'Türkiye'de verinin eksik olması sıkıntı yaratıyor'

* Değerleme uzmanları açısından Türkiye'de en çok yaşanan sıkıntı ne?
En önemlisi verinin yetersiz olması. İkincisi ise Türkiye ekonomi açısından çok da istikrarlı bir ülke değil. Hal böyle olunca kriz sonrasında gayrimenkul fiyatları hızla artarken, gelir çok değişmediği için kiralar aynı hızla artmıyor. Bu da bizim işimizi zorlaştırıyor. Mesela eskiden ticari gayrimenkulün değeri 120 aylık kirasına eşit olurdu. Ama şimdi bu böyle değil. Krizde 200 bin YTL değeri olan bir dairenin kirası 900-1000 YTL civarında iken değeri 300 bin YTL olduğunda kirası ancak bin 100 YTL oldu. Gayrimenkulün değeri ve kira değeri için ayrı ayrı hesap yapmamız gerekiyor.

* Peki Avrupa'da durum nasıl?
Geçen ay bizim derneğimizin üst kuruluşu olan Değerleme Dernekleri Grubu'nun Hamburg'daki toplantısına katıldım. Orada her şey çok kolay ve düzenli. Öncelikle veriler doğru ve güvenilir. Yanlış beyanın ne demek olduğunu bile bilmiyorlar, çünkü bunun çok büyük cezası var. Tüm alım satımlar noter aracılığıyla yapılıyor bu da data toplamakta çok yardımcı oluyor. Toplantıda, insan eliyle yapılmayan değerlemeler yani otomatik değerleme sistemi tartışıldı. Bunu bazı şirketler uygulamaya başladı.