|
AB'nin son üyesinde yaşamanın zorluğu
|
|
İşte sinema üzerine tüm önyargılarını vestiyerde bırakıp içeri girmeyi başaranlar için, hayli eğlenceli ve değişik bir film. Genç bir yönetmenin ödüllü bu ilk uzun filmi, bizleri 1989'da Avrupa'nın son diktatörlerinden Çavuşesku'nun devrilişinin 17. yılında, bu konuda bir TV söyleşisi yapmayı deneyen bir Romen TV programcısının öyküsünü anlatıyor. Dırdırcı karısının üzerine, gencecik sekreteriyle de işi pişirmiş gözüken Jderescu, programına ancak alkolik bir öğretmenle, hayatı boyunca 'Noel Baba' olmuş bir emekliyi çıkarabiliyor. Çünkü, büyük değişimden 17 yıl sonra, Romen halkı hiç de mutlu değildir. Filmden de görüldüğü üzere, ülkede koyu bir yoksulluk egemendir ve kimse devrimi anmak bile istemez. Film, alabildiğine sade bir biçimde bize ana kişilikleri tanıttıktan sonra, sanki uzun bir belgesele veya daha iyisi, gerçek bir TV söyleşisine dönüşür. Yönetmen, Avrupa sinemasının Bergman'dan Angelopoulos'a, Taviani'lerden Von Trier'e tipik bir özelliği olan uzun çekimlerle, doğal akışı hemen hiç bölmeden hikâyesini anlatır. Bu arada, sallanan kameradan gereksiz zoom'lara, küstah telefonlardan bıkkın takdimcilere, bir TV söyleşisinin tüm özelliklerini kullanarak, bizleri bir TV ekranı karşısındaymışçasına oyalar. Ama bu gösterişsiz filmin büyük bir erdemi vardır. O da, bu bellibelirsiz komedi aracılığıyla son derece mütevazı biçimde, birçok mesajı verebilmesidir. Gerçek bir ekonomik kalkınma sağlanamadan ve de kuşaklar boyu çalışmamaya, sorumluluk almamaya alışmış kafalar değişmeden, toplumun bir adım bile ileri gitmeyeceği belki asıl bildiridir. Bu temel bildiriye sos olarak, yapay ve yalan üzerine kurulu kadın-erkek ilişkileri, dar gelirli olmanın yarattığı sıkıntılar, geçmiş üzerine doğruları söylemenin zorlukları da en doğal biçimde gelip katılır. Ve karşımıza, en son Avrupa Birliği'ne alınmasıyla dikkatimizi çeken bu ülke hakkında, sanki dört başı mamur bir belgesel film gelir. Belgesel olmadan bu kadar çok şey söylemenin ve bir küçük öykü aracılığıyla bir halkın 'ulusal kimliği' üzerine bu kadar çok şey göstermenin erdemleri, filme sinmiştir ve başta Cannes-Altın Kamera olmak üzere, bunca ödülün temelinde de bu olsa gerektir.
BÜKREŞİN
DOĞUSU (A Fost Saun-A Fost?)/ Yönetim ve senaryo: Corneliu Porumboiu/ Görüntü: George Dascalescu, Marius Panduru/ Müzik: Rotaria/ Oyuncular: Mircea Andreescu, Teodor Corban, İon Sapdaru, Cristina Ciofu/ Romen filmi.
|