Karikatürist duruşu

GAZETECİLERİN doğrudan veya dolaylı olarak siyasetle bağ kurması, tartışmalı durumlar yaratabilir.
Sabah'ın haberlerde duyurduğu gibi, gazetenin çizeri Salih Memecan'ın eşi Nursuna Memecan, bu seçimlerde AK Parti'nin İstanbul milletvekili adayı.
Olabilir mi? Gayet normal.
Gazeteci eşi başka işte çalışamaz, evde oturur, çiçek eker uyur diye bir kural yok.
Ama öte yandan okurların algılamasını bunun etkilediğini de görmek gerek.
Son zamanlarda çok sayıda (50 kadar) okurdan soru ve eleştiri gelince konuyu buraya taşımak gerekti.
Malumunuz, ombudsman köşe yazılarına karışmaz, karışmamalı. Karikatür de yorum kategorisindedir; gazetenin editoryal çizgisi, kimlik çerçevesi içinde yer alır. Ama kişisel kanaate dokunmadan da açıkça tartışabiliriz.
Arayanlardan bir okur Memecan'ın CHP ve MHP'ye oy vermeyi hicveden 11 Temmuz tarihli karikatürünü eleştiriyor:
"Memecan bu karikatürle mizah sınırını aşarak AKP çizerliğine yönelmiştir. Yazar ve çizerler bağımsız olmalıdır tabii ki. Acaba Memecan yanlı çizgileriyle eşinin mi kendisinin mi görüşünü yansıtıyor?.."
Memecan'a eleştirileri aktardım ve konuştuk. Ana konularda mutabıkız. Şöyle: Sabah'ın emektar okurları, Salih Memecan'ı yıllardır bu gazeteyle özdeşleşmiş özgürlükçü, demokrasi savunucusu, liberal, her türlü bağnazlığa karşı bir çizer olarak tanıyageldi. Bu açıdan bakınca Memecan'ın bir veya beş yıl önceki karikatürlerindeki tavrıyla bugünkü arasında ben bir fark göremiyorum.
Salih'ten "sen başka bir safa geç" diye beklemek en azından haksızlıktır.
"Yanlı" olmaya gelince. Her köşe yazarı gibi, karikatürist de yanlıdır, işinin gereği. Hiç tarafsız bir karikatürist gördünüz mü?
Öte yandan, eş yoluyla siyaset bağlantısı dolayısıyla okurların küçük de olsa bir bölümü farklı bir gözlükle bu karikatürlere bakıyorsa bu biraz da toplumdaki sertleşmenin sonucudur. Yoksa, Türk basın tarihinde cumhurbaşkanı damadı, yargıç eşi, faal milletvekilinin ta kendisi olan o kadar çok gazeteci tanıdık ki...
Peki, bir karikatürist acaba iktidara daima karşı mı olmalı, muhalefeti eleştirmekten kaçınmalı mıdır? Bir görüşe göre, evet. Peki, bir köşe yazarı her yazıda iktidarı övüyorsa, karikatürist niye övemesin? Galiba, çizerler geleneksel olarak daha "aykırı" bir yerde algılanıyor . Püf noktası da burada. Her iktidar ve her muhalefetin iyi ve kötü, doğru ve ters yanları var. Mesele, bunların üzerine ayrım gözetmeden gitmek...