Siz o anestezi uzmanı olsaydınız
* Zonguldak Atatürk Devlet Hastanesi'nde gözünden ameliyata alınan 3.5 yaşındaki Alperen Büber, anestezi hatasından öldü. 'Hastaya azot ve oksijen yerine azot verildiği' iddia edildi. Aynı zamanda başhekim olan hastanedeki tek anestezi uzmanı "10 ameliyathane var. Her hastayla tek tek ilgilenemem. Çocuğa anestezi verildiğinde ben orada yoktum" ifadelerini kullandı. Baba, "Ameliyata temizlik işçisi girdiği yönünde duyumlar aldık. Sorumluları cezalandırılsın" dedi. Sizce kim haklı?
Sık sık medyada karşılaştığımız bu tür olayların tek suçlusu, çoğu zaman ilk akla geldiği gibi olayda adı geçen hekim veya sağlık çalışanı değildir. Tıp hukukunda 'malpraktis', yani 'kötü uygulama' adı verilen bu tür mesleki hatalar, kişisel kusurdan kaynaklanabileceği gibi hizmet kusuru da olabilir. Hizmet kusuru, hizmetin sunulmasıyla ilgili süreçlerde var olan eksiklik, hata ve diğer sorunlardan kaynaklanan kusurlardır. Nitekim, yukarıdaki olayda adı geçen uzman hekimin savunması, bu kanıyı destekliyor. Gerçekten ifade edildiği gibi 10 adet ameliyathane var ve sadece bir anestezi uzmanı çalışıyorsa, temizlik işçisi kadrosuyla işe alınan biri hastaya anestezi veriyorsa; böyle sorunların olması kaçınılmazdır. Hekimler hata yapmayan kişiler değildir. Eğer, çalışma koşulları iyileştirilmezse ve gereken altyapı, ekipman, donanım ve sarfiyat sağlanmazsa; hata yapmalarına çanak tutulmuş olur. Hekimler; yorulmayan, acıkmayan, susamayan, sinirlenmeyen, kendine, eşine, çocuklarına zaman ayırması gerekmeyen, dostlarıyla, arkadaşlarıyla birlikte olma ihtiyacı duymayan, tatil yapmayan, alışverişe, yürüyüşe çıkmayan, gece-gündüz, hafta içi-hafta sonu, mesai-izin demeden her çağrıya koşan, bir anda çok sayıda hastaya yetişen insan üstü varlıklar değillerdir. Örneğin varsayalım ki, bir ildeki devlet hastanesinde tek anestezi uzmanısınız. Her gün, 10 adet ameliyathanede onlarca ameliyat yapılıyor. Hastaların bazısı hazırlıkta, bazıları ameliyathanede diğer bazıları ise ayılma odasında sizin ilgi ve müdahalenizi bekliyor. Bunun dışında, hemen her gece veya hafta sonlarında da acil ameliyatlar çıkıyor. Hepsinden siz sorumlusunuz. Bunların kimi çocuk, kimi gebe, kimi kalp hastası, kimi epilepsili. Beklenmedik sorunlar, hazırlığa vakit bulunamadan apar topar anestezi verilenler de işin öbür tarafı. Hastanede yeteri sayıda eğitimli anestezi teknisyeni de yok. Ameliyathanede çantadan yetişmiş', gördüğünü yapan ama neyi niçin yaptığını ve beklenmedik bir durumda ne yapacağını bilemeyen personelle çalışmak zorundasınız. Tüm bu işleri yaparken, bir taraftan da ameliyathenedeki oksijen veya azot tüpünün basıncından, jeneratörün arızasından, kullanılan malzemenin sterilitesinden ve daha pek çok ayrıntıdan sorumlusunuz. Bazı geceler 1-2 saat uykuyla idare ediyorsunuz. Eşinizle, çocuklarınızla bir akşam yemeğini birlikte yemeyeli haftalar olmuş, aldığınız maaşla ay sonunu nasıl getireceğinizin, kredi kartı borçlarınızı nasıl ödeyeceğinizin hesabını yapıp duruyorsunuz. Gelin bakalım, siz bu durumda sıfır hata ile çalışın. Bu beklenti insafla bağdaşır mı? Yaşanan bir acı olay karşısında, sizi bu koşullarda hizmet vermeğe mecbur kılan sistemin de suçu yok mudur? Tek suçlu siz mi olmalısınız?
Prof. Dr. Tevfik Özlü
|
