Enflasyonda eylül ayı neden kritik?

Ağustos ayı enflasyon rakamları beklendiği gibi çıktı. Aylık bazda tüketici fiyatları 0.02 arttı. Endeksten çıkan geçen ağustostaki rakam 0.44 olduğundan yıllık enflasyon yüzde 6.90'dan yüzde 7.39'a yükseldi. Ana harcama gruplarına bakınca enflasyonu yukarı yönde sürükleyenin yüzde 1.69'luk artışla gıda ve alkolsüz içkiler olduğu görülüyor. Endeks içindeki ağırlığı yüzde 28.47 ile en fazla olan grup da bu grup. Eğer gıda fiyatlarında yaz ayında böylesi sert bir artış olmasaydı enflasyon eksi çıkacaktı.
Enflasyonda ağustos ayı rakamları kuraklık sonucu tarımsal ürünlerde yaşanan kayıpların etkisiyle eylül ve gelecek aylar için temkinli olmamızı gerektiriyor. Her ne kadar geçen yılın eylül ayı rakamı yüzde 1.29, ekim yüzde 1.27 ve kasım yüzde 1.29 gibi yüksek düzeylerde ise de, kuraklığın etkisiyle bu yılki rakamlar da yüksek çıkabilir.

- Üç neden- Eylül ayını üç neden daha kritikleştiriyor.
- Geleneksel biçimde eylül okulların açıldığı, kış hazırlıklarının başladığı bir ay. Eğitim ve ısınma fiyatlarındaki artış enflasyonu eylülde sıçratıyor. Burada küresel ısınmadan dolayı kış hazırlıklarının kaydırılması ve azaltılmasının da söz konusu olduğunu belirtelim.
- Enflasyonu eylülde sıçratacak ikinci etken bu yıl gündeme gelen küresel ısınma ile tarım üretiminde kayıpların meydana gelmesi. Bu gıda maddelerinde spekülatif hareketleri besliyor.
- Üçüncü neden ramazan etkisi. Bu yıl 10 gün daha öne gelince Ramazan etkisi daha çok eylül ayına kayıyor. Geçen yıl bu etki eylül ve ekim arasında paylaşılmıştı.
Ağustos rakamları veya eylül ayında enflasyonun yüksek çıkma olasılığı finansal piyasaları öyle etkileyeceğe benzemiyor.

- Dışarısının önemi- Çünkü bu dönemde piyasalar daha çok yurtdışından esen rüzgârla hareket ediyor. Nitekim dün kredi derecelendirme kuruluşu S&P'nin küresel bir likidite darlığının en çok etkileyeceği ülkeler arasında Türkiye'yi dördüncü sırada göstermesi piyasaları daha çok etkiledi. Bu açıdan küresel piyasalarda yaşananlar eylül ayında belirleyici olmaya devam edecek. Çünkü Türkiye ekonomisinin çarkları dışarıdan gelen sermaye ile dönüyor. Hatta enflasyonda sağlanan düşüşte de gelen sermayenin kuru düşürmesinin etkisi var. Bu çarkın tersine dönmesi ise bütün eğilimlerin de tersine dönmesini beraberinde getirebilir.

- Sonuç- "Yel hep gemiye göre esmez ki." Sadi