Geçen yılın son aylarındaki faiz düşüşünü kaçırdıysanız, enflasyon düşüşü ile yeni bir fırsat daha ayağınıza geliyor

Enflasyonun mart ayını beklemeden düşüşe geçmesi yeni programın ilk uygulama yılına iyi bir başlangıç. Hedef enflasyonu düşürmekse bunun ucu gözüktü . 11 aylık enflasyon tırmanışını şimdi düşüş trendi izliyor. Geçen yılın mart ayından başlayarak nisan ve mayıs ayı enflasyon rakamları çok yüksek. Bu yıl normal rakamlarının endekse dahil olmasıyla yıllık bazda sert düşüşler meydana gelebilecek.

* Enflasyon avantajı- Yaz ayları da enflasyonun mevsimsel olarak düşük çıktığı aylar. Bu yıl üstelik tarım üretiminin yağışlardan dolayı geçen yıldan daha iyi olması bekleniyor. Buna bağlı olarak yüksek tarım fiyatlarının normale dönmesi enflasyon düşüşünü kolaylaştırabilecek. Yaz boyunca düşüş devam ettiğinde, arka arkaya 7 aylık bir iniş trendi gerçekleşecek ve sonbahara avantajlı girilecek.

* Dolarda kazanç var mı?- Enflasyon düşüşü beraberinde faizleri de sürüklüyor. Faizler nominal olarak geriliyor ve son olarak yüzde 70'in altına indi.

Reel faizler ise doların gerilemesinden dolayı yüzde 30-40'lar arasında dolaşıyor. Enflasyondan arındırma yapıldığında ise getiri yüzde 20'lere iniyor. Hedef, enflasyonu ve faizleri aşağı çekmek ki ekonomide canlanma sağlanabilsin. Reel faizleri aşağıya çeken etkenlerden biri de döviz kurunun kontrollü seyri. Hatta dövizden başlayan çözülme ile ters dolarizasyonun yaşanması reel faizleri iyice baskılayabilir. 5 Ekim'de 1 milyon 678 bin liradan başlayan dolar düşüşü 1 milyon 298 bin liraya kadar indikten sonra 1 milyon 350 ile 1 milyon 400 bin lira arasında dalgalanıyor.

7.5 ay süren devalüasyonun ekimde tamamlanmasının ardından 5 aylık süre geçti. Dünyada devalüasyon yaşamış 80 ülkede yapılan bir araştırma devalüasyon sürecinin ortalama 9.5 ay sürdüğünü, bundan sonra başlayan yerli paranın değerlenmesi sürecinin ise 20.5 ay devam ettiğini ortaya koyuyor. Programda yerli paranın bu yıl kısmen değerlenmesi öngörülüyor. Bu bağlamda Irak'ta savaş olasılığı baskın bir şekilde gündeme gelmedikçe TL'nin değerlenmesi sürebilir.

* Faize devam- Hazine bu yıl yaklaşık 10.3 katrilyon lira net borç ödeyecek. Piyasaya çıkmaya başlayan bu paranın faizler üzerinde gevşetici etkisi açık. Şimdilik Merkez Bankası'na park edilen paranın ekonomide atmosferin oluşmasıyla reel kesimin finansmanında kullanılması arzulanıyor. Ekonomi henüz enflasyon yaratacak düzeyde canlanmadığına göre, Merkez Bankası'nın faizi beklenen enf lasyona paralel düşürmesinin önündeki en büyük engel ortadan kalkıyor. Enflasyon düşüşü, faiz düşüşünü ve döviz kurunun kontrolunu teşvik edecek. Ta ki mevsimlik etkenlerin varlığıyla ekonomi canlanana kadar. Yıllık enflasyon hedeflerinin gerçekleşme dahiline girdiği ve enflasyon tehdidinin bulunmadığı bir ortamda, faizler düşecekse marifet onu düşmeden yakalamada. Daha yüksek kazanç ancak böyle sağlanabilir. Yoksa daha düşük kazançlara razı olmak gerekiyor. Tabii birkaç ay içinde Irak savaşı gündeme gelmezse.

* Sonuç- "Eğer güneşi kaçırdım diye gözyaşı dökersen, yıldızları da gözden kaçırırsın" Tagor n Borsa büyümeyi gözleyecek* Faiz düşüyor ve daha da düşebilir, döviz kontrol altında. Enflasyon düşecek. Bu dönüp faizi tekrar düşerebilecek. Önümüzdeki aylarda böyle tersine bir sarmal gündeme geliyor. Böyle bir ortam, borsa için son derece elverişli. Ancak borsanın hemen canlanmasının önünde birkaç engel var.

* Engellerden biri, borsanın 8 Ocak'ta sonlanan 3.5 aylık bir yükselme dönemini daha yeni yaşamış olması. Yani borsa zaten yorgun, fiyat yükselişini hazmetmeye çalışıyor ve dinleniyor.

* Borsada genel bir canlanışın önündeki bir başka neden, henüz ekonominin canlanmamış olması. Beklentiler olumlu ancak üretim çarkları hızlanmadı. Ekonomi canlanmadan da şirketlerin kara geçmeleri zor. Kar edemeyecek şirketler topluluğunun prim yapması ise doğanın tabiatına aykırı. Bunun için borsa ekonominin canlanışını görmek istiyor. Yeniden yükseliş trendine dönmek için bir gözü hep büyümede olacak. Bu açıdan borsa bir süre daha bekleyebilir.

* Bir yıldan fazla süren halka arzsız dönemden sonra spor kulüpleri ile başlanan yeni halka açılmalar hüsranla sonuçlandı. Bu bir olumsuzluk. Halka satış yöntemiyle özelleştirme yeniden başlıyor. Petrol Ofisi'ni Tüpraş izleyecek. Borsa canlanmadan yapılan büyük ölçekli halka açılmalar piyasanın likiditesini temelli çekerek olumsuz bir etki yapıyor. Bu da piyasanın canlanmasını sınırlayan başka bir etken.

* Banka operasyonunun belirsizlik ve hatta endişe yaratması da, İMKB'yi beklemeye sokan faktörlerden biri. Ayrıca, ekonomideki canlanmanın engellerinden de biri.

* Savaşın Irak'a sıçrama olasılığı ise ekonominin olduğu kadar borsanın da bu yıl için temel riskini oluşturuyor. Müdahalenin kısa bir zamanda yapılmayacağına inanılması ancak bir ölçüde rahatlama sağlayabilir. Ekonominin canlanması gibi, borsanın yükselişe geçebilmesi için de, zamana ve güç toplamasına ihtiyacı var. Spor kulüplerine spekülatör başkan Halka açılan iki spor kulübünün derbisi büyük heyecan yarattı. Ancak bu iki kulübün hisseleri geçen hafta borsada düşmeye devam etti. Düşüş Beşiktaş'ta yüzde 45, Galatasaray'da yüzde 31'e kadar vardı. Bunun nedeni artık biliniyor. Spor kulüpleri halka açılmayacaktı. Çünkü, kulüp hisseleri borsada sahipsiz, patronu ve spekülatörü yok. Şirketlerin ortada gerçek bir kârı da yok. Her şey taraftarlık ruhu üzerine kurulmuş. Borsacı taraftarlar da bunu biliyordu ama bu kadar zarar edebileceklerini kestirememişlerdi. Bundan sonra bu iki spor kulübü başkanlarının performansı, hisse senedi performansına endeksli olacak gibi geliyor bize. Bu taraftar borsacılar için de kulüp yönetimi için de ehveni şer bir çözüm.