Akaryakıtta bir numaralı sorun, '10 numaralı' yağ

Türkiye Ergenekon Operasyonu, AKP'nin kapatma davasına kilitlendiği için diğer alanlarda olup bitenler gölgede kaldı. Böyle olunca da son günlerin bir başka operasyonu da kendine gazete sayfalarında zar zor yer bulabildi. Hafta içinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ve Maliye, 750 eleman ile birlikte akaryakıt sektöründe kapsamlı bir denetim yaptı.
Her ne kadar Maliye yetkilileri bu operasyonun 'rutin' olduğunu iddia etse de dağıtım şi rketlerinin depolarından, rafinerilere, havalimanlarından, deniz taşımacılığına kadar uzanan büyük bir operasyon söz konusu. Öğrendiğimize göre bu operasyonun ilk ayağında sektörün iki-üç küçük oyuncusu, 'oyunun dışında' kalacak.
Kayıt içindeki sektör için bu operasyon aslında sisteme olan 'güveni' de ortaya koyması açısından iyi bir gelişme bile. Ancak işin en ilginç yanı Maliye ve EPDK sektöre yönelik büyük bir operasyon yaparken, yasal düzenlemedeki boşluk nedeniyle sektörün gözleri önünde ciddi bir sorun yaşanıyor.
10 numaralı yağ adı verilen ve araçların hidrolik sisteminde kullanılan madeni yağın motorin ile karıştırılarak kullanılması giderek yayılıyor. 100 milyon doların üzerinde olduğu tahmin edilen bu pazarda ne yazık ki EPDK'nın da Maliye'nin de eli kolu bağlı. Motorine 2.95 YTL vermek istemeyen aracı eski birçok sürücü, yaklaşık 1.5 YTL'ye 10 numaralı yağı alıp karıştırıyor.
Bu araçları tanımak kolay. Eğer yolda giderken önünüzdeki arabanın egzozundan siyah dumanlar geliyorsa büyük ihtimalle aracında yakıt olarak bu karışımı kullanıyordur.
Peki ucuz olsun diye motorin ile 10 numaralı yağı karıştırmak yasak mı? Bunun yanıtı net olarak hayır. Eğer faturalı olarak alınıyorsa kimseye 'bu yağı nerede kullanacaksın?' diye sormak mümkün değil. İsteyen, başarabiliyorsa suyla bile arabasını çalıştırabilir.
Nitekim geçen yıl eski EPDK Başkanı Yusuf Günay, 10 numaralı yağla ilgili akaryakıt sektörünün şikâyetleri artınca yolda giden kamyon ve otobüsleri durdurarak kontrol yapacaklarını belirterek, "Eğer depodaki akaryakıtta bu karışım nedeniyle ulusal marker seviyesi standartların dışında ise aracı bağlayacağız" demişti. Ancak uygulamada bu mümkün olamadı. Çünkü yasal mevzuatta, 'bir aracın deposunda sadece motorin veya benzin kullanılabilir' diye zorlayıcı bir madde yok.
Otomobil ve dizel araçların sayısındaki artışa rağmen Türkiye genelinde geçen yıl tüm motorin tüketimindeki artış yüzde 8 düzeyinde. Benzinden ise hiç bahsetmiyoruz. Benzin tüketimi 2006 yılına göre 2007'de yüzde 2.9 geriledi. Sektör motorinde büyümenin sınırlı kaldığının ve bunun bir unsurunun da 10 numanalı yağ olduğunun farkında. Nitekim dün Ankara'da sektörün tüm oyuncularının da katıldığı bir toplantı yapıldı ve oradan iki gün boyunca devam eden büyük operasyondan çok 10 numaralı yağ konuşuldu. Üstelik sektör bu kez somut adım atmaya kararlı. Edindiğimiz bilgiye göre 10 numaralı yağ kullanımına karşı bir mevzuat oluşturulup Maliye'ye ellerinde önerileri ile gidecekler. Sözün özü bugünlerde sektörün bir numaralı sorunu operasyon değil, 10 numaralı yağ! Çözüm ise Maliye'de...