Merkez elini açık ediyor, dolar düşüyor

Dolar dün 1.15 YTL'nin de altına inerek 15 Ocak'tan bu yana en düşük seviyeye geriledi. Bu gelişmeyle birlikte "1 dolar, 1 YTL olur mu" yanında Merkez Bankası'nın döviz kuru politikası da tartışılmaya başlandı. Uzmanlar, Merkez Bankası'nın kura düşüşlerde müdahale etmemesinin piyasada 'nasıl olsa müdahale gelmez' diyerek yabancıların rahatlıkla piyasaya girip çıkmasını sağladığını belirterek "Elini açık eden Merkez yabancıların kazanmasına da fırsat yaratıyor" diyor. 2001 krizi sonrası Merkez Bankası başkanlığı koltuğuna oturan Süreyya Serdengeçti kurdaki oynaklığa rutin döviz ihaleleriyle alım dışında bir günde milyar dolarlık alım yaparak müdahale etmekten çekinmedi. Öyle ki görev süresi sonunda dolara alım yönünde müdahalesi 25.5 milyar dolara ulaşmıştı. Aynı dönemde dolar Irak Savaşı ve tezkere krizi döneminde çıktığı 1.77 YTL hariç 1.30 ile 1.40 arasında gidip geldi. Ancak 18 Nisan'da başkanlık koltuğuna oturan Durmuş Yılmaz geldiğinden bu yana dövize rutin 15-30 milyon dolarlık ihaleler dışında dövize fazlaca karışmamayı tercih etti.

YENİ BAŞKAN DOKUNMADI
Yılmaz döneminde Merkez kura sadece satım yönünde iki kez müdahale etti. Haziran 2006'da global dalgalanmada dolar 1.77'ye kadar çıkınca Merkez Bankası toplam 2.1 milyar dolarlık satış yaparak doların ateşini söndürmüştü. Ancak o günden sonra doların 1.14 seviyelerine kadar gerilemesine rağmen Merkez'in ihale yoluyla alımları dışında hiçbir müdahalesi olmadı. Merkez Bankası 7 yılda alım ihaleleriyle 37.7, direkt müdahaleler yoluyla da 25.5 milyar dolar olmak üzere toplam 60.1 milyar dolarlık rezerv biriktirdi. Bunun yanında satım yönündeki müdahale sadece Yılmaz döneminde yapıldı. Serdengeçti döneminde toplam 21 milyon dolarlık satım yönünde müdahale olmuştu.

ELİNİ GÖSTERİYOR
Yılmaz'ın bu tutumu ise başta ihracatçı olmak üzere bir çok kesimin tepkisini çekiyor. Piyasa analistleri de bu tutumu 'oyunda elini göstermek' olarak niteliyor. Uzmanlara göre ekonomik veriler düzeldiğinde yabancı yatırımcıların korkmadan kâr edeceğinden emin olarak Türkiye'ye geliyor. Para akışı olduğunda döviz kuru aşağı ineceği için yabancı yatırımcı kârını realize edip çıktığında da kur geldiği düzeyden daha düşük bir değerde olduğu için hem faiz ve borsadan hem de kurdan kazanarak çıkıyor.