Manipülatörü SPK affetmiyor

Birinin lakabı kral, birinin fındıkçı, bir diğerininki zampara. Onlar borsanın ünlü spekülatörleri. Onlar borsasız, borsa onlarsız olamıyor. Ancak, hisse senedi piyasasının denetim organı Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) bu isimleri duymak bile istemiyor. Öyle ki Aralık 1999 öncesiyle ilgili tüm manipülasyon davaları düştüğü halde SPK, eski defterleri karıştırıp işlem yasaklarını günaşırı yeniliyor. Çarşaf gibi yasaklı listesine bakıldığında ise geçmiş yıllara dayanan hesaplaşmanın halen devam ettiği görülüyor.
SPK ile aralarında ünlü spekülatörlerin de bulunduğu yasaklıları yeniden karşı karşıya getiren olay aslında oldukça yeni.

Öykü özetle şöyle:

SPK, Karındeşen Jack olarak bilinen Fahrettin Göllü'ye 1997 yılında manipülasyon yaptığı gerekçesiyle işlem yasağı getirir ve hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunur.

Gerekçesi, Karındeşen Jack lakaplı Göllü'nün, çeşitli aracı kurumlarda yakınlarına açtırdığı hesaplar üzerinden Akın Tekstil hisse senetlerinin fiyatını yapay olarak yükseltmesidir.

Göllü ise suçun işlendiği tarihte SPK'nin dava açma yetkisinin olmadığını ileri sürerek davanın reddini ister.

Ankara 6. İdari Mahkemesi 25 Eylül 2001 tarihinde, Göllü'yü haklı bulup, "Sanık hakkında ancak suç tarihindeki kanun uygulanır" hükmünü vererek SPK'yı haksız bulur.

DAVA AYRI, YASAK AYRI
Mahkemenin bu kararı, işlem yasağı getirilen ve suç duyurusu yapılan yüzlerce kişi için alenen borsaya geri dönüş vizesi olur.

Bu durumda herkesin aklına SPK'nın Aralık 1999'dan önceki davalardan vazgeçeceği ve yasaklı listesindeki sayının düşeceği gelir.

Ama tahmin edilen olmaz.

Davaların sadece ertelendiğini söyleyen SPK yetkilileri, "dava ayrı, işlem yasağı ayrı" diyerek 1995 yılında bu yana borsada işlem yasağı getirdiği kişilerin yasağını yenilemeye başlar.

YASA NE DİYOR?
Aralık 1999'da Sermaye Piyasası Kanunu'nun 46 ve 47'inci maddelerinin değiştirilmesiyle SPK ilk kez manipülasyon yapanlara karşı Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulunma yetkisine sahip oldu.

Bu tarihten önce kişi ve kurumlar hakkında SPK tarafından yapılan suç duyuruları ve işlem yasağı ise tartışmalı hale geldi. Manipülasyon suçu işlediği öne sürülen kişiler hukukun "yasalar davalının lehine olursa geriye doğru işler" prensibinden hareket ederek haklarına kavuşma mücadelesi vermeye başladı. SPK ise piyasanın gözetleyici kurumu olarak, yıllardır takip ettikleri ve fiyatları alt üst ederek küçük yatırımcıları zarara uğratan manipülatörlere aman verme niyetinde değil.

Bu nedenle SPK, piyasanın uslanmaz oyuncularına yine 1999 tarihinden önce verdikleri işlem yasağını tekrarlamaya devam ediyor.

YASAK BİRŞEY İFADE ETMİYOR
Aslında SPK'nın işlem yasağı getirmesi, bunu tekrarlaması ve liste açıklaması büyük oyuncuları pek etkilemiyor. Onların işlemleri, güvendikleri isimler üzerinden İstanbul Menkul Kıymet Borsası'nda devam ediyor. Yani SPK kovalıyor, onlar bir boşluk bulup yeniden piyasaya dalıyor.

Eski spekülatörlerden olan ve başı sık sık SPK ile derde giren Halil Güvener, "Ben artık bıktım. Bu piyasada yokum. Borsa beni şeker hastası yaptı. Halen benim yasağımı devam ettiriyorlar. İki de bir işlem yasağımı tekrar ediyorlar" diyor.

Ama SPK kararlı. Bu kez de yılbaşından itibaren sözkonusu oyuncuların gırtlağını sıkacak inanılmaz bir uygulama başlattı. Buna göre, manipülasyon yaptığını tespit edilenlerin hesaplarında bulunan tüm hisse senetleri borsa kotundan çıkarılıyor.

Bu, hesapta bulunan ve seri numaraları açıklanan hisse senetlerinin borsada alınıp satılmasının mümkün olmadığı anlamına geliyor.

Yani borsanın uslanmaz oyuncuları ellerinde trilyonlarca lira değerindeki hisse senedi ile baş başa kalıyor. Böylece yasak geldiğinde hisseleri tanıdık üzerine geçirip tekrar borsaya dönmelerinin yolu da kesiliyor. Kimi hukukçular bu işlemin özel mülkiyet hakkını zedelediğini ifade etse de SPK'nın manipülatörlerle mücadelesi her yönüyle sürmeye devam edecek gibi görünüyor.

BORSANIN USLANMAZ OYUNCULARI

Ziya Sesel: Sesel, bıyıklı yabancı
Hisse senedi alım satım işine 1995 yılında başlayan Ziya Sesel şu anda borsanın hatırı sayılır spekülatörlerinden. 1990'lı yılların başında popüler olan Adnan Hoca ile ilişkisi vardı. Sonra bacanağı "Kızıl İmam" adıyla anılan Serhan Çevik ile birlikte kendi gruplarını kurdular. Çevrelerinde bulunan zengin kızların maddi imkanlarını değerlendirdiler. Borsaya ilk başladığında çimento şirketlerinde ciddi para batırdığı biliniyor. SPK'ya göre Sesel, "uslanmaz bir manipülatör". İMKB-30 hisseleri ile ilgileniyor. Favorisi ise THY.

Sesel'in, borsanın büyükleriyle, örneğin İlhami Suaydın ve Bahadır Karlıdağ'la birlikte hisse operasyonları yaptığı konuşuluyor. Yurtdışında kendi adına fon kurdu. Bıyıklı yabancılar arasında yerini aldı 40 yaşına gelmeden hatırı sayılır bir servetin sahibi olan Sesel, işlemlerini villasından yürütüyor.

İlhami Suaydın: Kral borsanın en büyüğü
Büyük kısmı yurtdışında olduğu bilinen çok yüklü miktarda fon yönetiyor. Yabancı fonlarla birlikte, işlem yapıyor. Örneğin Türkiye'de en fazla yatırım yaptığı bilinen 'Capital Osman' ile sıkı fıkı.

Genelde derin hisselerde işlem yapıyor. İş Bankası'ndan, Yapı Kredi'den çok iyi para kazandığı, ancak Turkcell'den zarar ettiği söyleniyor. Suaydın elinde veya yönetiminde büyük miktarda fon olduğu için borsanın en etkili oyuncularından biri, hatta en etkilisi sayılıyor. Suaydın'ın genelde işlem yapma yöntemi şöyle:

Temeli kuvvetli olan bir hisseyi belirleyip, topluyor, fiyatı yukarı çekiyor. Suaydın'ın ismini duyan zaten o hisseye geliyor. Daha sonra başta yabancılar olmak üzere diğer yatırımcılara verip, kârını cebe atıyor.

Endeksin yaz başında 7 binlerde başlattığı harekette Ziya Sesel ile aktif rol oynadığı ve işlemler için İngiltere'den yüklü para aldığı konuşulmuştu. Borsadaki lakabı ise kral.

Bahadır Karlıdağ: ÇEAŞ zengin etti
Borsada işlem yapmaya başladığında Muş'ta NATO inşaatlarının şantiyesinde çalışıyordu. Muş'tan araya araya borsakolik oldu. 1994 krizine kredili yakalandı. Bankasına para taktı. Sonra elinde kalan birkaç yüz milyonla yoluna devam etti. Zamanında Çukurova Elektrik 7 bin liradan 70 bin liraya çıktığında büyük miktarda para kazanıp, sermaye oluşturdu. Bazı spekülatörler gibi 2000 yılı çöküşünde silinmedi. 'Piyasaya kazık atma amacıyla oynamaz' deniliyor. Portföyündeki hisselerin bir bölümü Takasbank kilidi altında.

Fahrettin Göllü: Karındeşen Jack
Borsanın genç ve mektepli spekülatörlerinden. Büyük yatırımcılardan aldığı komisyon ile büyüdü. 1997 yılından beri alım satım yapıyor. Yaptığı işlemlerde çok kişinin canını yaktığı ve acımasız olduğu için piyasada pek sevilen bir oyuncu değil. Borsada adı Karındeşen Jack. Borsada ilk ortaya çıkışı oldukça sert oldu. Kent Gıda tahtasındaki 10 binden başlayıp 150 bine kadar süren operasyon onun eseri. Aynı sert hareketleri Çarşı hisselerinde de yaptı. Selçuk Gıda ve Escort da sevdiği kağıtlardan. Tercihini küçük hisselerden yana kullanıyor.

Mecnur Çolak: Mecnur, vurup gidiyor
Namı pek iyi değil. Daha çok sığ, derinliği olmayan hisse senetlerini seçiyor. Bu hissenin fiyatını olmayacak yerlere kadar yükseltip, arkadan gelen 'kuşların' eline bırakıyor. İpek Kağıt, Link Bilgisayar, Sezginler gibi hisse senetlerinde ismi çok duyuldu. Bazen şirket sahipleri ile de anlaşıp hareket ediyor. Ancak bu temelsiz yükseltme hareketi daha çok hareketsiz, dar piyasalarda başarılı oluyor. Piyasaların çok ani tepkiler verdiği dönemlerde hissenin tahtası çok dar olduğu için sıkışıyor. 11 Eylül'de başlayan ve bol hareketli dönemde Mecnur'un zarar ettiği söyleniyor. 1989'da Bulgaristan'dan göç etti. Fenerbahçe'de de futbol oynayan Mecnur, aldığı tüm trasfer parasını borsaya yatırdı, büyük bölümünü kaybetti. İlk kârını Erdemir'de yaptı, Ersu'da da çok kazandı. En son Vakıf Risk Sermayesi'nde kazaya uğradığı konuşuluyor.

Abdurrahman Yıldırım: İhlas sevgisi başına iş açtı
Boğaziçi Üniversitesi Biyoloji Bölümü'nde okurken, borsada da oynamaya başladı. Borsa ve tüccarlık ağır basınca okulu yarım bıraktı. Bir süre Dündar Altay'ın yanındaydı. İlhami Suaydın'dan da etkilendi. Zaman zaman ortak operasyonlarda yer alıyor. 1995 yılından bu yana borsa ile yakından ilgili. İhlas Grubu'na yakınlığı ile biliniyordu ve zaten bu yakınlık da başına iş açtı. Öz Finans Faktoring ve Kristal Kola'da manipülasyon yaptığı için SPK, hakkında dava açtı. İhlas tahtaları kapanmadan önce bu tahtalarda ciddi operasyonlar yaptı. Yaşarbank hisselerinde büyük zarar ettiği söyleniyor. Genelde tahtalarda sıkışması ile ünlü.

Hacer GEMİCİ