket, 974 otobüs ve 985 kamyon satışı gerçekleştirmeyi hedefliyor.

MANAŞ Yürütme Kurulu Üyesi Norbert Mast, krizde işçi çıkarmadıklarını ve yatırıma devam ettiklerini vurguladı. Türkiye'nin MAN'ın otobüs üretim üssü olması için yatırımlarının süreceğini kaydeden Mast, Türkiye'de yatırım yapma konusunda ise şunları söyledi:

"Israrlıyız, çünkü uzun vadede başarılı olacağımızı düşünüyoruz. Biz doğru yerde kök saldığımıza inanıyoruz. Krizden çok etkilendik. Büyüme ile ilgili planlarımızı bir kenara bıraktık. Ama tek işçi dahi çıkarmadık. Türkiye'yi MAN'ın otobüs üretim üssü yapmak için çalışmalarımız sürecek."

İŞ BANKASI'NIN KATKISI...
1966'da yüzde 66 Ercan Holding, yüzde 33 Alman MAN AG ortaklığı ile kurulan MANAŞ, uzun yıllar İstanbul'da otobüs üretimi yaptı. 1986'da Ankara'da kamyon üretmeye başlayan şirket, 1987'de gerçekleştirdiği 200 milyon marklık yatırımı nedeniyle bankalardan yüklü miktarda kredi aldı. Ancak aldığı kredileri geri ödeyemeyerek zor duruma düştü ve üretimini durdurmak zorunda kaldı. 1991'de alacaklı 14 bankanın sermayeye katılması ile kurtarılan MANAŞ'ın yeni ortaklıkları yüzde 52'lik payla İş Bankası, yüzde 16'lık payla Vakıfbank, yüzde 14'lük payla Ercan Holding ve yüzde 18'lik payla 12 banka oldu. İş Bankası 1996'da yüzde 51'lik payını 37.9 milyon marka MAN AG'ye sattı ve şirketin yönetimi Almanlara geçti.

2001 rakamları ile MAN
* Üretim: 685 otobüs, 492 kamyon

* İhracatı: 74 milyon $

* İç satışı: 52 milyon $

* Toplam satış: 126 milyon $