Su değil 'rüzgâr da yolunu' buluyor!

Türk enerji sektörünün bugünlerde görünen gündemi nükleer santral olsa da derinlerde rüzgâr oldukça sert esiyor. Çünkü enerji piyasasında nükleer santralden çok, rüzgâr santralleri için piyasada dolaşan pazarlıklar konuşuluyor. Nedenini anlatmadan önce rüzgardaki son gelişmeleri özetlemekte yarar var.
Anımsanacağı üzere 1 Kasım 2007 tarihinde Türkiye'de rekorlara konu olacak bir gün yaşandı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK) sadece bir gün ile sınırladığı rüzgar santrali lisans başvurusuna, 750 teklif geldi. Yerli ve yabancı dev şirketler, 78 bin megavatlık rüzgar santrali kurmaya hazır olduklarını bildirdi. 78 bin megavat rakam olarak çok önemli. Türkiye'nin elektrikte mevcut kurulu gücünün 40 bin megavat olduğu düşünüldüğünde, kurulu gücün iki katı kadar bir yatırım talebi ortaya çıkıyor. O dönemde büyük bir şaşkınlık ve memnuniyet yaratan, 156 milyar YTL'lik yatırım demek olan bu teklifi görünce dönemin EPDK Başkanı Yusuf Günay da " Artık rüzgârın önünde kimse duramaz " diyerek duyduğu sevinci dile getirmişti.
İşte aradan yaklaşık dört ay geçti. Bu dönemde görüldü ki 750 başvuruyu yapan şirketlerin neredeyse yüzde 80-90'ını aynı bölgelerde santral kurma peşinde. Zaten herkes bu santralleri kuracağım dese de ortada bunu dağıtacak iletim sistemi de yok. Konuşulan Türkiye'nin rüzgar santrali yatırımlarının 10-15 bin megavatlarla sınırlı tutulacağı yönünde. Şimdilik verilecek lisansın boyutunun da bin 500 megavatları geçmeyeceği söyleniyor.
Böyle olunca da lisans da, santralin yapılmak istendiği yer de değerli oluyor. Yapılan 750 başvurunun 113 tanesinin İzmir, 93 tanesinin Çanakkale, 86 tanesinin balıkeşir ve 63 tanesinin ise Hatay için geldiği düşünüldüğünde projelerin nesıl üst üste olduğu da ortaya çıkıyor. Gelinen bu noktada aynı bölge için yapılan başvuru sahiplerinden hangisine lisans verileceğinin belirlenmesi için ihale açılması gerekecek. Bu yetki hazırlanan bir kanun değişikliği ile Türkiye Elektrik İletim AŞ'ye (TEİAŞ) veriliyor. Piyasada beklenen yasa ve yönetmeliğin bir an önce çıkması.
Ancak bundan önce piyasa kendine göre 'iş bitirme' sürecini başlattı bile. Rüzgâra yatırım yapmak isteyen şirket yetkililerinden biri, "Sistemsizlik, kendi sistemini yarattı" diyerek ortada dolaşan pazarlık söylentilerini doğruyor. Elinde parası ve gücü olan daha zayıf şirketlerin kapısına dayanarak, "Aynı bölgede siz de santral kurmak istiyormusunuz. Gelin masaya oturalım siz bu işten vazgeçin" diyebiliyor. TEİAŞ'ın ihale sürecinden önce piyasa kendi ön ihalesini kendisi yapıyor. Yani rüzgar yasa dışı eserek, kendi yolunu buluyor!