Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz, Başyazarımız Güngör Mengi'ye yaptığı açıklamada: " 1 Ocak 2003'den itibaren nereden buldun yasası uygulamaya başlanacak. Bu uygulama başlamadan evvel gelecek yıl içinde geniş kapsamlı bir mali af çıkarmalıyız. Yoksa herkes kaçakçı durumuna düşecek" diyordu. Yılmaz'a göre; "Servet affı", "stok affı", "Sicil affı" ve "Matrah affı" olarak dört ayrı düzenlemenin yapılması halinde, ülkeye kaynak girişi artacak, piyasalar rahatlayacak, kayıtdışı ekonomi de kayıt altına alınabilecek.

Ancak, uygulama ertelense de başlatılsa da, mutlaka bir yasa çıkartılması gerekiyor. Şu andaki konjonktür, nereden buldun uygulamasının ertelenmesi gerektiğini gösteriyor. Her şeye rağmen uygulama başlatılacaksa, Başbakan Yardımcısı Yılmaz'ın önerileri doğrultusunda aşağıdaki düzenlemelerin yapılmasında yarar var.

Matrah artırımı
Türkiye'de vergi mükelleflerinin ancak yüzde 1'i incelenebiliyor. Yüzde 99'u inceleme dışı kalıyor. Bundan dolayı kayıtdışı işlem artıyor ve mükellefler kanunların emrettiği vergiyi değil kendi istediği vergiyi ödüyorlar. Bu yüzden hangi mükellef incelense mutlaka matrah farkı çıkıyor, vergi ve ceza salınıyor. Geriye doğru dört yıllık beyan ettiği vergi matrahlarını belirli yüzdelerle (yüzde 10-30) artıran mükelleflerin inceleme dışı tutulacağına dair bir "matrah artırımı yasası" çıkarılarak en az bir katrilyon liralık kaynak yaratılabilir.

Bu uygulama aynı zamanda beyaz bir sayfa açacağından, "Nereden buldun" uygulamasına da altyapı oluşturur.

Ceza ve gecikme zammı affı
Bugünkü yapısı itibariyle vergi sistemimiz; yüksek oranlı ceza ve gecikme zammı uygulaması ile vergi aslını da ödenmez hale getiriyor. Vergisini ödemeyi 5-6 ay geciktiren mükellef gecikme zammından dolayı (aylık yüzde 10) vergi borcu ağırlaştığından, verginin aslını da ödeyemeyecek duruma geliyor. Hele hele vergisini birkaç yıl geciktiren bir mükellef vergisini hiç ödemeyecek hale geliyor. Bu şekilde tahsil edilemeyen devletin alacağı katrilyonları buluyor. Ayrıca Vergi Mahkemesi ve Danıştay'da da ihtilaflı halde olan katrilyonlarca liralık vergi davaları var. Mükelleflerin yüzde 90'dan fazlası yargıda haklı çıkıyor. Bir ceza ve gecikme zammı affı çıkartılarak vergi aslını ödeyen mükelleflerin vergi cezası ve gecikme zammının kaldırılması halinde, gerek vergi cezası ve gecikme zammından dolayı tahsil edilemeyen vergi asıllarının, gerekse yargıda ihtilaf halinde bulunan vergi asıllarının tahsili mümkün.

Stok affı
Vergi oranlarının yüksekliği, denetimin yetersizliği ve diğer ekonomik koşullardan dolayı kayıtlı ekonomik faaliyet kadar da kayıtdışında ekonomi cereyan ettiği tahmin ediliyor. Genellikle işlemler faturasız ve fişsiz yapılıyor. Birçok mükellefin veya mükellef olmayan kişinin elinde faturasız mal olduğu herkesçe bilinen bir husus. Bir stok affı çıkartılarak faturasız mallara yüzde 1-2 gibi düşük oranlı bir vergi ödeyenlerin malları belgeli hale getirilirse buradan da yeni bir kaynak yaratılmış olur. Aynı zamanda kayıtdışı faaliyetlerin önüne geçilmiş olur.

Servet affı
Çok çeşitli nedenlerden dolayı bugün gerek yurtiçinde ve gerek yurtdışında, kayıtdışı önemli tutarda servet unsuru bulunuyor. Bir servet affı çıkartılarak kayıtdışı serveti üzerinden çok düşük oranlı vergi ödeyenlere, servet unsurlarına ilişkin geriye dönük vergi incelemesi yapılmayacağına dair güvence verilmesi halinde de hem ciddi vergi hasılatı elde edilecek hem de yurtdışına kaçan servet unsurları geri gelecektir.

Tebliğe dikkat!
Gelir Vergisi Kanunu'na göre (Madde 85) yabancı ülkelerde elde edilen kazanç ve iratların Türkiye'deki hesaplara intikal ettirildiği yılda vergilendirilmesi gerekiyor. Ancak Maliye'nin yayımlamış olduğu 220 No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile yabancı ülkelerde elde edilen gelirin hukuken tasarruf edildiği yılda vergilendirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Yasa ile çelişen bu tebliğ yurtdışında serveti bulunan ve gelir elde edenleri rahatsız etmektedir. Yurtdışındaki servet unsurlarının Türkiye'ye çekilebilmesi için yapılacak düzenlemeler kapsamında bu tebliğinde kaldırılmasında yarar vardır.

"Nereden Buldun" uygulamasına altyapı oluşturması açısından yukarıdaki düzenlemelerin yapılması zorunlu. Ayrıca, bu düzenlemeler ihtiyaç duyulan kaynağı da yaratacaktır. Ancak ülkenin içinde bulunduğu ekonomik durum "nereden buldun" uygulamasının bir süre daha ertelenmesini gerektiriyor. Yanlış bir adım mevcut krizi daha da derinleştirebilir. Aman dikkat!...