| |
Az sıfırlı günlere az kaldı
Beş ay sonra yeni bir hayat başlayacak.. Psikiyatrist Doç. Dr. Arif Verimli'ye göre, bu yeni hayatla birlikte pek çok kişi depresyona girecek.. Neden mi? 1 Ocak günü bir milyon lira, bir lira olacak.. Örneğin, ayda eline 700 milyon lira geçen bir kişi, yeni yılda 700 lira maaş alacak.. Bankalarda 1 trilyonun üzerinde mevduatı bulunan 11 bin 892 kişi, bir anda trilyonerlikten milyonerliğe düşecek.. Verimli'ye göre bu durum, depresyonu tetikleyecek.. Maaş alırken fakirleşenler, alışveriş yaparken zengin gibi davranabilir.. 40 milyona alınan mal 40 liraya inince, düşüncesiz ve hesapsız harcama dönemi de başlayacaktır.. Eskiden 50 milyonluk benzin alanlar 'Depoyu doldur' diyebilir.. Ayın ilk haftasından sonra herkes parasız kalabilir.. 'Hiçbir şey anlamadım, nereye gitti benim maaş' yakınmalarını sık sık duyabiliriz.. 'Eskiden yeterdi, ayın sonunu görürdük, şimdi ilk haftayı zor çıkardık' sözleri, sohbetlerin açılış cümlesi olmaya şimdiden aday.. Ocak ayı boyunca Yeni Lira ile yatıp Yeni Lira ile kalkacağız.. Ürünler çift etiketli olacağı için, bol bol karşlaştırma yapıp kendimizi hazırlayacağız.. Lokantaya gittiğimizde gelen hesap, ilk başlarda kafamızı bir hayli karıştıracak.. Ama bütün bu çalkalanmaya rağmen iyi bir döneme gireceğiz.. Öğrenciler bol sıfırlı rakamlarla boğuşmaktan kurtulacak.. Matematik daha kolaylaşacak.. Bir de dolar hesabı var.. 100 bin dolar 150 milyar lira ederken, 100 bin dolar 150 bin liraya inecek.. 100 bin dolar, gözümüze 'ucuz', ula- şlabilir bir para gibi görünse de, 150 bin liranın 'pahalı', kazanılması zor bir para oldu- ğunu er geç anlayacağız.. Tabii bu arada bol bol kazıklananlar da olacak.. Lira verip paranın üstünü Yeni Lira olarak alanlar da, Yeni Lira verip üstünü Lira olarak alanlar da hesap yapmakta biraz zorlanacak.. Örneğin taksiye bindiniz.. Gideceğiniz yer 6 milyon 250 bin lira tuttu.. 10 milyon verdiniz; taksi şoförü 4 Yeni Lira 75 kuruş geri verecek.. Veya tam tersi.. 7 Yeni Lira verdiniz.. Taksici size 750 bin lira geri verecek.. Yeni Lira ile hayatımıza bozuk para cüzdanı da girecek.. 300 bin liralık simit, 30 kuruş olacağı için, bu yıllardır unuttuğumuz bozukluğu taşmak da şart olacak.. Kuruşu saklamak için bozuk para cüzdanı ile tanışacağız.. İleriyi gören bir çok girişimci, bozuk para cüzdanı yapmaya başlamıştır herhalde.. Birkaç ay sonra piyasaya çıkarırlar.. Eskiden birisine kızdığımız zaman 'Kaç kuruşluk adam ki' derdik ya.. Bu sözün geçerliliği kalmamıştı.. Yerini 'Kaç paralık adam' sözü almıştı.. İşte bu deyim de Ocak ayından sonra yeniden ağırlık kazanacak, bir şey ifade edecek.. Sanırım bu yeni hayata bir yıl içinde alışırız.. Bir kaç yıl sonra da 'Bu kadar sıfırlı paralarla nasıl başa çıkıyormuşuz' diye bugünleri şaşkınlıkla anarız.. "Yeni Lira'ya geçtikten 20-30 yıl sonra, yine bugünkü noktaya döneriz" diye endişelenmeyin.. Euro'ya geçtikten sonra bu ihtimal kendiliğinden ortadan kalkacak..
|