IMF ile altıncı gözden geçirmenin tamamlanması için süren pazarlık gece yarısı sonuçlandı.
Devlet Bakanı Ali Babacan'ın sabaha karşı saat 4.00'e kadar süren toplantıda ikna edemediği IMF, seçim öncesi dönem olduğu için esneklik göstermedi. IMF'yi Hazine yetkilileri de ikna edemeyince, gece yarısı bitirilen açıklama metninde IMF'nin istediği doğrultuda vurgular yapıldı.
Açıklamada; harcamalar konusunda ek tedbir alınması, sağlık harcamalarının kısılması, Sosyal Güvenlik Reformu'nun devreye alınması, KİT'lerin mali dengesi için zam yapılması gerektiği ifade edildi.
Bu nedenle, altıncı gözden geçirmenin resmen tamamlandığını teyit edecek olan Niyet Mektubu'nun IMF İcra Direktörleri Kurulu'nca onaylanması için de söz konusu unsurlar koşul olarak kabul edildi.
YENİ STAND-BY KAÇINILMAZ HALE GELİYOR
Hükümet, seçim öncesi dönemde koşulları çok ağır bulurken, gözden geçirmenin resmen tamamlanmasının gecikmesi olasılığı da ortaya çıktı. Yedinci gözden geçirmenin kredi diliminin kullanımının açılışına ilişkin süreç mayıs-haziran döneminde açılacak.
Bu durumda, Niyet Mektubu'nun yazımı dahi bir aya yakın süreceği için, gözden geçirmelerin birleştirilmesi olasılığı belirdi. Türkiye, Sosyal Güvenlik Reformu'nu geciktirdiği için ilk dört gözden geçirmeyi de iki parçada birleştirmek zorunda kalmıştı.
Stand-by'ın bu kadar sancılı devam etmesi, IMF'ye olan borçlar 10 milyar doların altına indiği halde, yeni bir anlaşmanın kaçınılmaz hale gelebileceğini ortaya koydu. Türkiye ile IMF'nin anlaşması 2008 yılı başında sona eriyor. Ancak süreç sürekli sorunlu yürüdüğü ve seçim döneminde anlaşma gereklerinin aksamasına kesin gözüyle bakıldığı için, yeni hükümet, IMF ile yeni anlaşma yapmak için masaya oturmak zorunda kalacak.
GECİKME GEREKÇESİ BULUNDU
Hazine'den dün gece yarısı yapılan açıklamada, IMF ile altıncı gözden geçirmenin tamamlanmasının gecikmesi için gerekçe bulundu. 1 Mart'ta Türkiye'ye gelen heyet ile mutad 4'üncü Madde görüşmeleri yapıldığı ve bunun 9 Mart'ta sonuçlandığı ifade edilen açıklamada, bundan sonra normal gözden geçirme görüşmelerine geçildiği belirtildi. Oysa, IMF heyeti, ilk günden itibaren, normal gözden geçirme prosedürü kapsamında görüşmelerini yürütmüştü.
Program kapsamındaki bir çok konuda mutabakata varıldığı savunulan açıklamada, 2006 yılı program gerçekleşmeleri, son makroekonomik gelişmeler ve 2007 yılı kamu maliyesi hedef ve politikaları ile yapısal reformlardaki ilerlemeler üzerinde durulduğu anlatıldı.
Makroekonomik gelişmelere ilişkin olarak, 2006 yılında, büyümenin yüzde 5'lik program öngörüsünün üstünde gerçekleşeceği, cari açığın yıl sonuna doğru azalma eğilimine girdiği ve faiz dışı fazlanın yüzde 6.5'lik hedefi aşacağının teyit edildiği aktarıldığı açıklamada, "Bu değerlendirmeler ışığında 2007 yılına ilişkin makroekonomik çerçevede de bir değişikliğe gidilmemiştir" denildi.
HARCAMADA TEDBİR ALINACAK
Görüşmelerde 2007 yılı kamu maliyesi hedeflerine ilişkin öngörüler, riskler ve yakın dönemde uygulamaya konulan bazı düzenlemelerin kamu maliyesi hedeflerine olası etkisinin değerlendirildiği belirtildiği açıklamada, "Bugüne kadar kamu maliyesi alanında göstermiş olduğumuz başarılı performansın devam ettirilmesi ve 2007 yılı kamu maliyesi hedeflerine ulaşılmasını teminen alınabilecek harcama tedbirleri tespit edilmiştir" denilerek, IMF'nin istediği doğrultuda harcama konusunda ek tedbir alınacağı ortaya konuldu.
Gözden geçirmede en büyük sorunlardan birini oluşturan sağlık harcamalarına da işaret edilerek, "Sağlık harcamalarının 2007 yılı program öngörüleri dahilinde kalmasını ve bu harcamaların etkinliğinin kalite ve hizmete kolay erişim imkanından ödün vermeksizin artırılmasını sağlayacak adımlar belirlenmiştir" denildi. Böylece sağlık harcamalarının da kısılacağı kayıt altına alınmış oldu.
REFORMA ÇÖZÜM BULUNACAK, VERGİ İNDİRİMİ YOK
Açıklamada, Sosyal Güvenlik Reformu'nun ertelenmemesi için formül üretilmesi gereği de ortaya konuldu. Hükümetin sektörlere teşvik için vergi indirimleri yapmasına karşı vurgu da yapılan açıklamada, şöyle denildi:
"Anayasa Mahkemesi kararı çerçevesinde Sosyal Güvenlik Reformu'nun ana hedeflerini koruyacak çözümler geliştirilmesi ve vergi idaresi ile vergi politikası reformlarında bugüne kadar sağlanan ilerlemeleri daha da güçlendirecek ve geliştirecek adımların takvime bağlanması konularında tam bir görüş birliği sağlanmıştır."
ELEKTRİKTE ZAM YOLDA
Mortgage uygulaması için ikincil düzenlemelere ilişkin yol haritası ve Halkbank'ın halka arz sürecindeki son gelişmelerin ele alındığının anlatıldığı açıklamada, elektrik başta olmak üzere, KİT mali dengesinin sağlanması için zam yapılması gereği de şöyle ifade edildi:
"Altıncı gözden geçirme çalışmaları kapsamında heyet ile yürütülen görüşmelerde gelinen aşamada birçok alanda tam bir mutabakat sağlanmıştır. Görüşmeler kapsamında KİT'lerin orta vadede kamu maliyesi program hedefleriyle uyumlu bir performans sergilemesine katkıda bulunacak kısa, orta ve uzun dönemli yapısal içerikli düzenlemelere yönelik teknik çalışmaların bir süre daha devam ettirilmesine ihtiyaç duyulmuştur. Bu hususa ilişkin teknik çalışmaların en kısa sürede sonuçlandırılıp, gözden geçirme çalışmalarının tamamlanması beklenmektedir." (ANKA)