Taklacı piyasası

KASTAMONU

Ilgaz Güvenlik Akademisi'nin "21'inci Yüzyılda Uluslararası Güvenliği Anlamak" konulu çalıştayı için Ilgaz'a doğru giderken ilk durağımız Çankırı...
Prof. Mustafa Aydın ile birlikte ilk uğrak yerimiz sadece ilin değil, bölgenin de nabzını en iyi tutanlardan Çankırı Borsa Başkanı Hüsnü Ünal'ın yanı...
Tüm dünyanın olduğu gibi Çankırı'nın da sorunu ekonomik kriz...
İkinci sırada ise yaklaşan yerel seçim...
Başkan Hüsnü Ünal, Başbakan ve Maliye Bakanı'nı destekler sözle anlatmaya başladı:
"Kimse para harcamadığı için piyasa durgun. Milletin yastık altında, cebinde parası var amma ilerde nasıl bir sıkıntı ile karşılaşacağını bilmediği için harcamaktan korkuyor. Biraz güven gelsin, insanlar korkutulmasın, para yastık altından çıkar..."
Ünal'ın yerel seçimle ilgili görüşü ise net:
"AK Parti mevcut belediye başkanını tekrar gösterirse kazanma şansı yüksek..."
Çankırı'nın "Hüsnü Ağabeyi" bunları söylerken de her zamanki temkinli tutumunu elden bırakmadı:
"Ben bugün için bu sözleri söylüyorum. Ama piyasa şartları böyle devam eder, şubatmartta daha kötü durumda kalırsak o zaman her şey tersine döner..."
Başkanın da vurguladığı gibi, yerelde de mahalli seçimin kaderinin nasıl şekilleneceği, Türkiye'de ekonominin hangi kırılganlık içinde kalacağına bağlı...

Pastırmalı pide kriteri
Başkan Ünal'a veda edip Ilgaz'a vardık...
Dağda oteller neredeyse boş; bayramı da boş geçirmenin verdiği bunalımda önce kar yağması için ve ardından ekonominin canlanması için dua ediyorlar.
Dağda kar yağışı geçmiş yıl ortalamalarının altında kalmış, bir süre önce yağan kar da kalkmış...
Kastamonu'da durumun nasıl olduğunu anlamak için dün öğle saatlerinde şehre indik.
Tabii rotamız da belli, ilk olarak Tabakoğlu'na uğranıp pastırma alınacak...
Ardından Enis Yeter ve Nurullah Çakır'ın valilikleri döneminde kente kazandırdıkları tarihi hanlardaki esnaf gezilecek.
Sedat Tabakoğlu'nun pastırmacı dükkânına girdiğimizde, gazeteci arkadaşımız Abdülkadir Akın ile karşılaştık.
Akın, Kastamonulu geleneğini bozmamış; her hafta sonu olduğu gibi pastırmasını almış; yandaki Kaya fırınına vermiş pişmesini bekliyor.
Biraz eski günleri konuştuktan sonra çemensiz pastırmalı pide eşliğinde sohbete başladık.
Bölgenin en eski gazetecisi Abdülkadir Akın, sokağı gösterip anlatmaya başladı.
Yakın geçmişte pidecinin önünde kuyruklar oluşurmuş...
"Kastamonulu pastırmalı pideden vazgeçmeye başladıysa sıkıntı büyüktür" deyip bizim dışımızda sipariş verenin olmadığı restorana işaret etti.

En iyi kazananlar
Kastamonu'da en çok kazanan tek kesimin de "Taklacılar" olduğunu söyledi.
Bir zamanlar döviz büfeleri gibi, şimdi de tezgâh arkası "taklacıların" türediğini anlattı.
Sözlerinden bir şey anlamadığımızı fark edince de detayıyla anlatmaya başladı.
"Taklacı, adınıza kredi kartı borcunuzu yatıran veya kredi kartınızdan çekilen paradan daha azını size nakit olarak ödeyen kişi" demekmiş.
Anlattığına göre işsizlik artınca kredi kartlarından harcama yükselmiş.
Bir süre sonra kredi kartları da tükenince onun da çaresi bulunmuş.
Ardından örnek vererek anlatmaya başladı:
"Diyelim ki bir kişinin bin lira kredi kartı borcu var. Bu kişi taklacı dediğimiz kişiye gidip borçlu kredi kartını şifresi ile birlikte teslim ediyor. Taklacı bankaya gidip o kişinin bin liralık kart borcunu kapatıyor. Bir saat sonra para çekme makinesine gidip aynı kredi kartından bin 100 lira çekiyor. Böylece bir saat içinde %10 kazanıyor..."
Taklacılığın sadece peşin paracılarla sınırlı olmadığını da bildirdi; kuyumcular ve beyaz eşya satıcılarından bazılarının farklı bir şekilde hizmeti sunduğunu anlattı.
Aktardığına göre onlar da kredi kartına satmış gösterip, kart sahibine ürün değerinin yüzde 10 altında peşin para ödeme yapıyormuş. Örneğin bin liralık bir ürünü kredi kartı ile alındı gibi gösterip, kart sahibine 800-900 lira peşin para ödemesinde bulunuluyormuş.
Abdülkadir Akın, son dönemde bazı kişilerin memuriyetten emekli olup rahat para kazanma yolu olarak taklacılığı seçtiğini söyledi.

Pastırma siyaseti
Siyasetin nasıl gittiğini sorduğumuzda ise derin bir iç çekti.
Devlet Bakanı Murat Başesgioğlu'nun bu seçim İstanbul'dan milletvekili seçildiğini anımsattı.
"Kastamonu'nun gurbete gönderilmiş evladını geri istediğini" belirtip devam etti:
"Mevcut MHP'li Belediye Başkanı Turhan Topçuoğlu'nun karşısında güçlü bir aday yok. Ekonominin bu kadar durağan olduğu dönemde kesin kazanır. Onun karşısına çıkabilecek tek kişi var; Başesgioğlu, onun da bakanlığı bırakması doğru olmaz..."
Orta Batı Anadolu'da siyaset de ekonomi de böyle...
Esnaf bunalmış, halk ise sıkıntılı...
Kastamonulu pideden vazgeçmiş, ama hâlâ az da olsa pastırmasını almaya devam ediyor.
Ancak pastırmadan da olursa bunun öfkeye dönüşeceği de bugünden görülüyor.