Siyasette denge sorunu

Her ilin kendine özgü "siyasal dengeleri" vardır... Bazı illerde "belirleyici faktör" tarikattır, cemaattir... Bazı illerde seçimin kaderinde "aşiretler" etkilidir.
İl vardır, siyaset "din ekseninde" yapılır. İl vardır "etnik eksende." Ya Bursa'da?
Bursa'da "7 göbek Bursalı" ne kadar acaba?
"Azınlıkta" olduğu muhakkak. Bursa "Balkanlar'dan yoğun göç almış."
"Göçmen seçmeni" dışlayarak siyaset yapmak, aday listesi düzenlemek imkânsız.

Bursa "Doğu Karadeniz'den, Artvin'in oralardan da" önemli oranda göç almış.
Artvin'deki seçmenden daha fazla "Artvin doğumlu seçmen" Bursa'nın Yıldırım Belediyesi sınırları içinde.
Demek oluyor ki... "O kesimi ihmal ederek" de Bursa'da siyaset olanaksız.

Doğu'dan göç deseniz var:
Erzurum'dan, Erzincan'dan, Sivas'tan.
Güneydoğu göçü deseniz, o da var. "Diyarbakır'dan, Siirt'ten, Muş'tan.
Bursa siyasetinde "bu dengeler" de önemli.

Ayrıca "ilçeler dengesi" sözkonusu.
Gemlik'i yok sayamazsınız, İnegöl'ü unutamazsınız, Karacabey'i görmezden gelemezsiniz.
Haydi şimdi kendinizi "parti liderinin yerine koyun."
Ve yapabiliyorsanız bir "Bursa listesi yapın."
Bizce "işin kolayı" var: "Önseçim.
Zira "ak koyun, kara koyun" önseçimde belli olur.
Ancak:
1. Yıllar var ki önseçim unutuldu... Lider, tek seçici oldu.
2. Bugün önseçim yapılmak istense bile, zaman sıkışık.

Çarşıya pazara, organize sanayiye, kebapçıya gittik. "Seçimde ne olur" dedik. 10 kişiden 7'si, 8'i "aynı yanıtı" verdi:
- Hele aday listelerini bir görelim.
Yani "dengeler meselesi."

Elbette "herkesin gönlünde bir parti var."
Ama gönüldeki parti kadar "dengeler" de önemli.

Bursa 16 milletvekili çıkarıyor. 2002 sonucu:
12 AKP, 4 CHP.
Ya şimdi ne olur?
Eski bakanlardan Turhan Tayan'ın yanıtı:
- 2002'yi unut... Eğer DYP barajı aşabilseydi, 2002'de Bursa'dan 3 çıkarıyordu.

Turgut Bulut Bursalı'nın "Turgut abisi." Eski baro başkanı. Yaşı 82.
Bir zamanlar "İsmet İnönü'nün avukatıymış."
- Turgut abi ne olur?
Turgut Bulut "16'yı 4'e böldü." AKP'yi "birinci" yaptı, 6-7 milletvekilliği verdi.
Geri kalanını da "CHP, DP ve MHP arasında dağıttı."

Bursalı "sanayicilere" siyaseti, seçimi sorduk. Ama onlar bize "işçilik maliyetini, enerjinin pahalılığını" anlatmaya başladılar.
Aralarından Cavit Çağlar'a "nokta atışı" yaptık:
- Siyaset?
Çağlar'ın yanıtı:
- Çok kişi yatırımını Balkanlar'a, Mısır'a kaydırıyor... Herkes siyasetle meşgul, işin bu yanı dikkatlerden kaçıyor.