Tütün ve alkol üretimine yeni düzenleme

Tütün ve alkol üretimine yeni düzenleme getiren ve düzenlemelere uymayanlara, hapis ve para cezası öngören kanun tasarısı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi.

''Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması ile Tütün ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç ve Dış Alım ve Satımına 4046 sayılı Kanunda ve 233 Sayılı KHK'de Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı''yla, iş yerleri veya ikametgahlarında, kuruluş ve faaliyet izni almadan tütün ve tütün mamulleri ile alkol ve alkollü içki üretenlere verilen hapis ve adli para cezası kaldırılıyor.

Tasarıya göre, kurumdan tesis kurma ve faaliyet izni almadan; tütün işleyenler veya tütün mamulleri, etil alkol, metanol ya da alkollü içki üretmek üzere fabrika, tesis veya imalathane kuran ve işletenler 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 5 bin günden 10 bin güne kadar adli para cezasına çarptırılacak.

Tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin ambalajlarına kamu kurumlarınca uygulanan bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretleri; ilgili mevzuatta belirlenen şekilde temin etmesine rağmen belirlenen ürünlerde kullanmaksızın bedelli veya bedelsiz olarak yayanlar, bunları alma veya kullanma hakkı olmadığı halde sahte evrak veya dokümanlarla veya herhangi bir biçimde ilgili kurum ve kuruluşlan yanıltarak temin edenler, bunları taklit veya tahrif ederek ya da konulduğu üründen kaldırarak, değiştirerek ya da her ne suretle olursa olsun tedarik ederek amacı dışında kullananlara; 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 10 bin güne kadar adli para cezası uygulanacak.

Bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretlerin taklitlerini imal eden veya taklitlerini ülkeye sokanlar ile bunları bilerek bulunduran, nakleden, satan ya da kullananlar, 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 10 bin güne kadar adli para cezası alacak.

Ambalajlarında bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaret bulunmayan ürünleri ya da taklit veya niteliğine uygun olmayan işaretleri taşıyan ürünleri ticari amaçla bulunduran, nakleden, satışa arz eden veya satanlar, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacak.

İDARİ YAPTIRIMLAR

Tasarıda, tütün, tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkiler piyasasında mal veya hizmet üreten, işleyen, ihraç veya ithal eden, pazarlayan, alan veya satan gerçek ve tüzel kişilere uygulanacak idari yaptırımlar da sıralandı.

Buna göre, Kurum tarafından istenilen ticari faaliyetlerini gösterir satış veya faaliyet raporlarını veya bilgi, belge ve numuneleri yazılı uyarıya rağmen belirlenen süre içinde vermeyenlere, yanlış veya yanıltıcı bilgi veya belge verenlere, gerekli tesis ve yerleri incelemeye açmayanlara 50 bin YTL'den 250 bin YTL'ye kadar idari para cezası verilecek.

Üreticiden satın aldıkları tütünleri satış merkezlerine veya Kuruma tescil ettirmeyenlere, yazılı sözleşme yapma tarihine uymayanlara, işleme açılış ve kapanışları ile tütün stoklarını ve tütün depolarını süresi içinde bildirmeyenlere, izinsiz standart dışı işleme yapanlara, tütün eksperi unvanına sahip olanlar tarafından yapılması öngörülen işleri yetkisiz kişilere yaptıranlara, yazılı sözleşme esası veya açık artırma yöntemi ile yapılan alım satım kapsamındaki yükümlülüklerini süresi içinde yerine getirmeyenlere 10 bin YTL'den 50 bin YTL'ye kadar idari para cezası kesilecek. Kurumdan izin almadan bir yere mahsus tütün çeşidinin tohum veya fidelerini başka çeşitlere ayrılmış olan yerlere ekenler, dikenler veya bu amaçlarla taşıyanlar hakkında da bu ceza uygulanacak.

İzin almadan veya güncelleme yapmadan, girdilerde veya ürün ambalajında değişiklik yaparak ürünleri piyasaya sunanlar; 50 bin YTL'den 500 bin YTL'ye kadar idari para cezası ödeyecek.

Kurumdan izin almadan işleme veya üretim tesislerinde proje tadilat kapsamındaki işlemleri yapan, kurulu makinelerini ülke içerisinde kısmen veya tamamen aynı firma tarafından kurulan yeni veya eski bir fabrikaya nakleden, başka bir firmaya devreden ya da ülke dışına çıkaranlara veya bildirimde bulunmaksızın faaliyetini sona erdirenlere; 50 bin YTL'den 500 bin YTL'ye kadar idari para cezası kesilecek.

AÇIK İÇKİ SATICILARI

Kurumdan izin almadan veya bildirimde bulunmadan dökme alkollü içkileri piyasaya arz eden, sevkıyatını yapan veya izin verilen yerlerden farklı yerlerde depolayanlara; 200 bin YTL idari para cezası uygulanacak.

Kurumdan belge almamış kişilerden ürün alan veya bu kişilere ürün satan ya da belgesinde belirtilen iş yeri dışında satış yapan toptan veya perakende tütün mamulü, etil alkol, metanol veya alkollü içki satıcıları ya da açık içki satıcılarına, bin YTL'den 10 bin YTL'ye kadar idari para cezası kesilecek.

Kurumdan satış belgesi almadan tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin toptan satışını yapanlara 50 bin YTL, perakende satışını yapanlara ise 500 bin YTL idari para cezası uygulanacak.

Kurumdan yetki belgesi almadan veya bildirimde bulunmadan tütün ticareti yapanlara 50 bin YTL idari para cezası verilecek.

Kurumdan uygunluk belgesi almadan enfiye, çiğneme, nargile tütünü veya sarmalık kıyılmış tütün, sigara kağıdı ya da makaron üretenler ile bunları satan veya satmak amacıyla elinde bulunduranlara 5 bin YTL idari para cezası verilecek.

BAHİS OYNATARAK TÜTÜN MAMULÜ VE İÇKİ SATIŞI YAPANLAR

Yetkili olmadıkları halde, açık olarak içki satışı veya sunumu yapanlar ile satışa sunulan tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkileri arz ambalajlarını bozmak veya bunları bölmek suretiyle satanlara bin YTL'den 10 bin YTL'ye kadar idari para cezası uygulanacak.

Tütün mamulleri veya alkollü içkilerin satışını internet, televizyon, faks ve telefon gibi elektronik ticaret araçları ya da posta ile sipariş yöntemi kullanarak yapanlar ile satılan ürünleri kapıda teslim edenlere 50 bin YTL'den 250 bin YTL'ye kadar idari para cezası verilecek.

Tütün mamulleri veya alkollü içkileri satış yerlerindeki raf veya standlara, her türlü teşhir ünitesine, reklam ve tanıtımına ilişkin mevzuata ve kurum düzenlemelerine aykırılık oluşturacak veya herhangi bir firmaya üstünlük sağlayacak şekilde yerleştirenler ile tütün mamulleri veya alkollü içkilerin kullanımını ve satışını özendirici veya teşvik edici kampanya, promosyon, reklam ve tanıtım yapılmasını önlemek amacıyla kurum tarafından bu kanun uyarınca yapılan düzenlemelere aykırı hareket edenlere 30 bin YTL idari para cezası verilecek.

Tütün mamulleri veya alkollü içkileri; otomatik satış makinesi ile satanlara veya bahis oynatmak veya ödül vermek gibi yollarla verenlere, fiilleri suç oluşturmadığı takdirde 50 bin YTL'den 250 bin YTL'ye kadar idari para cezası uygulanacak.

FİİLLERİN TEKRARI HALİNDE 2 KAT CEZA

Belgelerde yer alan şartlara uymayan kişiler önce uyarılacak ve aykırılığın giderilmesi için uygun bir süre verilecek. Verilen süre sonunda aykırılığın devam etmesi halinde veya aykırılığın giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde ise süre verilmeksizin belgeler iptal edilecek.

İdari para cezaları, fiillerin tekrarı halinde bir önceki cezanın 2 katı olarak uygulanacak.

Satış belgesi iptal edilen iş yerinin farklı işletme adı altında fiilen işletilmesi halinde, bu işletme üzerine kayıtlı görünen üçüncü kişiler adına 2 yıl süreyle yeni belge başvurusunda bulunulamayacak.

319 KADRO İHDASI

Tasarıyla, Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumun adı, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu olarak değişiyor.

Tasarıyla adı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu olarak değişen kurula, başkan ve üye olarak atananlar ile kurum personeli, Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine tabi olacak.

Kurum, Tütün Piyasası, Tütün Mamulleri Piyasası, Alkol Piyasası, Alkollü İçkiler Piyasası, Sektörel Rekabet ve Tüketici Hakları, Tütün ve Alkol Kontrolü, Denetim, Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler daire başkanlıklarından oluşacak. Kuruma, 319 kadro ihdas edilecek.

2008 YILI İÇİN DE SÖZLEŞME İMZALANACAK

Tasarıya eklenen önergeyle, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş, 2007 ürün yılı için sözleşme imzalayan üreticilerle, sözleşme yapılan miktarı aşmamak koşuluyla, 2008 ürün yılı için tütün üretim ve alım-satım sözleşmesi imzalayacak.

Satın alınacak tütün miktarı, her üretici için imzalanan sözleşme miktarının yüzde 10 fazlasını aşamayacak.

Tütünlerin satışından elde edilecek hasılat, Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş'ce tahsilatı katip eden ayın 15'ine kadar, genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere Hazine hesaplarına aktarılacak.

12,1 MİLYAR YTL VERGİ GELİRİ

Devlet Bakanı Murat Başesgioğlu, tütün ve alkol piyasasının, günün şartlarına göre yeniden düzenlenmesi ihtiyacı doğduğunu belirtti.

Türkiye'de 6 coğrafi bölgede tütün üretimi yapıldığına işaret eden Başesgioğlu, 2007 yılı ihracatının yaklaşık 113 bin 945 ton, ekonomiye katkısının ise yaklaşık 449 milyon 753 bin dolar olduğunu bildirdi.

Tütün mamulleri piyasasında geçen yıl 125,9 milyar adet sigara üretimi, 107,5 milyar adet de sigara tüketimi gerçekleştiğini bildiren Başesgioğlu, 16,5 milyar YTL satış hasılatından, yaklaşık 12,1 milyar YTL vergi gelir tahsis edildiğini söyledi.

Başesgioğlu, 2007 yılında 19,8 milyar adet sigara, yaklaşık 8 bin ton kıyılmış tütün, 22,4 ton nargilelik tütün mamulü ihracatından 194 milyon dolar gelir elde edildiğini ifade ederek, şöyle konuştu:

''Ülkemizde üretilen sigaralar için 63 bin 420 ton tütün ithalatı gerçekleşmiş ve 281, 2 milyon dolar ödenmiştir. Ülkemizde etil alkol piyasası 50 milyon dolar, metanol piyasası 140 milyon dolar ve alkollü içkiler piyasası 4 milyar dolar civarında ekonomik değer yaratmaktadır. Devletin alkollü içkilerden elde ettiği dolaylı vergi gelirleri ise 2 milyar doları bulmaktadır.''

Tasarı üzerinde söz alan CHP Trabzon Milletvekili Akif Hamzaçebi, AK Parti hükümeti döneminde, özel tüketim vergilerinin olağanüstü artırıldığını ancak bunun sigara tüketimini azaltmadığını söyledi. Hamzaçebi, bunun, kayıt dışı üretimi ve satışı körüklediğini ifade etti.

CHP Malatya Milletvekili Mevlüt Aslanoğlu da tütün üreticisi ve tütünün yok olduğunu savunarak, Tekel Genel Müdürlüğünün 2,5 yıldır ''üretim yapıyoruz'' diyerek, vatandaşı kandırdığını öne sürdü.

AK Parti İstanbul Milletvekili Alaaddin Büyükkaya, ticari amaçlı olmayan, hobi amaçlı üretimlerin, cezaya tabi olmamasını isteyerek, ''Vatandaşların, 1 tablo tütün için ne sıkıntılara düştüğünü biliyoruz. Aynı şekilde evinde hobi olarak şarap yapanlar da var'' dedi.

CHP Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak da seçim bölgesinde hobi amaçlı şarap üretildiğini ifade ederek, ''Bu kişilere gerçekten zulüm yapılıyor'' diye konuştu.

Bunun üzerine Bakan Başesgioğlu, ''Tekirdağ'a ayrı bir kota vermemiz gerekecek'' diyerek espri yaptı.

AK Parti Adıyaman Milletvekili Ahmet Aydın da kıyılmış tütün de cezai yaptırımın kaldırılmasını ya da tam çizilmesini önerdi.

Bu talepler üzerine Başesioğlu, konunun inceleneceğini, gerekirse Genel Kurulda yeniden düzenleme yapılabileceğini kaydetti.

(A.A)