Dinî değil, medenî ittifak

Osmanlı sanatında önemli bir yere sahip olan hat eserleri, Sakıp Sabancı'nın en çok değer verdiği koleksiyonlarındandı. Her parçayı severek toplamıştı. En büyük arzusu da bu koleksiyonun dağılmaması; gün geçtikçe büyütülmesiydi. Şimdi bu koleksiyon, yurtdışına açıldı. Madrid'deki San Fernando Güzel Sanatlar Kraliyet Akademisi'nde 2 Mart'a kadar sergileniyor. 'Altın Satırlar: Sakıp Sabancı Müzesi'nden Osmanlı Hat Sanatı' adlı sergi, 15. yüzyıl sonlarıyla 20. yüzyıl başları arasında yaşayan Osmanlı hat sanatçılarının eserlerinden örnekler içeriyor. Serginin bir diğer özelliği, Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi'nin ilk büyük yurtdışı sergisi olması. Ayrıca müze kurulmadan önce sergi, Metropolitan ve Louvre Müzesi gibi mekânlarda boy göstermişti. Tüm bu nedenlerde pazartesi günü yapılan açılışta Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı çok heyecanlıydı. Serginin kendisi için önemini şöyle anlatıyor: "Bu koleksiyon, Osmanlı hat sanatı açısından özel koleksiyon olarak dünyanın en iyisi. Her dönemi temsil edip, her çeşidi içinde barındırıyor. Sakıp Bey'in vasiyetiyle bu iş için bir fonumuz var ve eser almaya devam ediyoruz. Bizim için bu koleksiyonun bir arada tutulması çok önemli. Şimdi Sakıp Bey'in kızı Sevil Sabancı da bu konuda bizimle birlikte çalışıyor. Bu nedenle çok mutluyum." Serginin dikkat çekici taraflarından biri, duvarlarda mor rengin kullanılmış olması. Sergi düzenini yapan mimar, bu rengi seçmiş. Sebebi ise İstanbul'u erguvanlarıyla, mor salkımlarıyla, mor bir şehir olarak görmesi. TÜRK BAKIŞLARI 'Altın Satırlar: Sakıp Sabancı Müzesi'nden Osmanlı Hat Sanatı' adlı bu sergi, İspanya'daki 'Türk Bakışları Festivali'nin bir parçası olma özelliğine de sahip. Türkiye'nin Madrid Büyükelçiliği ve İspanya Kültür Bakanlığı'nın işbirliğiyle 16 Ocak'a kadar devam edecek olan bu festival boyunca, şehrin farklı mekânlarında Türk edebiyatı, müziği, sineması, ebru sanatı ve gastronomisi gibi alanlarda etkinlikler gerçekleştirilecek. Örneğin 19 Aralık'ta Orhan Pamuk ve Çağdaş İspanyol edebiyatının önemli isimlerinden Juan Goytisolo 'Şehir' başlıklı bir söyleşi yapacak. Türk Bakışları Festivali, aslında Medeniyetler İttifakı projesinin bir parçası olarak gerçekleştiriliyor. Medeniyetler İttifakı, Recep Tayyip Erdoğan ve İspanya Başbaşkanı J.L. Rodriguez Zapatero'nın öncülüğünde başlatılan bir Birleşmiş Milletler projesi. Serginin basın toplantısında yer alan tüm İspanyol yetkililer, bu festivalin ve serginin, Medeniyetler İttifakı için ne kadar önemli olduğunu ısrarla vurguladı. Örneğin İspanya Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürü Jose Jimenez, "Kültürlerarası uyumun gerçekleştirilmesi, günümüz toplumlarının en önemli hedeflerinden. Medeniyetler İttifakı, bu amaca hizmet ediyor. Biz de Türk kültürünü yakından tanımak için bu faaliyetlere başladık," dedi. Serginin açılışını ise Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay ve İspanya Kültür Bakanı Cesar Antonio Molina yaptı. Her ikisinin konuşmasında da Medeniyetler İttifakı, başroldeydi. Türkiye'nin AB giriş sürecine desteğinden dolayı İspanya' ya teşekkür eden Günay, bu tip kültürel etkinliklerle de iki ülke arasındaki ilişkilerin sıkı tutulacağını vurguladı. İspanyol Bakan Molina ise önümüzdeki yıl Efes'te İspanyol etkinliklerinin yer alacağı benzer bir festival yapılacağını müjdeledi. Serginin açılışından sonra Sakıp Sabancı Müzesi Direktörü Nazan Ölçer'e de serginin Medeniyetler İttifakı açısından önemini sorduk. Ölçer, bu ittifakta Türkiye'nin kilit bir rol üstlendiğini söylüyor: "İslami bir geçmişimiz var. İslam dininin yayılmasına büyük hizmet etmiş Osmanlı İmparatorluğu'nun mirasçısıyız. Bunun yanı sıra Osmanlı'nın İslam'a bakışı hiçbir zaman bir Arap ülkesi gibi olmamış. Osmanlı'da başka pek çok dinin bir potada kaynaştığı sosyal ve kültürel ortam vardı. Günümüz Türkiyesi'nin sadece bir İslam ülkesi olduğu için Medeniyetler İttifakı'nda yer aldığını düşünmüyorum. Bu sergi de Medeniyetler İttifakı'nın bir parçası. Kelimeler bazen insanın gözle gördüğü kadar etkili olamaz. Burada Halife Abdülmecit'in çizdiği bir tablo var. Resim sanatı, bu dinin en yetkin temsilcisinin bile elinde taassup unsuru olmaktan çıkıyor; bir şeyin betimlemesi haline geliyor. Buradaki diğer tablolar da, estetik değerlerinden dolayı seçilmiştir. Dini içeriklerinden sıyrılarak, estetik değerlere sahip oldukları için buradalar." Serginin açılışında ortak fikir, bu tarz etkinliklerin çoğu zaman siyasetten daha etkili olduğuydu. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin Türkiye'yle müzakerelere atıf yapılırken 'katılım' ifadesinin kullanılmasına karşı çıkmasının tepki uyardırdığı günlerde yapılan bu sergi açılışı, bu gibi etkinliklerin artması gerektiğini bir kez daha kanıtladı.