'Nabucco'da 2 milyar $'ı kaybetmeyelim'

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başekonomisti Fatih Birol, Rusya'nın Nabucco projesi için İtalyan Eni şirketiyle anlaşmasının Türkiye için yılda en az 2 milyar dolar kayıp anlamına geldiğini söyledi. "Doğu Batı ile Buluşuyor: Enerji Güvenliğinde Yeni Hudutlar" konulu konferanstaki konuşması öncesi SABAH'ın sorularını yanıtlayan Birol, anlaşmanın şu anda sadece karşılıklı niyet aşamasında olduğunu dile getirerek, Türkiye'nin henüz bu treni kaçırmış olmadığını ifade etti.

* Rusya'nın Nabucco projesinde İtalyanlarla anlaşması bazı yorumları da beraberinde getirdi. Sizce bu Türkiye'yi nasıl etkileyecek? Bu, Türkiye için iyi bir haber değil. Çünkü bu projenin asıl amacı Avrupa'ya gaz taşımak. Avrupa'nın gaz talebi bu proje sayesinde karşılanırsa, Türkiye üzerinden geçecek projelere ihtiyaç kalmayacak. Fakat şu anda anlaşmada sadece karşılıklı bir niyet belirtildi. Rezervlere bakılacak, jeopolitik denge gözetilecek ve ondan sonra karar verilecek. Yani Türkiye'nin hala şansı var. İtalyanlara gerçekten bu proje verilirse, burada Türkiye'nin üç kaybı olacak. Bir tanesi jeopolitik. İkincisi mali kayıp, ki bu yılda en az 2 milyar dolar olacak. Üçüncüsü de projeyi Türkiye'nin alabilmesi durumunda buradan geçen gaz, yerel pazarda da kullanılacaktı. Bu da bir kayıp olacak.

* Tüm dünyada konuşulan bir enerji sıkıntısı sorunu var. Türkiye bunu nasıl aşabilir? Türkiye'de enerji sıkıntısı zaten var. Biz enerji fakiri bir ülkeyiz. Kaynaklar çok az ama tüketim çok hızlı büyüyor ve aradaki makas giderek açılıyor. Bu da Türkiye'yi enerji konusunda giderek daha büyük bir ithalatçı konumuna getiriyor. Dünyadaki enerji piyasaları, giderek daha dalgalı hale gelecek ve fiyatlar daha da yüksek seviyelerde kalacak. Türkiye'nin bu sorunları aşması için üç yol var. Biri, enerjinin çok daha verimli kullanılması. Çünkü Türkiye'de üretim yapmak için kullanılan enerji, Avrupa'nın iki katı. Diğer bir yol, yenilenebilir enerji kaynaklarından mutlaka yararlanması lazım. Burada da en başta hidroelektrik santrallerini sonuna kadar kullanmak geliyor. Üçüncüsü ise ciddi ve düşünülmüş adımlarla nükleer enerjiye geçilmesi. Çünkü doğal gaz Türkiye'de elektrik üretiminde kullanılıyor. Bunu ikame etmek için nükleer santrale ihtiyacımız var.

* Gelecekte dünyada enerjinin yönü ne olacak? Önümüzdeki dönemde en büyük yol, Pekin'e ve Yeni Delhi'ye olacak. Bu bölgelerde tüketim çok hızlı artıyor. Giderek Avrupa, tüketim açısından cazibe merkezi olmaktan çıkacak ve buralara kayacak. Tabi Türkiye'nin burada rol oynaması Avrupa'da oynayacağı role göre daha küçük olacak. Çünkü üretim merkeziyle gelecekteki tüketim merkezi arasında bulunmuyoruz.