* Bir Web Sayfası Neye Benzer? HTML Nedir?
Web sayfaları, HTML adı verilen özel bir formatlama dili kullanılarak yapılır. Hypertext Markup Language'in kısaltmasıdır. HTML, sayfalara yazacağınız bilgilerin formatlarını (yazı rekleri, büyüklükleri, paragraf biçimleri..) ve sayfalar arasındaki kompozik geçiş bağlantılarını verebileceğiniz bazı komutlar içerir.
* Benimde bir web sitem olabilir mi?
İnternet erişimi olan herkesin bir web sitesi olabilir. Web üzerinde gezinirken gördüklerinize benzer sayfalar yapabilmeniz için öncelikle bunu kaydedip yayınlayabileceğiniz bir web sunucusu ve internet üzerinde belirli bir alana sahip olmanız gerekir. Öncelikle bedava web alanı veren sitelerden kaydınızı yaptırarak bu alanı alın. Bedava web sayfası veren siteler:
Freeservers: https://www.freeservers.com
Tripod: https://www.tripod.lycos.com
FortuneCity: https://www.fortunecity.com
FreeWebSpace: https://www.freewebspace.net
50Megs: https://www.50megs.com
* Bir web sayfasında görülebilecek materyaller nelerdir?
Web'de gezinmişseniz bilirsiniz, sayfalara bağlandığınızda, karşınıza oldukça değişik türden bilgi ve bu bilgileri size sunan sayfa elemanları geliyor. Aslında bu, web'in sağladığı en büyük özelliklerden birisi. Yani, birbirinden çok farklı türden bilgiye aynı platformda ve kompozit bir şekilde ulaşmak! HTML sayfaları grafik, animasyon, film, müzik gibi her geçen gün artan oranlarda desteklenen görsel malzemeyi size sunmada aracı olmaktadır. Bunun yanında, kullanıcıların değiştirebileceği dizaynlarda (dinamik html) içerebilir. Web sayfaları, standart olmayan veri yapılarının da web üzerindeki diğer bilgilerle entegrasyonuna "plug-in" denilen yardımcı programlar vasıtasıyla izin verirler.
* Sayfa içeriği nasıl saptanır? Ön dizayn yapmanın getirebileceği avantajlar nelerdir? Nelere dikkat edilmeli?
Web sayfasında hangi bilgilerin yer alacağını saptamak elbetteki ilk yapılması gerekenlerden. Sayfanızı hazırlamadaki amacınız ne? Kendinizi tanıtmak mı? Bir ürünü mü tanıtmak istiyorsunuz? Ya da, sevdiğiniz sanatçı ile ilgili bir sayfa mı yapmak istiyorsunuz? Önce buna karar vermelisiniz. Daha sonra, 1-2 hafta süreyle web'de gezinin. Sizinkine benzer içerikli sayfalarla mutlaka karşılaşırsınız. Buradan, iyi ya da kötü tasarımın ne olduğu konusunda kafanızda fikirler oluşacaktır. Öte yandan, normal bir internet kullanıcısının profesyonel bir grafik ya da web sayfası tasarımsıcı olmasını da bekleyemeyiz. Bu yüzden, ilk sayfanız çok sade görünümlü olabilir. Her zaman, web sayfasının içerdiği bilgilerin önemli olduğunu, sayfa düzeninin de, bu bilgilere kolayca erişimi sağlayacak şekilde olmasının getireceği kolaylıklar ve avantajları aklınızda bulundurun. Eğer web sayfalarınızda birden çok konuyu işleyecekseniz, buna göre ilgili dosyaların sabit diskte bulunması gereken dizin yapılarını hazırlamalısınız. Her farklı sayfanın farklı bir dizinde saklanması sayfa organizasyonunu kolaylaştırır. Belirli bir konuda hazırlanmış iyi web sayfaları, öncelikle buraya bağlanan insanların mümkün olduğunca zahmetsiz ve kısa yoldan isteklerine ulaşmalarını sağlamalıdır. Ayrıca, konunun dışına taşmadan, verilmek istenen anlatılmalıdır. Hiç kimse, ekranlar dolusu uzunlukta yazılardan oluşan bir siteyi okumak istemez. Bu genellikle çok sıkıcı olur. Web sayfasında ne kadar grafik, resim, ses dosyası olacağı ve bu dosyaların büyüklüklerinin belirlenmesi de çok önemli. Hiç kimse, bağlandığı bir web sayfasında 100lerce kilobyte tutan bir resim ya da animasyon dosyasının yüklenmesini beklemek istemez. Web sayfalarında resim ve animasyon kullanımı sayfanın çekiciliğini arttırsa da, unutmayın ki bu sayfalara ulaşacak kişilerin internet bağlantı hızları 14.4kbps modem bağlantısı düzeyinde de olabilir.
* Tipik bir web sayfası düzeni nasıldır?
Tipik bir web sayfası aslında tam anlamıyla hiyerarşik bir yapıdadır. Bu modüler yapı, sayfalara yeni bilgiler ve sayfalar eklenmesini kolaylaştırır.
* Hiç HTML bilmeden, görsel editörlerle web sayfası hazırlayabiliyorum. HTML'e yine de ihtiyacım var mı?
Bu sayfanızın içeriğine bağlı. Görsel editörler; tablo, frame, her türlü formatlama, resim/ses dosyası ekleme gibi özellikleri sağlarlar ve bunlar ortalama bir web sayfası için yeterlidir. Ancak, özellikle yeni HTML komutları, Java Appletleri, bazı CGI teknikleri, aktif sunucu programlama sistemlerini eklemek için sayfanızın HTML şekli üzerinde, hatta sunucunuzda biraz çalışmanız gerekebilir. Ayrıca, HTML felsefesini anlamak ve formatlama ortamlarını öğrenmek, yazdığınız sayfaya her haliyle hakim olmak demektir. Bağlandığınız sitelerdeki sayfa içeriklerini anlamak ve bazı teknikleri öğrenmek için de biraz HTML bilmek sonuçta yararlıdır.
* Hazırladığım sayfa her web istemcisinde aynı görünecek mi? Bu konuda nelere dikkat etmeliyim?
Eğer sayfalarınızda standart HTML kullanmışsanız, tüm istemcilerde aynı görünmemesi için hiç bir sebep yok. Ancak;
* Eğer sayfalarınıza, lynx ya da benzeri bir metin tabanlı web istemcisi (tarayıcısı) ile birisi bakarsa, resimleri göremeyecektir.
* Sayfalarınızda, sadece özel bir istemcinin anlayabileceği bazı ek HTML belirteçleri kullanmışsanız yine bazı kötü sürprizlerle karşılaşabilirsiniz..
* Sayfalarınızı hazırladıktan sonra Internet Explorer ve Netscape gibi popüler web tarayıcıları ile test etmenizde her zaman fayda göreceksiniz. Çünkü bu programlar bazı tablo ve hücre marj ayarlarını değişik sayısal değerlerle algılayabilirler.
* Sayfamın HTML kodunu başkalarının görmesini engelleyebilir miyim?
Malesef hayır.
* Web sayfamda internetteki diğer sayfalardan aldığım bilgileri (yazı, resim...) serbestçe kullanabilir miyim?
Resim ve anime gif'leri, ya da genel amaçlı Java Script'leri, eger ilgili sayfada aksi bir ibare yoksa kullanabilirsiniz. Bunların hemen hemen tamamı zaten artık anonim olmuş ve ilk kimin yaptığı bilinmiyor. Ancak, bir sayfadan, o sayfanın yazarına ait bir bilgiyi, dökümanı, grafiği -herhangi birşeyi- izin almadan kullanmamalısınız.
* Web sayfasında kullandığım resimler için hangi formatı tercih etmeliyim? GIF mi, JPEG mi?
Standart GIF, en fazla 256 renge müsade eder. Eğer resminizin daha çok renkli görünmesini istiyorsanız JPG tercih etmelisiniz. Öte yandan, 256 renk çoğu uygulamalar için yeterlidir. 256 renk için de, JPG sıkıştırması ile, GIF formatına göre daha küçük dosyalar elde edilebilir. Sonuçta, küçük dosyalar için (1-5kbyte civarında) GIF kullanımı yaygındır. Dosya boyu 20-30kbyte'ı geçmeye başladı mı genellikle JPG tercih ediliyor...
* Bir web sayfası yaptım. Diğer insanların bundan nasıl haberi olacak?
Bunun birkaç yolu var. Eğer sayfanızda işlediğiniz bir konu varsa, bununla ilgili listeler ve tartışma öbeklerine sayfanızın varlığından sözeden mesajlar atabiliriniz. Ayrıca, gönderdiğiniz her e-posta'nın sonuna isminizden sonra web sayfanızın adresini yazabilirsiniz. Bu yolla daha çok insanın bilgisi olacaktır. Ayrıca AltaVista, LyCos, Yahoo, Google gibi popüler arama motorlarına sayfanızı kaydettirebilirsiniz.
* Web sayfamı başkaları silebilir mi? Ya da değiştirebilir mi?
Bunun olabilmesi için birilerinin sizden izinsiz bilgisayarınıza ya da sayfalarınızın sunulduğu Server'a girmesi lazım. Bu da sistem güvenliği ile ilgili bir sorun...
* Sayfa hazırlamada gözönüne alınması yararlı olabilecek bazı diğer ipuçları...
* Mutlaka ana web sayfanızın sonuna kendi e-mail adresinize bir bağlantı ekleyin. Böylece insanların size ulaşmalarını ve sayfa hakkındaki muhtemel görüşlerini size iletebilmelerini kolaylaştırmış olursunuz. Söz gelimi, - Her türlü görüş ve öneriler için e-mail adresim:isim@domain.com.tr; şeklindeki bir satır oldukça işe yarar.
* Hazırladığınız sayfalara, mümkünse birkaç farklı web istemcisi ile (netscape, msie, mosaic, opera gibi) bakın. İstemcinizin görüntü penceresini küçülterek (window resize) sayfanızın nasıl göründüğünü kontrol edin. Tablolar kayıyor mu? Paragraflar ne alemde?
* Mutlaka sayfalarınızdaki tüm linkleri kontrol edin. Acaba yanlışlıkla kendi yerel diskinizdeki bir dosyaya bağlantı yapmış olabilir misiniz? Unutmayın, tüm bağlantıları "bağıl" yapmak herzaman en iyisidir.
* Bir arkadaşınıza sayfanız hakkında fikrini sorun.
* Sayfalarınıza grafik, renk vesair özelliklere kısıtlı bilgisayarlardan da erişilebileceğini düşünerek biraz dikkatli olun. Sayfanıza herhangi bir istemci ile (sozgelimi, metin tabanli lynx ile) erişen birisinin, sayfayı (resimleri/renkleri göremese bile) takip edebilmesi lazım.
* Eğer ana sayfanıza bağlı birden çok sayfa tasarlamışsanız, bu sayfalar arasında rahatça dolaşılabilmesi için gerekli tedbirleri alın (sayfalar arası bağlantılar ve uygun yerlerde verilecek ana sayfaya dönüş bağlantıları gibi)
* Eğer <img> belirteci kullanıyorsanız, mutlaka "alt", "width", ve "height" seçeneklerini de ekleyin. "alt" seçeneği, bu resmi gösteremeyen istemciler için alternatif bir yazıyı ekrana getirir ve resim görüntülendiğinde de mouse ile üzerindeyken bu yazı görüntülenir. "width" ve "height" ise, resmin piksel cinsinden genişlik ve uzunluğunu verir. Bu bilgileri vermezseniz, resim yüklenmesi bitmeden sayfanın kalan yazı kısımları görüntülenmez. Eğer verirseniz, resim yükleniyorken, sayfanızın ziyaretçisi aynı anda yazıları da görebilir.
* HTML kodunu anlaşılır ve kolayca takip edilebilir şekilde yapın. Sonuçta, siz ya da bir başkası aynı satırları tekrar elden geçirmek zorunda kalabilir. Yoksa, sinir krizleri geçirebilirsiniz.
* Ziyaret ettiğiniz web sitelerindeki iyi ve kötü tasarlanmış sayfa tarzları sizin kendi stilinizi ve kendi sayfa organizasyonunuzu geliştirmenizde yardımcı olacaktır.
Haydi bakalım, kolay gelsin :)
Bir başka net.yorum'da görüşmek üzere, netsiz kalmayın...
gurcan@microsoft.gen.tr
