Dünyanın gözü ve kulağı TBMM'de

TBMM'nin bugünkü gündemi Cumhurbaşkanlığı seçiminde ilk tur için toplanmaktı. İlk turda Cumhurbaşkanı seçilmesi için 367 oy gerekiyor. Başta ana muhalefet partisi CHP olmak üzere bazı kesimler toplantı için yeter sayısının da 367 olması gerektiğini öne sürüyor ve bunun sağlanamaması halinde CHP konuyu Anayasa Mahkemesi'ne götüreceklerini söylüyor.
Bu toplantı yeter sayısı ve karar sayısı hakkında Anayasa'nın öngördüğü çerçevede değerlendirmemi sizinle paylaşmak istiyorum.
Anayasa'nın toplantı ve karar yeter sayısı başlıklı 96. maddesinin 1. fıkrasında, "Anayasa'da, başkaca bir hüküm yoksa, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az üçte biri ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tamsayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamaz" deniliyor. Anayasamızın diğer maddeleri incelendiğinde, toplantı yeter sayısıyla ilgili bu hükmün dışında başka bir hüküm bulunmamakta. Her konuyla ilgili farklı toplantı yeter sayısı öngörmek mümkün değil. Toplantı yeter sayısı bu hükme göre 184, karar yeter sayısı ise 139.
Cumhurbaşkanı, TBMM üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu (367) ve gizli oyla seçilir. TBMM toplantı halinde değilse hemen toplantıya çağrılır. Müteakip fıkralarda seçimin ne zaman başlayacağı, bitirileceği ve üçte iki çoğunluk (367) sağlanamadığı takdirde nasıl bir yöntem uygulanacağı düzenlenmiştir .
Anayasa'nın 102. maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan " Yapılacak oylamaların ilk ikisinde üye tamsayısının üçte iki (367) çoğunluk oyu sağlanamazsa üçüncü oylamaya geçilir", ilk iki oylamaya katılan herhangi bir adayın 367 oy alamaması halinde, "Üçüncü oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğunu sağlayan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur" hükmüne uygun düşüyor. Her iki oylamada adaylardan hiçbiri 367 oy alamadığı takdirde üçüncü oylamaya geçileceği Anayasa hükmü gereğidir. Birinci oylamada 367 oy sağlanamazsa ikinci oylamaya geçilemeyeceği savı Anayasa'nın bu hükmüne uygun düşmemektedir.
Birinci oylamada en az 367 veya üzerindeki TBMM üyesinin katılmadığının anlaşılması halinde, ikinci oylamaya geçilemeyeceği savı, Cumhurbaşkanlığı seçimine katılan adayların tümünün aldığı oy sayısının toplamı 367'nin altında çıkması sonucuna bağlanmıştır. Bu düşünce kabul edildiği takdirde ikinci oylamada bütün adayların toplamda 367 oy alması halinde dahi Anayasa'nın "oylamaların ilk ikisinde üye tamsayısının üçte iki (367) çoğunluk oyu sağlanamazsa üçüncü oylamaya geçilir " kuralını işletmek mümkün olmayacaktır. Çünkü üçte iki çoğunluk sağlanmış olduğu için üçüncü oylamaya geçilemeyecektir.