"Değiştirilemez" maddenin yeri

Meclis'tehükümet programı üzerindeki görüşmeler sakin bir havada yapılırken, kuliste asıl tartışma anayasa değişikliği üzerindeydi.
Her ne kadar, öğretim üyelerinin hazırladığı taslak metin ortaya çıkmamış olsa da metin hakkında bilgi sahibi olan fazlaydı.
Bu da gösteriyor ki, Prof. Ergun Özbudun ve arkadaşları tarafından hazırlanan metin, üzerinde görüş alışverişinde bulunulmak üzere bazı yerlere gönderilmiş.
Veya onlar bir şekilde elde etmiş...
Yansıyan yorumlara bakılırsa, metine dönük eleştiri yoğunluğu oldukça fazla olacak.
Özellikle de anayasanın başlangıç, değiştirilemez veya değiştirilmesi dahi teklif edilemez maddeleri ile Cumhurbaşkanı'nın yetkileri ile ilgili bölümlerine...

Başlangıç bölümü yok
AK Parti'de oluşturulan komisyon tarafından dün ön çalışması tamamlanan anayasa değişiklik taslağındaki eleştirileri sıralarsak.
Ağırlıklı eleştiri, anayasanın "Başlangıç" bölümüne dönüktü.
Çünkü, bu bölüm anayasanın bir unsuru olmaktan çıkarılmış, Anayasa Mahkemesi'nin de "Cumhuriyetin temel nitelikleri" ile ilgili kararlarında temel aldığı bu bölüm yok olmuştu.
Nitekim taslağı hazırlayan Prof. Özbudun ve AK Parti Anayasa Değişiklik Komisyonu Başkanı Mehmet Mir Dengir Fırat da dün bunu doğruladı.
Prof. Özbudun, başlangıç bölümünün yine olacağını ancak anayasanın bütününden ayrı tutulacağını belirtip, gerekçesini anlattı:
"Başlangıç bölümü anayasanın genel felsefesini izah eder. Maddelerde bu felsefe korunmuşken, başlangıç bölümünün anayasanın bir parçası olmasına gerek görmedik. Eleştiriler, Atatürk'ün anayasadan yok edildiği şekilde geliyor. İlgisi yok; maddelerin içinde koruduk."
Fırat da "Başlangıç" bölümünün anayasanın bir "cüzü" olmayacağını belirtip devam etti:
"Sadece Başlangıç bölümü değil, madde başlıklarını da anayasanın parçası olmaktan çıkardık. Eğer metnin kendisi varsa, başlangıca ve başlıklara ne gerek var?"

Değiştirilemez maddeler
Anayasanın 4'üncü maddesine gelirsek...
Anayasanın ilk üç maddesindeki, "Cumhuriyetin nitelikleri, devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkenti" ile ilgili hükümlerin değiştirilmesini, hatta teklif dahi edilmesini engelleyen 4'üncü madde taslakta aynı yer ve sırada bulunmuyor.
Prof. Özbudun, anayasanın bu maddesinin taslakta yer aldığını belirtti,
"Sadece yerini değiştirdik" deyip ekledi:
"Madde, anayasanın değiştirilmesine ilişkin bölümde yer alacak."
Yani, mevcut anayasadan yola çıkarsak, ilk bölüm yerine son bölümde olacak.
Cumhurbaşkanı'nın "Cumhuriyeti koruma" görevinden arındırılması ise bir başka eleştiri konusu.
Her ne kadar Prof. Özbudun "Bu taslak, hazırlığın hazırlığıdır", Fırat ise "Taslak bizim değil, hocalara aittir" dese de belirlenen zemin ve yöntemle anayasa uyum içinde değişmez.
Meclis'te, her kesim ve kurumun görüşünü rahatlıkla belirteceği bir uyum zemini yaratılmazsa önündeki pürüzler de azalmaz, artar...