| 25 Kasım 2008, Salı |
"Türkiye ABD planına dahil olmamalı"
AJANSLAR
Giriş Saati : 25.11.2008 10:17
Güncelleme : 25.11.2008 23:09
Güncelleme : 25.11.2008 23:09
CIA eski üst düzey yöneticilerinden Graham Fuller, Büyük Orta Doğu Projesi'nin bir felakete dönüştüğünü ve Türkiye'nin Orta Doğu'da Amerikan planlarına dahil olmamasının kendi çıkarına daha çok hizmet edeceğini söyledi.
Orta Doğu'da Türkiye ile Amerikan çıkarlarının birbiriyle uyuşmadığını söyleyen Fuller, Türkiye'nin Washington yörüngesinde olmayan bir siyaset izlemesi gerektiğini çünkü Amerikan planlarına dahil olmasının idam fermanını imzalaması anlamına geleceğini söyledi.
BBC Türkçe Servisi'ne konuşan Fuller, Türkiye'nin kendi Kürt sorunun rehini haline geldiğini ve bölgesel bir güç olmak için Kürt sorununu çözmesi gerektiğini de vurguladı. BBC'nin, "Kürt sorununu çözmeden Türkiye bir bölgesel güç olabilir mi?" şeklindeki sorusuna karşılık Fuller, "Hayır. Bu kesinlikle mümkün değil. Türkiye Kürt sorunu tarafından rehin alınmış durumda. Mutsuz bir Diyarbakır, Türkiye'yi bölgede güçsüz bir hale getirir ve Kürt sorununu manipüle etmek isteyen düşmanlarının yönelimlerine karşı daha savunmasız kılar. Bu Türkiye'nin Irak, İran ve Suriye ile ilişkilerinde elini bağlayan bir unsur olur. Türkiye bu sorunu çözmeden, bu ülkelerle güven içinde bir ilişki kuramaz. Ancak, mutlu bir Diyarbakır, Türkiye'nin dış siyasetinde kullanabileceği çok önemli bir araç olacaktır. Türkiye, kendi Kürt sorununu çözebilirse, bölgede daha güçlü olabilecek ve o zaman İran, Irak ve Suriye'nin kendi Kürt nüfuslarından korkması gerekecek. Çünkü o zaman Türkiye Kürt meselesi konusunda söz hakkını eline geçirecektir." diye konuştu. Sorunun "bir gecede" çözülmeyeceğini belirten Fuller, bununla birlikte Türkiye'nin doğru yolda ilerlemeye başladığını vurguladı.
Fuller, "Iraklı Kürtlerle diyalog kurmaları gerektiğini anlıyorlar. Türkiye sorunu anladığını göstermeye başladı. Eğer Türkiye Iraklı Kürtlerle diyaloğunu artırabilirse PKK sorununu çözebilir. Türk ordusu dahi, PKK üzerinde askeri baskının yanı sıra siyasi baskı yaratmanın önemini anlamış gibi görünüyor." dedi.
Son zamanlarda şiddetin artmasını "rahatsız edici" olduğunu belirten Fuller, "Bu bir yandan, Kürt siyasetinin bazı unsurlarının çaresizliğine ya da sabırsızlığına işaret edebilir, diğer yandan da Türkiye'deki bazı muhafazakar unsurların sorunun çözümünü istememelerinin sonucu olabilir. Ancak, bence dış siyasette yalnızca Irak ve İran'la siyasetin, müzakerelerin sonucunda düzelebilir. İç siyasette ise, Kürtlerin kültürel hakları gibi konularda ilerleme sağlanması, Türkiye'nin sorunu çözme kabiliyetini artıracaktır." şeklinde konuştu.
Obama'nın iktidara gelecek olması ile ABD-Türkiye ilişkilerinin geleceğine ilişkin de konuşan Fuller, siyahi başkan ile Ankara'nın daha iyi ilişkiler kurabileceğini kaydetti.
Fuller, "Türkiye için, kendisini, İran, Suriye, Rusya ve Filistin konularında çok zorlamayacağını tahmin ettiğim bir Obama yönetimiyle iyi ilişkiler geliştirmek daha kolay olacak. Ancak, o gün gelene kadar Türkiye'nin kendi çıkarlarını merkeze alarak bağımsız ve barışçıl bir siyaset izlemesinin kendisi açısından daha doğru olacağını düşünüyorum." dedi. Fuller, Başkan George W. Bush yönetimi tarafından ortaya atılan "Büyük Ortadoğu Projesi"nin "felakete" dönüştüğünü belirten Fuller, "Türkiye'nin bölgede, bir Amerikan planı dahilinde rol üstlenmesi gerektiği görüşüne katılmıyorum. Samimiyetle söylemem gerekirse, bence Orta Doğu'da Amerikan planına dahil olmak, Türkiye'nin ya da bölgedeki başka ülkelerin çıkarları açısından idam fermanını imzalaması anlamına gelir." diye konuştu.
CIA eski üst düzey yöneticilerinden Fuller, Türkiye'nin bölge ülkeleri üzerinde Amerika, Rusya ya da Avrupa gibi "bir nüfuzu" olmadığını ancak Türkiye'nin arabuluculuk yapmak istediği ülkelerin bölge ülkeleri olması nedeniyle "bir önemi" olduğunu kaydetti. Fuller, "Türkiye birbirleriyle diyalog kurmayan ülkeleri diyaloğa çağırıyor. Bu çağrı bile bazı kapıları açıyor ve bence eninde sonunda ülkeler, bu çağrıya ilgi duymaya başlayacaklar. Diyaloğun, daha ileriki aşamalarında da arabuluculuk rolü daha büyük güçlerin eline geçebilir." diye konuştu. Komşularla iyi geçinme politikasının "sürdürülebilir" olduğunu belirten Fuller, "Bence Amerika Birleşik Devletleri'nin kendisi de buna benzer bir siyaseti, kendisi için uygulayabilir." şeklinde konuştu.
Orta Doğu'da Türkiye ile Amerikan çıkarlarının birbiriyle uyuşmadığını söyleyen Fuller, Türkiye'nin Washington yörüngesinde olmayan bir siyaset izlemesi gerektiğini çünkü Amerikan planlarına dahil olmasının idam fermanını imzalaması anlamına geleceğini söyledi.
BBC Türkçe Servisi'ne konuşan Fuller, Türkiye'nin kendi Kürt sorunun rehini haline geldiğini ve bölgesel bir güç olmak için Kürt sorununu çözmesi gerektiğini de vurguladı. BBC'nin, "Kürt sorununu çözmeden Türkiye bir bölgesel güç olabilir mi?" şeklindeki sorusuna karşılık Fuller, "Hayır. Bu kesinlikle mümkün değil. Türkiye Kürt sorunu tarafından rehin alınmış durumda. Mutsuz bir Diyarbakır, Türkiye'yi bölgede güçsüz bir hale getirir ve Kürt sorununu manipüle etmek isteyen düşmanlarının yönelimlerine karşı daha savunmasız kılar. Bu Türkiye'nin Irak, İran ve Suriye ile ilişkilerinde elini bağlayan bir unsur olur. Türkiye bu sorunu çözmeden, bu ülkelerle güven içinde bir ilişki kuramaz. Ancak, mutlu bir Diyarbakır, Türkiye'nin dış siyasetinde kullanabileceği çok önemli bir araç olacaktır. Türkiye, kendi Kürt sorununu çözebilirse, bölgede daha güçlü olabilecek ve o zaman İran, Irak ve Suriye'nin kendi Kürt nüfuslarından korkması gerekecek. Çünkü o zaman Türkiye Kürt meselesi konusunda söz hakkını eline geçirecektir." diye konuştu. Sorunun "bir gecede" çözülmeyeceğini belirten Fuller, bununla birlikte Türkiye'nin doğru yolda ilerlemeye başladığını vurguladı.
Fuller, "Iraklı Kürtlerle diyalog kurmaları gerektiğini anlıyorlar. Türkiye sorunu anladığını göstermeye başladı. Eğer Türkiye Iraklı Kürtlerle diyaloğunu artırabilirse PKK sorununu çözebilir. Türk ordusu dahi, PKK üzerinde askeri baskının yanı sıra siyasi baskı yaratmanın önemini anlamış gibi görünüyor." dedi.
Son zamanlarda şiddetin artmasını "rahatsız edici" olduğunu belirten Fuller, "Bu bir yandan, Kürt siyasetinin bazı unsurlarının çaresizliğine ya da sabırsızlığına işaret edebilir, diğer yandan da Türkiye'deki bazı muhafazakar unsurların sorunun çözümünü istememelerinin sonucu olabilir. Ancak, bence dış siyasette yalnızca Irak ve İran'la siyasetin, müzakerelerin sonucunda düzelebilir. İç siyasette ise, Kürtlerin kültürel hakları gibi konularda ilerleme sağlanması, Türkiye'nin sorunu çözme kabiliyetini artıracaktır." şeklinde konuştu.
Obama'nın iktidara gelecek olması ile ABD-Türkiye ilişkilerinin geleceğine ilişkin de konuşan Fuller, siyahi başkan ile Ankara'nın daha iyi ilişkiler kurabileceğini kaydetti.
Fuller, "Türkiye için, kendisini, İran, Suriye, Rusya ve Filistin konularında çok zorlamayacağını tahmin ettiğim bir Obama yönetimiyle iyi ilişkiler geliştirmek daha kolay olacak. Ancak, o gün gelene kadar Türkiye'nin kendi çıkarlarını merkeze alarak bağımsız ve barışçıl bir siyaset izlemesinin kendisi açısından daha doğru olacağını düşünüyorum." dedi. Fuller, Başkan George W. Bush yönetimi tarafından ortaya atılan "Büyük Ortadoğu Projesi"nin "felakete" dönüştüğünü belirten Fuller, "Türkiye'nin bölgede, bir Amerikan planı dahilinde rol üstlenmesi gerektiği görüşüne katılmıyorum. Samimiyetle söylemem gerekirse, bence Orta Doğu'da Amerikan planına dahil olmak, Türkiye'nin ya da bölgedeki başka ülkelerin çıkarları açısından idam fermanını imzalaması anlamına gelir." diye konuştu.
CIA eski üst düzey yöneticilerinden Fuller, Türkiye'nin bölge ülkeleri üzerinde Amerika, Rusya ya da Avrupa gibi "bir nüfuzu" olmadığını ancak Türkiye'nin arabuluculuk yapmak istediği ülkelerin bölge ülkeleri olması nedeniyle "bir önemi" olduğunu kaydetti. Fuller, "Türkiye birbirleriyle diyalog kurmayan ülkeleri diyaloğa çağırıyor. Bu çağrı bile bazı kapıları açıyor ve bence eninde sonunda ülkeler, bu çağrıya ilgi duymaya başlayacaklar. Diyaloğun, daha ileriki aşamalarında da arabuluculuk rolü daha büyük güçlerin eline geçebilir." diye konuştu. Komşularla iyi geçinme politikasının "sürdürülebilir" olduğunu belirten Fuller, "Bence Amerika Birleşik Devletleri'nin kendisi de buna benzer bir siyaseti, kendisi için uygulayabilir." şeklinde konuştu.
Yayın tarihi: 25 Kasım 2008, Salı
Web adresi: https://www.sabah.com.tr/2008/11/25//haber,8ED5C1EFDAA7442C903D766F4EFCBA26.html
Tüm hakları saklıdır.
Copyright © 2003-2008, TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş.
Siyaset Haberleri
Son Dakika | Ana Sayfa | Yazarlar | Çizerler | Günün İçinden | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Spor | Hava Durumu | Sarı Sayfalar | Dosyalar | Günaydın | Televizyon | Astroloji | Sağlık | Magazin | Teknoloji | Otomobil | Turizm Rehberi | Emlak | İşte İnsan | Sabah Çocuk | Mobil Eğlence | Detaylı Arama | Cuma | Cumartesi | Pazar | Kültür-Sanat | EGazete | Gazete Reklam | Internet Reklam | Künye / İletişim | Bize Ulaşın
 |
Copyright © 2003-2008 Tüm hakları saklıdır. TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş. | 
|