Faiz indirimi kesmez, fiyat da düşmeli

Küresel piyasalar temmuzağustos dalgalanması sonrasının en kötü haftasını yaşadı. ABD ve Türkiye Borsası yüzde 5 düştü. Bu kez değer kaybedenler kervanına Çin Borsası da yüzde 8 düşüşle eklendi. Yaz aylarındaki dalgalanmanın yansıdığı üçüncü çeyrek bilançoların kötü çıkmasıyla piyasalar zaten darbe yemişti. Buna ABD Merkez Bankası'nın 31 Ekim'de faiz düşüşlerine ara verebileceğine ilişkin açıklaması eklendi. Geçen hafta Fed Başkanı Ben Bernanke'nin "Petrol fiyatları enflasyonu daha yükseltebilir. Ekonomi duraklayabilir"
açıklaması geldi.

- Geçen hafta olanlar- Sonuçta dolar, euro ve diğer para birimlerine karşı tarihi düşük düzeylerine indi.
- Dolardaki bu kaybın da katkısıyla altın, petrol ve diğer emtialarda yeni rekorlara ulaşıldı. Petrol 100 dolara dayandı, altın 845 dolara çıkarak 850 dolarlık 1980 yılı tarihi düzeyini yakalamasına ramak kaldı.
- Faiz düşüşü beklentisi ile ABD 10 yıllık tahvillerinin faizi yüzde 4.22'ye indi.
- Piyasaların tansiyonunu gösteren volatilite endeksi VIX, 20'li rakamlarda seyrederken 8 Kasım'da 29.15'e kadar yükseldi ve temmuzağustos dalgalanmasında çıktığı 37.5 değerine çok yaklaştı.

- Faizler ne olacak?- Gelişmeler ABD Merkez Bankası Fed'in 11 Aralık'ta yapacağı toplantıda faiz indirim ihtimalini yeniden kuvvetlendirdi. Vadeli piyasalarda faiz indirim olasılığı yüzde 20'lere kadar düşmüşken yeniden yüzde 70'in üzerine çıktı. Çıkmasına çıktı, belki 11 Aralık'ta faizler de indirilecek ama bu piyasaları ve ekonomide kötüye gidişi durdurmaya yetecek mi?
Geçen haftaki yazımızın başlığı "Faiz indirimi olmadan asla" idi. Yani piyasaların toparlanmasında değil faiz indiriminden vazgeçmek, faiz indirmek gerekli şarttı. Ama aradan bir hafta geçtikten ve küresel piyasalarda yaşananları dikkate aldıktan sonra gelinen aşamayı, sanki faiz indiriminin de durumu kurtarmaya yetmeyebileceği şeklinde algılıyoruz. Öyle ki şu anda bir faiz indirimi yapılsa bile sanki bu "Demek ki resesyon daha derin" gibi algılanabilecek. Geçmiş faiz indirimlerinde görülen doping etkisi söz konusu olmadığı gibi, negatif etkiler gündeme gelebilecek. Geçmiş Fed faiz indirimleri sırasında belli bir aşamadan sonra bu tür eğilimler ortaya çıkmıştı. Önce olumlu algılanan faiz indirimleri bir süre sonra negatif algılanmaya dönüşmüştü. Ama Fed faiz indirmeye devam etmişti. Çünkü durgunluğu aşmak için başka çare de yoktu.

- Durgunluk ihtimali- İşte son haftada gelen bilançoların durumu zararların büyük rakamlara ulaşması, piyasaları böyle bir psikolojiye itmiş durumda. Finansal sektörün bu kadar zararı varken yeni kredi açmalarına pek ihtimal verilmiyor. Bu durumda da büyüme olmaz. Yani resesyon ihtimali güçlendi. Bu da ciro, kâr ve temettü azalması anlamına geliyor. Hisse senedi fiyatlarına yansıyan da bu durum.
Durgunluğu aşmak için önümüzdeki dönemde faizler indirilecekse, şimdiden yüksek faiz oranlarından daha uzun vadeye yatırım yapmak avantajlı. Onun için 10 yıllık ABD tahvillerinin faizi yüzde 4.22 ile 26 ay öncesine, 22 Eylül 2005 düzeyine geri döndü.
Yine ABD'de faizler düşürülecekse para birimi olarak dolar da değer kaybedecek. Onun için dolardan kaçış hızlandı.

- Fiyat düzeyinin önemi- Gelinen aşama yeni faiz indirimlerini gerekli kılıyor. Ama bu yetmeyecek. Finansal piyasalarda yeni fiyat dengeleri için, varlık fiyatlarının da aşağı gelmesi gerekiyor. Faiz düşüşüne bir de fiyat düşüşleri eklenirse piyasaların tansiyonu azalabilir ve likidite artabilir. Denilebilir ki, varlık fiyatları gerilerse bu, negatif servet etkisi olarak harcama ve yatırımları azaltabilir, durgunluk olarak ekonomiye geri dönebilir. Bu bir kısır döngü doğurur. Doğrudur. ABD piyasası için konuşursak zaten emlak piyasasında fiyatlar yüzde 20-30 aşağı geldi. Hisse senetleri piyasasında henüz bunun boyutu yüzde 10'a varmadı. 10 yıllık faizde beşte birlik veya 1 puanlık düşüş gerçekleşti.
Zaten yaşananlar bir sürecin parçası. Bu sürecin finansal piyasalardaki adı eğilim veya trend. Trendin yönünü bulmak da size kalıyor.

- Sonuç- "Ne bulduğunuz önemli değil; bulduğunuzla ne yaptığınız önemlidir." Crosby