Krize kısmi kontrol çözümü bulacaklar!

Sabancı Üniversitesi öğretim üyelerinden Doçent Dr. Halil Berktay ile yaptığım söyleşiyi hafta sonu okudunuz. Ekonomi okuyan ve ekonomi doktorasını iki defa yarım bırakan Berktay'ın global kriz ve de 'Mark haklı çıktı' söylemleriyle ilgili ilginç fikirleri vardı. Sayfada yer kalmayınca yayınlayamamıştım.
Bugün bu konuya girmek istiyorum. Halil Berktay, yaşanan ekonomik krizden 'sosyalizm haklı çıktı' sonucunu çıkartmanın mümkün olmadığı görüşünde. Diyor ki Marksizm'in ya da sol düşüncenin kapitalist sistemi eleştirme ve sakatlıklarını gösterebilmesi kapasitesi başka bir şey, ona ciddi alternatif gösterebilmesi başka bir şey.

Marks haklı çıkmadı!
Berktay, "Şu apaçık ortada: Kapitalizm 19. yüzyıldan bu yana çeşitli krizler yaşıyor. 1930'ların büyük bunalımı bundan daha ağırdı. Ama bu yüzden kapitalizm çökmüyor; buna işaret etmek de sosyalizmi kurtarmıyor" diyor.
Ona göre bugün yaşadığımız krizden çok daha ağır krizleri sosyalist bildiğimiz ülkeler yaşadı ve topyekün çöktüler bu yüzden. Ekonomide durgunluk oluşurken, bütün siyasal ve sosyal rejim çöktü bu ülkelerde.
Başta ABD'de olmak üzere Avrupa'da da bir çok bankanın devletleştirildiği şu günlerde, hakikaten kapitalizm çok sorgulanır oldu. Ancak Halil Berktay Marks'ın nereye kadar ve ne ölçüde haklı çıktığına iyi bakmak gerektiğini söylüyor. Sözü Berktay'a bırakıyorum:
"Bir kere şunun namusluca altını çizelim: Sosyalizmin tarihsel buhranı, kapitalizmin dönemsel buhranlarından çok daha ağır oldu. Marks kapitalizmin hastalıklarını ve sakatlıklarını göstermek açısından çok önemli tespitler yaptı ama gelecek projeksiyonları açısından, isterseniz ütopyası açısından diyelim, haklı çıkmadı. Yüz yıl süreyle var olan sosyalizm, hem ekonomik hem siyasal açıdan, kapitalist piyasa ekonomisinden ve parlamenter demokrasiden daha başarılı bir düzen olamadı.

Neo-con'cular dışında!
İkincisi, madalyonun diğer yüzünde, şu da bir gerçek: Piyasanın çok vahşi, çok yıkıcı boyutları da var. Dolayısıyla insanlığın kapitalizmin negatif yanlarını nasıl kontrol altına alabileceğini düşünmesi, bu konuda yeni çözümler geliştirmesi lazım. 1930'ların ' Büyük Bunalım'ının karşılığı Keynesçi makro-ekonomi oldu. O dönem açısından kısmi de olsa bir cevaptı. Sanayi üretimi açısından efektif talep sorununa belirli bir çözü getiriyordu. Bugünkü krizin özgül çehresi, henüz nasıl kontrol edilebileceği bilinmeyen "mal küreselleşme" den kaynaklanması. Şimdi neo-con'lar dışındaki ciddi iktisatçılar, Keynes ve Galbraith'in izini süren Krugman ve benzerleri, buna çözüm arıyor. Gene kısmkontrol çözümlerinin bulunacağını düşünüyorum."


Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubuna aittir. Kaynak gösterilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz.
Ancak alıntılanan köşe yazısı/haberin bir bölümü, alıntılanan habere aktif link verilerek kullanılabilir.

Ayrıntılar için lütfen tıklayın