Ne tesadüf ki Türkiye'nin en büyük iki grubunun konsolide bilançoları dün aynı anda kamuoyuna açıklandı. Bu da bize bir değerlendirme yapma fırsatı verdi.
İki grubun toplam ciroları 19.5 milyar dolarla Türkiye GSMH'nın yaklaşık 7'de biri düzeyinde. Cumhuriyet tarihinin en derin krizinin yaşandığı ve yeni bir ekonomik yapının temellerinin atıldığı bir yılda, Türkiye'nin önde gelen ve en kurumsallaşmış iki grubunun nasıl performans gösterdiği önemli. Çünkü ortaya çıkacak yeni ekonomik yapıya Türk sermaye gruplarının, dolayısıyla toplumun ne ölçüde ayak uyduracaklarının ilk işaretleri alınıyor. Biçilen yeni elbise Koç ve Sabancı'nın üzerine oturmuyorsa, diğer grupların hiç oturmayacak. Hemen söyleyelim sonuç başarılı.
2001'in bu açıdan değerlendirmesi belki biraz erken olabilir ama trendin başlangıcını yansıtması açısından önemli. İşe 2003 sonuçlarının katılmasıyla trendin yerleştiğinin ve değişmeyeceğinin teyidi alınmış olacak. Bir kere belirtelim ki, iki grubun da bankası var. Ancak banka krizi sırasında herhangi bir sorun yaşamadılar. Koç grup bilançosunu euro bazında açıkladı. Daha çok euro bölgesiyle iş yapmasından dolayı. Sabancı'nın ise doları baz olan yabancı ortakları bilançosunun dolar bazında açıklanmasını beraberinde getirdi.
* İki grubun krizde 1 milyonu bulan yeni işsizlerin ortaya çıkmasında bir katkısı yok. Yani toplu bir işçi çıkarma iki grupta da olmadı. Bu sevindirici bir gelişme.
* İki grup da, krize rağmen yatırımlarını sürdürüyor. 2000 yılında 455 milyon dolarlık yatırım yapan Sabancı, kriz yılında 380 milyon dolarlık düzeye indi. Koç Grubu ise 400 milyon euro'luk yeni yatırım yaptı. 2002 için yüzde 28'lik artış öngören Koç, 560 milyon euro yatırım yapacak.
* Sabancı'nın cirosu yüzde 2 azalmayla 11.5 milyar dolara indi. Bu yıl aynı cironun korunması hedefleniyor. Koç'un cirosu ise yüzde 24'lük azalmayla 9.2 milyar euroya (8 milyar dolar) indi. Koç'un bu yıl ki hedefi euro bazında yüzde 14 ciro artışı gerçekleştirmek.
* Sabancı'nın karı 870 milyon dolar. Bir önceki sene 1.2 milyar dolar kar elde etmişti. Koç'un ise kur farkından dolayı vergi öncesi 83 milyon euro (72.4 milyon dolar) zararı oluştu.
* İhracatta ve ihracat artışında ise Koç önde. 2001'de yüzde 48 gibi çok yüksek oranda ve genel ortalamanın dört katı bir artış sağlayan Koç'un dış satımı 2.3 milyar euroya (2 milyar dolar) ulaştı.2002 yılında Koç yüzde 45 ihracat artışı ile 3 milyar dolara ulaşmayı hedefliyor. Sabancı ise 670 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi. İki büyük grubun en çarpıcı gelişme sağladıkları alan ihracat.
