Filistin'in kültür mirası da tehlikede

31.01.2009

Gazze saldırılarının kültürel mirasa etkileri tartışılıyor. Bölgenin tek müzesi ağır hasar görürken, İsrailli ve Filistinli arkeologların beş yıl boyu gizlice yürüttüğü 'arkeolojik barış planı' da yaşananlardan nasibini aldı..

İsrail'in Gazze işgali ve kentin bombalar altında kalmasının ardından yıkımın sonuçları yeni yeni gün yüzüne çıkıyor. Gazze'nin sahip olduğu tek müze ve diğer kültürel miraslar risk altında. İsrail'in 22 gün süren kara ve hava saldırıları sonrası Gazzeli koleksiyoner Cevdet Kudari tarafından finanse edilen Gazze Antikçağ Müzesi ağır hasar gördü. Müzenin cam kapı ve pencerelerinin parçalandığını, binanın çatı ve duvarlarının da zarar gördüğünü belirten Kudari, müzede Roma, Bizans dönemine ait çömleklerin, İslami motifler taşıyan bronz objelerin, birçok amforanın, Gazze ve çevresinde de dört ve yedinci yüzyıllar arasında zeytinyağı ve yiyecek saklamaya yarayan antik kapların zarar gördüğünü açıkladı. Gazze'deki müzenin Filistin Antikçağ Bölümü kurucusu Filistinli arkeolog Profesör Muayin Sadık da, bölgenin kültürel mirası için kaygılandığını ifade ederek, "Gazze şeridindeki tarihi yeleşim yerleri ve binalar kentle iç içe. Bu yüzden kentte neresi hedef alınırsa alınsın tarihi eserler de bundan nasibini alıyor," dedi. Bölgeye ait tarihi eserler, Khoudary geçen ağustosta müzeyi açmadan önce İstanbul, Londra ve Kudüs'teki yabancı müzelerde sergileniyordu. Gazze'de arkeolojik kazılar 1994'te başlamış, 2000'lerin sonunda intifadanın başlaması ve çatışmaların artmasıyla da sekteye uğramış. Güney Kaliforniya Üniversitesi'nden Amerikalı arkeolog Profesör Lynn Swartz Dodd'a göre ise, Gazze'de son yaşananlar İsrailli ve Filistinliler'in Batı Şeria'da ortaklaşa yapacağı kazı çalışmalarını da engelliyor.

KAZILAR 15 YIL ÖNCE BAŞLAMIŞTI
Profesör Dodd yine bir başka Amerikalı akademisyen olan Profesör Ran Boytner'la beraber, geçen yıla kadar beş yıl boyunca gizli olarak çalışan, İsrailli ve Filistinli arkeologlardan oluşan bir komiteyi yönetiyor. Komite, geçen yıl 39 noktada yapılacak kazılardan oluşan arkeolojik miras projesini kamuoyuna deklare etmiş, projeye de 'arkeolojik barış planı' adı vermişti. Grup ayrıca 1967'den bu yana Batı Şeria ve Gazze'de yapılan arkeolojik çalışmalardan oluşan bir envanteri de ilk defa yayımlamıştı. Filistinli arkeolog Profesör Muayin Sadık yurtdışındaki meslektaşları Gazze'ye davet ederek onlardan yardım almanın bir sonraki adım olduğunu söylüyor ve ekliyor: "Deneyim, teknik destek ve eserleri muhafaza etmekle ilgili bir çok katkı unsuruna ihtiyaç duyuyoruz." 2007'de Kudari'nin koleksiyonunda yer alan Gazze'ye ait eserlerden yola çıkarak ilk yurtdışı teşhirini yapan Genova Sanat ve Tarih Müzesi'nden İsviçreli uzmanlar da kentteki tarihi eserlerin belilenmesi ve korunmasıyla ilgili çağrı da bulunmuşlardı. THE ART NEWSPAPER

Yayın tarihi: 1 Şubat 2009, Pazar
Web adresi: https://www.sabah.com.tr/2009/02/01//haber,FDD5EEDB0D7C486F97D3539C93681164.html
Tüm hakları saklıdır.
Copyright © 2003-2009, TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş.