Sermayeye eklenen paraya 'Nereden Buldun' sorusu yok

Malİ barış çağrısına Mesut Yılmaz'dan olumlu yanıt geldi. 'Nereden Buldun' yasası yürürlüğe girdiği tarihten yıl sonuna kadar bir defaya mahsus ve sermayeye eklenmek şartıyla kaynak yaratılırsa, hesap sorulmayacak, vergi alınmayacak

Başbakan Yardımcısı ve ANAP Lideri Mesut Yılmaz'ın açıkladığı "mali barış" planının ana hatları belli oldu. Maliye'nin, Hazine'nin görüşünü alarak yürüttüğü ve krizin yol açtığı yaraları sarmayı hedefleyen paket, liderler zirvesinde son şeklini alacak. Mayıs'ta meclis gündemine taşınacak paket yasalaşırsa, yıl sonuna kadar mali barışa yönelik tüm adımların sonuçlandırılması, 1 Ocak 2003'den itibaren beyaz bir sayfa açılması hedefleniyor. Yeni dönem için 6 aylık bir geçiş süreci öngören ve geriye dönük son 5 yıldaki tüm ekonomik tahribatı silmeyi amaçlayan pakette, servet, sicil, stok, vergi gecikme faizi affı gibi bir dizi tarihi karar yer alıyor. En kritik konu olan 'Nereden Buldun'da Hazine ile Maliye arasında uzlaşma sağlandı. Buna göre yasanın yürürlüğe girdiği tarihten 31 Aralık'a kadar bir defaya mahsus olmak ve sermayeye eklenmek şartıyla kaynak yaratılırsa bankalar ve şirketlere nereden buldun diye sorulmayacak, servet vergisi alınmayacak. İşte mali barış planı:

1-MATRAH AFFI
5 yıllık zaman aşımı içinde gelir vergisi beyannamesi verenler için 2001 hayat standardı tutarı kadar, kurumlar vergisi beyannamesi verenler için bu tutarın iki katı kadar pişmanlıkla beyanda bulunmaları halinde, gecikme faizinin yüzde 90'ı affedilecek. Beyannamesi verilmiş gelir ve kazançlardan pişmanlık hükümlerine göre artırılacak matrahlar üzerinden hesaplanacak vergilerden alınacak gecikme faizinin yüzde 90'ından vazgeçilecek. Buna göre, verilecek beyannamelerle artırılacak matrahlar, beyan edilen matrahın 1997'de yüzde 40'ı, 1998'de yüzde 30'u, 1999'da yüzde 20'si, 2000'de yüzde 10'u geçmesi halinde, oranı geçen yıl için başkaca bir vergi cezası ve tarhiyat yapılmayacak.

2-STOK AFFI
Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefi işletmelerde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan makine, teçhizat ve demirbaşların kendileri tarafından veya meslek kuruluşlarına tespit ettirilmesi, rayiç bedel üzerinden vergi dairelerine bir liste ile bildirerek beyan altına almaları halinde, kayda alınan değerler üzerinden Vergi Usul Kanununa göre yeniden değerleme yapılacak.

3-FATURASIZ MALA AF
Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi mükellefleri kayıtlarında yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan mallar için, kanunun çıktığı tarihten 31 Aralık 2002'ye kadar cari yıl kayıtlarına göre tesbit ve kâr oranı üzerinden faturalama imkanı getirilecek. Pişmanlıkla verilen beyannameler ile arttırılacak matrahlar üzerinden vergiler, üç eşit taksitte alınacak.

4-NEREDEN BULDUN
Bu konuda bir erteleme söz konusu olmayacak, 1 Ocak 2003 tarihinden itibaren "Nereden buldun" uygulaması devreye girecek. Ancak ortaklar arasında uzlaşma sağlanırsa, uygulama başlamadan önce 6 aylık bir geçiş dönemiyle, uygulamanın altyapısı kurulacak.

Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten başlamak üzere 31 Aralık 2002'ye kadar bir defaya mahsus olmak ve sermayeye eklemek kaydıyla yeni bir kaynak yaratılırsa bankalar ve şirketlere "Nereden buldun" diye sorulmayacak.

5-VERGİ BORCUNA 3 TAKSİT
Devlet Bakanı Tunca Toskay'ın "geçici KDV indirimi olabilir" şeklindeki açıklamasına Devlet Bakanı Kemal Derviş'in yazılı açıklamayla verdiği olumsuz yanıtın yankıları sürerken, Yılmaz ve ekibi, af düzenlemeleriyle kayıt altına alınması planlanan ekonominin yeniden kayıt dışına çıkmasını önlemek için gelir, kurumlar vergisi ile KDV oranlarının düşürülmesi ve basitleştirilmesi üzerinde çalışıyor.

Üzerinde durulan önerilerden birisi, yüzde 1-40 arasında değişen KDV oranlarının lüks tüketim, normal tüketim ve temel gıda olarak en fazla üç çeşit olması düşünülüyor. Kurumlar ve Gelir Vergilerinin ilave yüzde 10'u kadar tahsil edilen fon kesintilerinin kaldırılması planlanıyor. Ancak vergi indirimi ve basitleştirmeye ilişkin tüm yenilikler
1 Ocak 2003'te devreye girecek.

6-ÇİFTÇİYE KOLAYLIK
Mesut Yılmaz, liderler zirvesine taşımayı planladığı bir başka öneriyle çiftçi borçlarına ödeme kolaylığı planlıyor. Bu konuda hazırlanan iki alternatifli çalışma var. Birincisi, yasanın çıktığı ayı takip eden 6 ay içinde ana parayı ödeyen çiftçinin, vergi cezası ve gecikme faizinin yüzde 90'ının affedilmesi. İkincisi, aynı şekilde 6 ay içinde ana parayı ödeyenlerin vergi cezasının yüzde 75'i, gecikme faizinin yüzde 90'nın affedilmesi. Bu oranlar esnek bırakıldı ve liderler zirvesinde son şeklinin verilmesi düşünülüyor. Ayrıca devam eden borçlarla ilgili olarak yeni bir taksit takviminin belirlenmesi gündemde.

Vergi barışı önerimiz gerçekleşiyor
İki haftadır SABAH'ta, ısrarlı bir şekilde ele aldığımız "Vergide beyaz sayfa açılması" ile ilgili "vergi barışı" önerimiz genel hatlarıyla, hükümetçe de belirlendi.

Bu konuda hazırlanan ancak ayrıntıları henüz netleşmeyen tasarıya göre;

* Özel pişmanlık yoluyla 1997-2000 yılları için matrah artırımına,

* İşletmelerde mevcut olan, tutarsız mal, demirbaş ve makinelerin beyan yolu ile yasallaştırılmasına,

* Satıldığı halde faturası düzenlenmemiş malların faturalanmasına, olanak sağlanıyor.

Ayrıca, sayısı 130 bin civarında olan "ihtilaflı dosyalar"a ödeme kolaylığı sağlanmak suretiyle temizlenmesi ve tutarı 8 katrilyon TL civarında olan, birikmiş vergi borçlarına birikmiş gecikme faizinin, belli bir kısmının ödemeye bağlı olarak kaldırılması şeklinde "özel bir kolaylık" getirilmesi ile ilgili çalışmalar da devam ediyor.

Dünkü yazımızda belirttiğimiz gibi, mali milat ve nereden buldunun yürürlüğe konulabilmesi, "vergi barışı" ile ilgili düzenleme yapılmasını gerektiriyordu. Nitekim, Şamil Tayyar'ın haberinde belirtilen düzenlemelerle, bu konudaki olumlu adım da atılmış oldu.

Vergi barışı ile vergi idaresi hem katrilyonluk gelir sağlayacak hem de mükellef ile barışacak. Mükelleflerde ekonomik krizin etkisiyle yaşadıkları olumsuzluklardan kurtulacak ve geriye dönük endişelerinden de uzaklaşabilecektir.

Böylelikle, yeni bir "mali milat" olayının başlaması için, gerekli altyapı oluşturulmuş olacak. Bu arada, mali milat ile ilgili ayrıntılar 1998'deki gibi 15 güne sıkıştırılmayıp 6 ay öncesinden belirlenecek.

Yarınki yazımızda, bu konudaki ayrıntılara yer vereceğiz. Hükümet yetkililerini, bu konudaki duyarlı davranışları nedeniyle kutluyoruz.

Şamil TAYYAR