|
 |
 |
 |
 |
|
Otobüs firmalarının kıyasıya rekabeti
Karayolu yolcu taşımacılığında rekabet her geçen gün artıyor. Yolcu çekmek için firmaların kimi fiyat düşürüyor kimi hizmet kalitesini yükseltiyor. Transport dergisi Ocak sayısında bu hareketli sektörün panoramasına yer veriyor.
Son dönemde diğer ulaşım modlarını tercih eden yolcu sayısını artırmak için yoğun çaba sarf edilse de şehirlerarası ve uluslararası yolcu taşımacılığı denince ilk akla gelen ulaşım biçimi karayolu. Türkiye'de yolcu taşımacılığının yüzde 90'dan fazlası karayolu ile yapılıyor. Dolayısıyla milyonlarca dolarlık bir ulaşım pastası mevcut. İrili ufaklı yüzlerce firmanın faaliyet gösterdiği bu sektörde, pastanın büyük bölümünü birkaç bilinen marka paylaşıyor. Peki kıyasıya rekabetin yaşandığı ve net istatistiki raporların bulunamadığı bu sektörde, hangi firma pazardan ne kadar pay alıyor? Ulusoy geçen yıl kaç yolcu taşıdı? Metro ne ikram ediyor? Kamil Koç hangi otobüsleri kullanıyor? İşte otobüs firmaları içinde, fiyatta, ikramda, hizmet kalitesinde, konforda öne çıkanlar.
Şehirlerarası ve uluslararası yolcu taşımacılığı yapan firmalar kendi akdindeki otobüslerin yanı sıra kiralama yöntemini de tercih ediyor. Ancak kiralama sistemi dönemsel olduğu için hangi firmanın, ne aralıkla kaç otobüs kullandığını tespit etmek zor. Fakat sadece sahip oldukları otobüslere baktığımızda ortaya enteresan bir tablo çıkıyor. Şehirlerarası yolcu taşımacılığı yapan firmalara baktığımızda araç adedine göre ilk 10 sıralamasına giren firmaların sadece 3 tanesi İstanbul merkezli. İzmir, Bursa, Kocaeli, Çanakkale gibi şehirlerden çeşitli firmalar listeye girmiş durumda. Bu alanda liderlik ise 449 adet otobüs ile Metro'da. Metro'yu 327 otobüs ile Kamil Koç, 230 otobüsle de İzmir merkezle Pamukkale Turizm takip ediyor.
Uluslararası yolcu taşımacılığı sıralamasına baktığımızda liderliğin sektörü en eski ve köklü firmalarından biri olan Varan'ın elinde olduğunu görüyoruz. Varan'ı Asya Tur ve Ulusoy takip ediyor. 2004'te taşınan yolcu adetlerine baktığımızda da firmaların otobüs sahiplik oranına paralel bir tabloyla karşılaşıyoruz. 449 adetle sektörün otobüs sahiplik oranı en fazla olan Metro Turizm, taşınan yolcu sayısında açık ara lider. Metro Turizm Yatırımlar Grubu Genel Müdürü Sinan Solok, Türkiye'de karayolu yolcu taşımacılığında yüzde 10 pazar payına sahip olduklarını söylüyor. Tüm otobüs firmaları 2005'te yolcu sayılarını geçen yıla oranla artırmayı hedefliyor. 2005 için en fazla artış öngören firma ise Ulusoy. Geçen yıl 1 milyon 250 bin kişi taşıyan Ulusoy'un hedefi bu yıl, bu rakamı 1 milyon 750 bine çıkarmak. Yurtiçinde yılda 3 milyon kişiye ve turizm sektöründe yılda 300 bin kişiye hizmet veren Ulusoy'un yıllık cirosu 110 milyon doları aşıyor.
KONFORDA VARAN VE ULUSOY
Otobüs seyehatlerinde sözkonusu konfor olduğu zaman öne çıkan iki firma var; Varan ve Ulusoy. Ulusoy'un filosu Neoplan Starliner, Varan'ın filosu ise Setra markalı otobüslerden oluşuyor. Her iki firmada da belli hatlarda son model üç koltuklu otobüsleri görmek mümkün. Hatta Varan'ın 431 DT çift katlı ve bistro otobüslerinin alt katı restoran olarak kullanılıyor. Ulusoy ve Varan ikram servisinde de diğer firmaların önüne geçiyor. Sabahları kahvaltı, öğle ve akşamları da sıcak yemek servisi yapan bu firmaların otobüslerinde buzdolabı, fırın gibi ayrıcalıkların bulunduğu mutfaklar mevcut.
Tabii bu firmaların sunduğu konforun karşılığı bilet fiyatlarında karşımıza çıkıyor. Hedef kitlesi olarak üst gelir grubuna hitap eden bu iki şirketin fiyatları diğer firmaların çok üstünde. İstanbul- Ankara bilet fiyatı diğer firmalarda 20-26 YTL arasında değişirken Varan ve Ulusoy'da bu rakam 42-49 YTL arasında değişiyor. Varan Yönetim Kurulu Başkanı Enis Pekuysal, fiyat rekabetine girmediklerini çünkü rekabeti hizmette yaptıklarını söylüyor. Otobüs firmalarında konfordan sözedince BOSS'u da atlamamak gerekiyor. Gerek araç içi konfor gerek ikram ve servis kalitesiyle öne çıkan firma, sadece belli hatlarda çalıştığı için yolcu, otobüs adedine göre yapılan sıralamalarda listeye girmiyor. En yaygın satış ağına sahip firma olma özelliği de en fazla yolcu taşıyan firma olan Metro Turizm elinde bulunduruyor. Metro Turizm'in acenta sayısı neredeyse diğer büyük firmaların acenta sayılarının toplamına yaklaşıyor. Acenta sayısı yüksek olan bir başka firma da Kamil Koç. Kamil Koç da 250 acentasıyla yurdun çeşitli bölgelerinde faaliyet gösteriyor.
HANGİ FİRMA KAÇ KİŞİ TAŞIDI?
FİRMA 2004'TE TAŞINAN YOLCU 2005 HEDEFİ YOLCU SAYISI
Metro........... 8.5 milyon........................ 9.5 milyon
Kamil Koç..... 4.5 milyon........................ 5 milyon
Çanakkale Truva 900 bin....................... 1 milyon
Varan............. 1 milyon........................ 1.1 milyon
Ulusoy........ 1 milyon 125 bin.............. 1 milyon 750 bin
Iğdırlı Tur......... 500 bin.......................... 625 bin
İstanbul-Ankara bilet fiyatları
FİRMA FİYAT
Metro 24 YTL
Kamil Koç 26 YTL
Ulusoy 42 YTL
Ulusoy Royal Class 49 YTL
Varan 49 YTL
Iğdırlı Turizm 20 YTL
Asya Tur 22 YTL
Pamukkale Turizm 20 YTL
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
