Bir 'yalandan epik' film

Bazı filmler, adeta başka filmleri neden sevdiğimizi hatırlatmak için varlar. Üç Hanedan: Ejderin Dirilişi, varlığı anca böyle değerlendirince biraz mana kazanan filmlerden biri. Üç Hanedan'dan karelere bakınca, eski Çin'de geçen, Kaplan ve Ejderha ya da Hero gibi müthiş set tasarımlı, aksiyonu 'şiir gibi', estetik düşkünlüğüne rağmen duygusallığı da tastamam, efendime söyleyeyim görkemli bir epik film izleyeceğimiz hissine kapılmak çok kolay. Filmin ilk yarım saatinde aynı hislerden hızla uzaklaşmak da öyle. Güzel kostümlerin, havada uçuşan savaşçıların başımızın üstünde yeri var; gözümüzü boyamak için her zaman bekleriz. Bir filmden etkilenmek için bunlardan fazlasınının gerektiğiyse açık. Daniel Lee'nin filmi, sadece adını andığım, 2000'lerde çekilmiş, Çin tarihi efsaneleriyle karşılaştırılacak olsa, işi yine 'nispeten' kolay olurdu. Filmin çağrışım listesinde daha da zorlayıcı efsaneler var; haliyle nostaljiye yol açıyor. Henry Lai'nin film için hazırladığı müziği dinlerken 'bir yerden tanıdık' diye düşünürseniz, haklısınız. Üç Hanedan'ın müziği, Morricone'nin Leone klasiği For a Few Dollars More için bestelediği tema müziğinin bir miktar 'Çinleştirilmiş' hali. İnsanın aklı ister istemez, Leone'nin küçücük anları insan ruhunu yüceltecek şekilde devleştirdiği anlatımıyla ilgili anılara kayıyor. Film ilerledikçe ise, Üç Hanedan'a kaynaklık eden romandan (Guanzhong Luo'nun Romance of the Three Kingdoms'ı) John Woo'nun çektiği yeni uyarlama Red Cliff'i görmek için sabırsızlık baş gösteriyor. Üç Hanedan, Han İmparatorluğu'nun çöküşü sonrasında, ikinci yüzyıl sonlarında üç hanedanın giriştiği egemenlik savaşları sırasında geçiyor. Film, en güçsüz hanedanlık olan Shu'yu zaferden zafere taşıyan, sıradan bir köylüyken şanlı bir generale dönüşen Zhao Zilong'un (Andy Lau) kahramanlık macerası. Ya da senaryo yazımına başlanırken öyle olması arzu edilmiş. Ortaya çıkan sonuç senaryonun ilk haline benziyor mu, yoksa 'aman film uzun olmasın' diye ticari kaygılarla montajda mı içi boşaltılmış, bilemiyorum. Fakat sonuçta Üç Hanedan, kimsenin macerası gibi gelmedi bana. Daha ziyade çok uzun bir hikâyenin, TV dizilerinin 'geçen bölüm özeti' kıvamında anlatılmış hali gibi. Bu yapıma yakıştırılabilecek en uygun film türü, 'yalandan epik' olabilir. Hakiki bir epik filmi izlerken, evet film çok uzun olduğu için yarım gününüz gider, fakat diğer taraftan da, bütün o uzatmalarla ve dramatik detaylarla, güzel güzel birtakım büyük anlara, kahramanlar arasındaki büyük karşılaşmalara hazırlanırsınız; sonunda da ödülünüzü alırsınız. Üç Hanedan, (100 dakikada) 20-30 yıllık bir dönemi atlaya zıplaya, üstelik de eşeleyecek dramatik karmaşa bulmakta güçlük çekerek anlatmaya kalktığı zaman (ve çare olarak klasik anlatımı kıran bir yöntemi de yokken), herhangi bir kahramana veya finaldeki savaş sahnesine bir anlam yükleyebilmek çok zor. Baş kahraman Zilong bile bir karaktere dönüşemezken, yan karakterlere çizilen tek atımlık kısıtlı çerçeveyi geçiyorum. İş aksiyona geldiğinde de, aynı 'dostlar alışverişte görsün' anlayışı hakim. Çarpışma sahnelerinde hangi savaşçı nasıl savaştı da kazandı veya kaybetti, kavramak mümkün değil. Ama birileri aksiyon halinde. Acımasız bir karşılaştırma olacak; fakat Üç Hanedan'da ne Woo'nun çıplak duygusallığından ve çarpışma sahnelerindeki mizansen kurma titizliğinden, ne de Leone'nin dramatik görkeminden en ufak bir ize rastlanmıyor. Woo'nun Red Cliff'i Çin'de bu yaz gösterime girdi; bize de herhalde bir yıla kalmaz gelir. 200'lü yılların Çin topraklarında egemenlik savaşına giren üç hanedanla ilgili tarihi bir film izlemek cazip geliyorsa, Üç Hanedan'ı es geçip az daha beklemekte yarar var.