Bankalara yerli ilgisi, yabancı ilgisinden daha önemli

Bugün Avrupa'nın en büyük bankalarından biri olan Fransız bankası Paribas'ın Türkiye'nin orta ölçekli bankalarından TEB'e yüzde 50 oranında ortaklığı imzalanacak. Bankacılıkta artık büyükler ve küçükler olacak. Parayı büyükler kazanacak, küçükler de butik banka olarak küçük kazançlarla yetinmek zorunda kalacaklar. TEB, 170 şubesini bir kaç yüz daha artırıp büyük banka ligine geçmeliydi. Şimdi yabancı ortak alarak bu büyümenin maliyeti bölüşülüyor. TEB'in sahibi Hasan Çolakoğlu bankacılıkta kalıyor. İsteseydi sanırım TEB'in çoğunluğunu ve yönetimi yabancıya satılabilirdi. Yerli bir sermayedar olarak Çolakoğlu'nun sektörde kalma niyetini ortaya koyması iyi bir gelişme.
2001 krizi sonrasında Koçbank'ın İtalyan Unicredito ile yüzde 50'şer ortaklığı bugünlere kadar geldi. Son olarak da Türk bankacılığının dört temel taşından biri olan Yapı Kredi Bankası'nı yine aynı ortaklığı korumak şartıyla alma konusunda anlaşmaya varıldı. Sektörün en kritik satışı böylece yapıldı. 2001 krizi sonrası en büyük özel banka satışında yabancı kontrolünün yarıyı geçmemesi iyi gelişme. Sektörde yabancı payının sınırlı kalacağının işaretini veriyor.
Şahenk: Finansı sevdik- Geçen hafta Sabah Grubu'nun Doğuş Grubu'na ziyaretine ben de katıldım. Grubun başkanı Ferit Şahenk'i 90'lı yıllardan tanıyorum. Ferit Şahenk 2001 yılında babasının vefatından sonra grubun başına geçti. 2001 Nisan ayının başında krizin en derin olduğu ve en çok etkilediği gruplardan birini yeni devralan 37 yaşındaki Ferit Şahenk'e muhteşem bir partiden sonra faturayı ödemek düşmüştü. Grubun sorunlu bankalarından Körfezbank'ı Osmanlı Bankası ile sonra da Osmanlı Bankası'nı Garanti Bankası ile birleştirme kararı aldı. Grup bu birleşmelerden arta kalan bir kaç yüz milyon dolarlık yükü de üstlendi. İtalyan Bankası İntesa ikinci kez Garanti Bankası'na talip olmasına karşılık bu satış sonuçlanmadı. İşte Doğuş Grubu'nu ziyaretimizde yeni bir bankanın ilgilenmeye başladığını hatırlattım kendisine. Dedi ki "Biz krizi aşıp geldik. Gördük ki, finans işini de seviyoruz. Artık Garanti Bankası'nı satmayız. Cazip teklifler olduğunda ancak ortak alırız. Yönetimi vermeyiz." Bu ifade Ferit Şahenk'in sektörde banka patronu olarak devam etme niyetinin, kendine güveninin açık göstergesi.
Bankaların durumu- Kriz sonrasında hemen hemen bütün Türk bankaları satılık iken şimdi değil. Yabancıların büyük ilgisi var. Ancak bankalar da artık çok değerli. Sektörün ağırlığının yerli kalmasını sağlayacak yerli sermayedar ilgisi de giderek artıyor.
Bunda bir kaç olumlu gelişmenin etkisi görülüyor.
Bunlardan biri borsadaki olumlu gidişin bankalar için de kurtarıcı olabileceği. Borsa bankaların değerini artırdı, ya da değerlerini göz önüne koydu, yerli ve yabancı patronların ilgisini çekmesine yol açtı.
Borsada kriz sonrasında en büyük değer artışını bankalar yaptı. Borsanın taban düzeyine indiği Eylül 2001'den bu yana bankaların ortalama değer artışı dolar bazında yüzde 388. Aynı dönemde İMKB-30 Endeksi yüzde 298, İMKB-100 yüzde 301, sanayi hisseleri yüzde 255 artmış.
Bankaların bu kadar değer artışında, ekonominin kriz sonrası toparlanmasının da etkisi var kuşkusuz, sektörün yeniden yapılandırılmasının da. Türkiye Bankalar Birliği Başkanı ve İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince önceki gün uluslararası bir seminerde yaptığı konuşmada "Ben bankacılık sektörünün, meslek hayatım boyunca bu kadar güçlü, bu kadar yakın denetlenir ve uluslararası normları hedefler durumda olduğu başka bir dönem hatırlamıyorum" dedi.
Yerli sermayenin önemi- Bankaların bu değer artışı, yabancıların ilgisi, yerli patronların ilgisini yeniden çekmesi aynı zamanda ekonomideki düzelmenin ve gelecek potansiyelinin de bir ön habercisi. Bu ilginin, iyileşmelerin ve AB sürecinin devam etmesi halinde, reel sektöre geçmesi beklenmeli.
Bankacılık öncü sektör olmak yanında aynı zamanda ekonominin kilit sektörü. Bu sektöre yerli sermayenin ilgi duymaya başlaması, yabancıların ilgisinden daha önemli.
Sonuç- "Kale içinden alınır" Türk Atasözü