|
 |
 |
 |
 |
|
Televizyon dizileri ve çocuklar
Hemen hemen bütün kanalların yeni yayın dönemleri başladı. Çok sayıda dizi de... Okullar da açıldı. Evlerde TV seyretme konusundaki tartışmalar da başladı ya da başlamak üzere. Öncelikle unutmayın; kumanda sizlerde olmalı sevgili anne babalar... Ne zaman, ne kadar süre ve neyin seyredileceğini siz belirleyeceksiniz. Diziler, yapımcıları tarafından çocuk dizileri olmadığı, çocukların izlediği saatler dışında yayınlandığı söylenerek savunuluyor. Annebabalar ise öğretmenlerden ve doktorlardan yardım bekleyerek çocuklarını bu dizilerden uzak tutmaya çalışıyor. Bu dizileri seyretmesi engellenen çocukların en büyük savunması ise arkadaşlarının izlediği ve kendilerinin izlemedikleri zaman gündemden uzak kalarak dışlandıkları olmaktadır.
NEDEN İZLENİYOR?
Çocuklar, özellikle de okul dönemi çocukları özdeşim modeli olarak anne-baba dışındaki kişilere yönelirler. Bunların başında öğretmen gelmektedir. Sonra sırayı film kahramanları alır. Çocuklar bu kahramanların yaptıklarını, söylediklerini taklit ederek, onlara benzemeye çalışırlar. Ailelerin ve çevrenin diziyi ne oranda izlediği de çocuğun seçimini etkilemektedir. Erişkinlere benzer şekilde toplum içinde yer alabilmek, tartışmalara katılabilmek izlemeyi arttıran bir başka unsurdur.
ZARARLI MI?
Çocuklara yönelik yapılmayan dizilerin çocuklar için olumlu mesaj vermek gibi bir misyonu yoktur. Onları çocuklara kötü örnek olmakla eleştirmek doğru olmaz. Ancak erişkin dünyasındaki değerleri değiştirmek, yok etmek, olumsuzlukları, yanlışları iyi değerler gibi sunmak, yanlış kahramanları olumlu gibi yüceleştirmek konularında eleştirilebilirler. Ama, erişkinlerin olayları denetleyebilme ve yargılayabilme yeteneklerinin gelişmiş olması gerekir. Bu nedenle de onları taklit etmemeleri beklenir. Oysa, çocuklar izledikleri ve herkes tarafından beğenilen kahramanların, olumlu olduğu kadar olumsuz özelliklerini de taklit etmektedir. Aynı davranışları yaptıklarında, dizi kahramanını alkışlayan ailesinin kendisine niçin kızdığını anlamakta ise zorluk çekerler. Çocuk dizisi olmamasına karşın, çocukların kahraman olarak kullanıldığı diziler, tabii ki çocuklara cazip gelir. Dizilerde aşırı güçlü, hareketli, becerikli ve hep kazanan bir kahraman olması, özellikle çocukların diziye olan ilgisini artırır. Olayların hızlı aktığı filmler, her zaman için her yaş grubu çocuğun ilgisini çeker. Dizilerde kahramanların kullandığı yöresel dil özelliklerinin çocuklar tarafından taklit edildiği, bu yöresel özelliklerin onlar için dikkat çekmek, komiklik yapmak gibi algılandığı, ama gerçekte dil gelişimlerini olumsuz etkilediği de unutulmamalıdır. Yine kahramanların kullandığı, akılda kolay kalan bazı spot kelime veya cümlelerin çocuklara ilginç ve komik gelmesi, izleme oranlarını artırmaktadır. Ancak çocuk ve gençlerimizin kısıtlı kelime haznesiyle, neredeyse sadece bu sloganları kullanarak konuşmaları gerçekten endişe vericidir. Hele bu sözlerin çoğunun argo, hatta terbiyesizce olduğu, TV izlerken güldüğümüz ama çocuğumuz söylediğinde dehşete kapıldığımız ve yasakladığımız şeyler olduğunu göz önüne alırsak, gerçekten endişelenmemiz gerekmektedir.
SORUN NE? NASIL KORUNURUZ?
Bu tür diziler çocukların uyku saatlerine kaydırıldığında, sorumluluk anne babalara kalmaktadır. Evdeki TV kumandasını istediği gibi kullanabileceği, çocuğu için gerekli, yararlı ya da tam tersi olan programları seçebilecekleri konusunda uyarılmaları ve eğitilmeleri çocukları korumak için yeterlidir. Belki de yanlış seçimler yapma nedenimiz; önemli şeylere gereken önemi vermeyip, gereksiz şeyleri önemli hale getirerek çözümler için çaba göstermekten kaçarak hazır çözümlere ve yaratılmış mutluluklara konma eğilimimizdir. Ne dersiniz?
Doç Dr. BENGİ SEMERCİ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
