Amatör ruhlu rehber 40 yaşında

Yıl 1968. Mekân, İngiltere. Komünist Parti'nin sahibi olduğu Londra'daki Caledonian Press Yayınevi'ne genç bir adam, 21 yaşındaki Tony Elliott giriyor ve elindeki dergi taslaklarını matbaa görevlilerine veriyor, "Bu dergiyi 5 bin tane basmanızı istiyorum," diyor. Cebinde halasının kendisine doğum günü hediyesi olarak verdiği harçlık, 70 sterlin (bugünün parasıyla 900 sterlin ediyor; demek ki 2000 YTL gibi bir para) var. O günlerde Evening Standard gazetesinin rehber sayfaları ve fanzin tadında ufak tefek yeraltı dergileri, Londra'da gece hayatının sırlarını ve bilgilerini içermek iddiasında. Lakin, Keele Üniversitesi'nde öğrenci olan ve burada bir sanat dergisi çıkaran Elliott, büyük şehirde neler oluyor diye Londra'ya geldiğinde bu renkli ve büyüleyici dünyanın içine girmesini mümkün kılacak gerçek bir rehbere sahip olmadığını anlar. Halasının verdiği harçlığı 'bari iyi bir işte kullanayım' diye düşünerek bir dergi tasarlar, bu derginin ismini de hemen belirler: Time Out! IBM'in Golfball marka daktilolarıyla çalışmaktadır. Derginin dağıtımı Chelsea'de, King's Road'da, konserlerde, kitapçılarda yapılır. İlk sayının kapağına derginin adı dışında rehberlik edeceği şehrin, Londra'nın adını, rehberlik ücretini (1 şilin, demek ki bugünün parasıyla 1 YTL) yazar. Tarih ağustostur. Yani tam 40 yıl öncesi... Bugün Elliott, Britanya'nın en zengin adamlarından biri. Londra'dan sonra Şikago, New York, Paris, Pekin, Dubai, Tel Aviv, Kıbrıs, Moskova, Atina, Singapur, Saint-Petersburg, Bükreş, Alma Ata, Kudüs, Kiev, Mumbai, Yeni Delhi, Abu Dabi, Sidney, Şangay ve Barselona'da da yayımlanmaya başlayan dergiyi Türkiye'de Ajansmedya çıkarıyor. Derginin danışma kurulunda yer alan, eşi Turgay Huysal'la birlikte Time Out İstanbul'u kuran Deniz Huysal, dergiyle ilk olarak Londra'ya öğrenci olarak gittiği 1985'de, kuruluşunun 17. yılında tanışmış. "Dünyanın bence en kozmopolit ve heyecan verici şehrine, St Martin's College'da sanat okumak için gitmiştim. Ve gider gitmez anladım ki, Londra'nın kalbine giden yol Time Out'tan geçiyor. Tüm sanat öğrencilerinin bir elinde Time Out, diğerinde ise Silk Cut sigara olurdu. Ben de bu ikiliyi hemen kendime adapte etmeye karar verdim." Sigara hevesi hemen yok olsa da, Huysal'ın Time Out tutkusu hâlâ sürüyor. Time Out'un şehirde neler olup bittiğini anlatan 'Listing' sayfaları, pek çok okur gibi Huysal'ın da favorisiymiş. Dergi ayrıca filmler, barlar, restoranlar ve kitaplar hakkında eğlenceli ve keskin bir dille yazılmış yorumlara yer veren makaleleriyle de ünlü.

ZEKİCE YAZILMIŞ ELEŞTİRİLER...
"Şimdi bile müthiş zekice yapılmış, espirili kritikleri hatırlıyorum. Ünlülerle söyleşiler, o kişiye dair yapılmış detaylı araştırmalar sonucu ortaya çıkmış, yöneltilen sorular hiçbir şey esirgenmeden hazırlanmış olurdu. Yazıyı okuduktan sonra siz de bu iki kişiyle o odada bulunmuşunuz gibi hissederdiniz," diyen Huysal, Time Out'un 'özgüvenine' hayran kalmış: "Türkiye gibi suya sabuna dokunmadan, iyice araştırmadan, 'Neden bale? Neden tiyatro?' gibi sorularla gazetecilik yapılan bir kültürden geldikten sonra, bu tarz bir özgüven beni tabii ki hayran bıraktı dergiye." Bugün Time Out İstanbul, tirajı düşük de olsa, dünyanın en prestijli Time Out'larından birine dönüşmüş durumda. Bu yıl Goa'da yapılan Uluslararası Time Out toplantısında 25 Time Out yayını arasında Time Out İstanbul, 2008 şubat sayısıyla en iyi kapak ödülünü aldı. Derginin doğduğu dönem olan 1968'le bağları da oldukça kuvvetli. Özellikle 1970'li yıllarda Time Out, Vietnam'ın ABD tarafından işgaline karşı çıkan hareketleri ön plana çıkardı, Hollywood'un en muhafazakâr filmlerinden biri, The Green Berets (Yeşil Bereliler) gösterime girdiğinde John Wayne'in başrolde olduğu filmle "Bu Vietnam savaşını bir kahramanlık destanına çeviren ilk film, inşallah da sonuncusu olur!" diyerek alay etti. Huysal da Time Out'un 68 dönemi ruhunu temsil eden, bu ruhtan esinlenen bir dergi olduğu görüşünde. İlk doğduğunda feminist, solcu, tamamen bağımsız bir yayın olan Time Out, küçük olmasına rağmen bir öncüydü. "Şu anda belki kocaman bir dergi ve gittikçe büyüyen bir yayın kuruluşunun amiral gemisi... Ama hâlâ kaptan. Tony Elliott, 40 yıl önce Time Out'u yaratmış. Dergi elbette zaman içinde bazı köşelerini törpüleyerek biraz daha toleranslı olmayı öğrenmiş olabilir, ancak hâlâ kendini bile kendi sayfalarında eleştiren, bir konuyla ilgili farklı görüşleri birkaç sayfa arayla okuyabildiğimiz mentalitesinden hiçbir şey kaybetmedi," diyor. Aslında İstanbul'da bir değil, iki farklı Time Out var. Bir tanesi Türkçe, diğeri ise İngilizce olarak farklı ekipler tarafından, farklı kapak ve içerikle hazırlanıyor. İçeriklerinin ancak yüzde 30'u ortak. İngilizce Time Out daha çok 'expat' tabir edilen, bir süreliğine bir başka ülkede yaşayan yabancılar ve kısa süreliğine İstanbul'a gelen turistler tarafından okunuyor. Time Out İstanbul ise, mesela ekşi sözlük gibi ortamlarda adını 'Beyaz Türklerin dergisi'ne çıkaracak biçimde orta üst sınıf ve zenginler tarafından satın alınan bir yayın olarak tanınıyor. Ama elbette 1968 ruhunun doğurduğu dergi, her tür ayrımcılığa karşı; siyah ve beyaz bütün Türklerin dergisi olarak anılmayı istiyor. Deniz Huysal, Time Out'un kurucusu Tony Elliott'la 2000 yılında tanışmış. Londra'da öğrenciyken hocalarından biri Time Out'ta sanat yönetmenliği yapmış bir tasarımcıymış. Huysal, onun anlattıklarından Tony'nin nevi şahsına münhasır, hafif eksantrik biri olduğu sonucunu çıkarmış. Elliott'la ilk toplantısına da 'Bu adamdan çok hoşlanacağım' diyerek gitmiş. Elliott'un dünya yayıncılığındaki kült statüsünün ancak dergiyi yapmaya başladıktan sonra farkına varan Huysal: "Time Out'u yaratan adamın, büyük yayıncılık şirketlerine aldırmadan bildiğini okuyan ve hepsinin saygısını kazanmış, birçok krizi kafayı takmadan ama kimi zaman da gerilla şavaşıyla kazanmış bir savaşçı, hem de alçakgönüllü biri olduğunu hissediyordum. Hiç yanılmamışım," diyor. Virgin'in sahibi Richard Branson'ın bile otobiyografisinde "İş hayatımda bütün savaşları kazandım. Bir tanesi hariç. O da Tony Elliott'la Time Out için yaptığım savaştı," diye saygıyla söz ettiği Elliott'la Huysal, ilk tanıştıkları andan itibaren çok iyi anlaşmışlar. Tony Elliott, 1968'de cebinde 70 sterlinle Londra'ya gelen genç adam, bugün 61 yaşında. İnternetin yarattığı rekabete karşın yarattığı imparatorluk para basıyor, 48 farklı şehir hakındaki Time Out rehber kitapları yılda 350 bin kopya, Time Out London dergisi ise 60 bin civarında basıyor. Ancak şu da bir gerçek: Time Out'ın yaratıcısı Elliott da pek çok okur gibi derginin 1970'lerdeki radikalizmini kaybettiğinin farkında...