kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Ana Sayfa
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
Günaydın
ATV
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Abdurrahman Yildirim @ SABAH
 

Eski temettü alışkanlığıyla yeni borsa dalgası yakalanmaz

Sermaye Piyasası Kurulu, borsayı canlandırmak amacıyla şirketleri yeniden temüttü dağıtmaya zorlamaya hazırlanıyor. Şirketler kâra geçtiğine, 2000 sonrasındaki piyasa resesyonunda dünyada temettüye yeniden dönüş olduğuna göre, Türkiye de bu konuda adım atmalıydı. Ancak bu temettü olayı geçmişteki gibi olacaksa, hisse senedi işinin tabana yayılmasına, piyasanın büyümesine bir katkısı olmayacak. Çünkü, Türk şirketleri geçmişte temettü dağıtımının zorunlu tutulduğu, bunun asgari oranının yüzde 50'ye çıkarıldığı yıllarda da, kâr payı dağıtırmış gibi yaptı. Bir eliyle temettü olarak verdiğini, diğer eliyle bedelli sermaye artırımı olarak geri aldı. Hatta verdiğinden daha fazlasını aldı. Bitişikteki grafikte yıllar itibariyle borsa şirketleri tarafından dağıtılan temettü ve bedelli sermaye artırımları yer alıyor. 1986-2003 dönemini kapsayan 18 yıllık sürede 10.1 milyar dolarlık kâr payı dağıtımına karşılık, 13.6 milyar dolarlık sermaye artırımına gidildi. Yani şirketler dağıttıkları temettünün 3.5 milyar dolar üzerinde bir sermaye artırımı yaptı. İMKB'nin ortalama halka açıklık oranı yüzde 25. Dolayısıyla halka açık kısma düşen sermaye artırımı 3.4 milyar dolar, temettü miktarı da 2.5 milyar dolar oluyor. Böylece geçtiğimiz 18 yılda elinde halka açık hisse senedi bulunduranlar bırakın temettü almayı, hisselerini korumak için ceplerinden 889 milyon dolar daha para çıkarmak zorunda kaldı.

Davranışın nedeni
Şüphesiz bu rakamlar geneli yansıtıyor. Elbette bu durumu bozan bazı şirketler var. Son beş yılda düzenli temettü ödeyen 28 borsa şirketinin varlığı da bunu gösteriyor. Ancak bu sayı son derece yetersiz. Halka açık şirketlerin bu davranışında ana ortağın temettü konusundaki tutumu yanında, düşük karlılık düzeyinin ve yüksek enflasyon ortamında şirketlerin sermaye gereksiniminin önemli rolü olabilir.

Temettüsüz asla
- 2000
sonrası dünya trendinde artık temettüsüz ve kurumsal yönetişimsiz borsa olmuyor. Üstelik Türkiye gibi, uzun yıllar aradan sonra düşük enflasyon ortamına geçerken temettünün borsa performansı üzerinde etkisi daha da büyüyor. 2001 krizi sonrasında reel şirketlerin sermayeye olan ihtiyacı çok daha artmışken ve 2004 yılında uygulanacak enflasyon muhasebesi ile bu ihtiyaç daha da şiddetlenecekken, halka açık şirketler hangi yatırımcı tabanından bunu karşılayacaklar? Halka açılmayı bekleyen yığınla şirket uygun ortamı kollarken, temettü dağıtımı olmayacaksa, yatırımcılar niye hisse senedi alsın? Eğer şirket kâr etmiyorsa buna ortak olmanın anlamı yok. Kâr edip de, bunu dağıtmayan bir şirketten küçük hissedarları ilerki yıllarda daha hızlı büyüme, daha kârlı çalışma ve bugün vermediği temettünün daha fazlasının kendilerine dönmesini beklerler.

Şirketlere düşen
Bu nedenle artık her borsa şirketinin bir temettü politikası olmalı. Şimdilik bunun sayısı sadece üç şirketle sınırlı. Önceden kamuoyuna açıklanacak bu politikaya da sadık kalınmalı. Yoksa kişisel yatırımcı ağırlıklı ve bu yatırımcıların da, bir aracı kurum batışlarından, bir şirket batışından büyük mağduriyetler yaşadığı, piyasaya güveninin iyice azaldığı bir ortamda, yeni bir büyük borsa dalgası yakalamak çok güç olsa gerek.

Sonuç- "Geri vermeyeceğini almak, aldatmaktır" P.Syrus

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Önce tek haneli enflasyon sonra Kıbrıs ve AB rüyası   / 05-01-2004
 Ekonomiye yeni yılda yön verecek 10 gelişme   / 02-01-2004
 Dolarcıların büyük kaybı   / 31-12-2003
 İki kritik karar ve şansla Türkiye dünyada en hızlı büyüyen ekonomi   / 29-12-2003
 Bir de sorunları çözülseydi borsa uçup giderdi   / 26-12-2003
 Gerçek borsa patlaması yatırımcı güveniyle olur   / 23-12-2003
 Kıbrıs ve AB kırılma noktası ya sıçrama ya dibe çakılma   / 22-12-2003
 Yatırım yapacak başka borsa iş yapacak başka banka mı yok?   / 18-12-2003
 Eski temettü alışkanlığıyla yeni borsa dalgası yakalanmaz   / 17-12-2003
 Borsa çetesinden korunma taktikleri   / 16-12-2003
YAVUZ SEMERCİ
Bildirim hatası!
Cem Uzan'ın açıklamalarını izleyemedim.
ABDURRAHMAN YILDIRIM
İhracatın rakamı rekorda yapısal sorunları dorukta
2003...
İLKER SARIER
Parti manyağı olduk
Karagümrüklü Nuriş biraderlerin,...
7 yaşında ama onu New York tanıyacak
HENÜZ ayakları piyano sandalyesinden yere değmekte zorlanıyor,...
Hayalle kâbus arasında
Eşi ve kayınvalidesini trafik kazasında kaybeden CHP Mersin...
Ceylan'ın son gözdesi
Ceylan'ın son gözdesi
VİP Turizm'in İcra Kurulu Başkanı Ceylan Pirinçcioğlu, karda...
Hasman'ın heyecanı
Hasman'ın heyecanı
Nurettin Hasman ile 22 yaşındaki sevgilisi Eda Taşpınar'ın...
IMKB
E: 19,014 D:% -3.47
DOLAR
S: 1,377,000 D:% 0.29
EURO
S: 1,759,000 D:% 1.15
 
    Ana Sayfa | Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon
Spor | Hava Durumu | Günaydın | Bizimcity | Astroloji | Magazin | Sağlık |
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.