Euro Farkı

İtalyanlar artık yabancılar tarafından eleştirilmemek için euro'ların üstüne yazı yazmaktan çekiniyor

İtalyanlar'ın euro piyasaya çıkmadan önce en sevdiği faaliyetlerden biri de bin liretlerin üzerine mesaj yazmaktı. Küçük bin liret kağıt paralar kimi zaman bir not defteri gibi kullanılırdı, kimi zaman bir aşk şiirini ya da mesajını konuk ederdi ya da duyulan öfkenin dışa vurulduğu küçük bir pano haline gelirdi. Üzerinde bakkaldan yapılacak "mozzarella, 100 gr mortadella, ekmek" şeklinde alışveriş listesinin yazılı olduğu banknotlara rastlamak sıradandı. Euro çıktı, liret edebiyatı yok oldu. Gerçi bin liret 50 sent'ten daha az eden maden paralara çevrildi. Yine de İtalyanlar kağıt paraya içlerini dökme, mesaj yazma, not tutma alışkanlıklarını bir anda bıraktılar. Uzmanlar bunun nedenlerinden birinin teknik olduğunu söylüyor.

Yeni euro'ların daha kaygan ve mürekkebe daha dayanıklı olması yazımı kolaylaştırmıyormuş. İtalyan sosyolog Alberto Abruzese'ye göre olay sanıldığından da daha karmaşık. Bu görüşe "Cara mille ti scrivo" (Sevgili 1000 Sana Yazıyorum) adlı bir kitap yazan psikolog Ivan Battista da katılıyor. Battista'ya göre bin liretler üzerine yazan İtalyan taşralı bir İtalyan tipiydi. Kağıt para karalama jestinin arkasında utangaç, zayıf, kendine güvenmeyen ve asla birinci plana çıkmak istemeyen bir psikoloji yatıyordu. Battista "İnsanlar bunalımdaydı, yalnızlıkları ile başa çıkmasını bilemiyorlardı, dile getirilemeyen bir başrol isteği vardı ve bu yaşanamadı" diyor. Teknik sebeplerle euro'ya yazmanın zorluğu bir kenara bırakılırsa İtalyanlar'ın neden bu alışkanlıklarından vazgeçtikleri sorusuna ise şu yanıtı veriyor: "Euro sadece İtalya'da değil, Avrupa'da da dolaşımda. Cüzdanımızda taşıdığımız banknotlar her yönüyle uluslararası, tıpkı dolar gibi. Vasat bir İtalyan her zaman taşralıdır. Bilinçaltı başkalarının yargılarından korkar." Uzmanlara sorarsanız vasat İtalyan yabancılara hoş görünmek, iyi bir izlenim bırakmak isteyen bir İtalyan. Bu nedenle de euro'ların üstünü karalayıp sonra da bir Fransız ya da Alman tarafından "Şu İtalyanlar da..." şeklinde eleştirilmek istemiyor.