Korsan artık yerli oldu

- Korsanlığın maliyeti ne?
- Korsanlıktan elde edilen kayıpların hesabını yapmak çok zor. Korsanı olmasa filmlerin ne kadar satacağını öngöremiyoruz. Bu yüzden de işin maddi boyutunu çok kesin olarak bilemiyoruz. Dünya çapında, film sektörü korsandan 50 ile 150 milyon dolar arasında para kaybediyor.

- En büyük zararı hangi filmler görüyor?
- En çok Türkiye'de henüz vizyona girmemiş olan filmler zarar görüyor. Daha Türkiye sinemalarında oynamadan insanların ulaşabildiği filmler bunlar. Sinema sektöründe çalışanlar için büyük bir kayıp söz konusu.

- Bu filmler Türkiye'ye nasıl geliyor?
- CD ve DVD'ler yurtdışından belli sayıda Türkiye'ye sokuluyor. Bakın, 2000'lerin başında gelen korsan CD'ler çoğunlukla Uzakdoğu kaynaklıydı. Daha sonra Ukrayna ve Asya ağırlıklı CD'ler Türkiye'ye gelmeye başladı. Şu anda korsan CD'ler yüzde 90 oranında Türkiye'de üretiliyor. Yani korsan yerli malı oldu!

İTİNAYLA KORSANLIK YAPILIR

- Kim üretiyor bu filmleri?
- Aynı anda birden fazla CD'ye yazan writer'larla üretiliyorlar. Korsanlar evlerinde ya da dükkânlarında bu çoğaltma işini yapıyor. Aynı anda 30 CD birden yazan writer'lar ele geçirdik baskınlarda. Süreç şöyle işliyor: Önce, filmlerin yapıldığı ülkeden ya filmin DVD'si ya da sinemada çekilmiş bir kopyası, 'master' (ana kopya) olarak, o ülkeden internete yükleniyor. Bu kopya orijinal bir DVD'den de yapılmış olabilir, el kamerasıyla çekilmiş de olabilir, 'screener' denilen, mesela Akademi Ödülü üyelerine gönderilen bir kopya da olabilir.

- Yerli filmler için de bu yöntem mi uygulanıyor?
- Filmin montaj öncesi kopyasını ele geçirebiliyorlar, bir defa böyle olmuştu. Yani korsanlar filmi 'içeriden' elde etmişlerdi. Genellikle korsanlar, Türk filmlerini sinemadan çekmeye çalışıyor ama bunu pek başaramıyorlar.

- Neden?
- Türkiye'de sinema denetimleri çok arttı. Artık sinemada çekim yapmak hiç kolay değil! Bu yüzden de dikkat ederseniz, Türk filmlerinin korsan DVD'lerinde Hollandaca veya Almanca altyazılar oluyor. Neyse ki filmlerin altlarında kodlar var da biz hangi sinemada çekildiklerini tespit edebiliyoruz.

- Bu kodları biz göremiyoruz ama, öyle değil mi?
- Hayır, bizim özel bir teknikle görebildiğimiz kodlar bunlar, her filmde varlar ve biz sinemadan çekilen her filmin hangi sinemadan çekildiğini öğrenebiliyoruz.

ELEMANLAR KORSAN PEŞİNDE

- Korsanın bitmesi mümkün mü?
- Hayır, çok ütopik bir şey. Geçtiğimiz yıllarda yapılan uygulamalarla, devletin takındığı istekli tutumla korsanda ciddi azalmalar oldu. 2001'de yapılan yasal değişiklikle, sokak satışları tamamen yasaklandı. Telife tabi ürünlerin sokakta satılması 2001'den beri yasak. Bunun üzerine sokakta satılan korsan ürün sayısında yüzde 80'e varan azalma yaşandı. Artık polisler her gördükleri yerde korsana müdahele ediyor.

- En çok nerede oluyor baskınlar?
- Kadıköy'de çok baskın yapıldı, bir sene içinde 25 defa basılan dükkânlar var!

- İnternet üzerinde de operasyonlar yapıldığını haberlerden okuyoruz. Kim tespit ediyor bunları?
- Genişbant kullanımının artmasıyla, internet üzerinde korsanlık yoğun biçimde yapılmaya başladı. Korsan; müzikle başladı, filmle devam ediyor. Bizim bu işle ilgili özel araştırma yapan çalışanlarımız var. Ofisimizde çalışan bu kişilerin dışında, dışarıdan çalışan elemanlarımız da var. İnternetteki telif hakkı ihlallerini tespit ediyorlar.

- Peki son kullanıcı olarak bizim ne kadar korkmamız gerekiyor?
- Bakın, son kullanıcı, bizim için son hedeftir! Gerçi Avrupa'da ve dünyada giderek son kullanıcıya operasyon yapma yöntemleri kullanılmaya başladı. Yasadışı olduğunu bildiği bir işe karışan insanların, bu yaptıklarının sorumluluğunu kabul etmesi bekleniyor. Biz yine de öncelikle yöneticilerin ve bu işi organize eden insanların üzerine gidiyoruz. Son kullanıcıyı çeşitli vesilelerle uyarmak, eğitmek istiyoruz.

- Neden Amerika'daki iTunes gibi, Türkiye'de de ucuza film kiralama yöntemleri yok?
- TTNet'in müzik hizmeti gibi uygulamalar devam edecek. Türkiye'de genişbant internet kullanıcılarının sayısı artıyor. Yakın zamanda film alanında da TTNetMüzik gibi girişimlere hazır olun.