Konfüçyüs, Hükümdar'ın isteği üzerine bir süre için şehrin yönetiminde olmayı kabul etti. Yedi gün izledi. Yedinci gün yüksek memur Şao-Çeng'i idam ettirdi, cesedin üç gün açıkta kalmasını emretti.

Öğrencileri çok şaşırdılar, yanına gittiler, sordular: "Şao-Çeng bu şehirde hatırlı ve kuvvetli bir adamdı. Şimdi şehrin yönetimini aldıktan sonra ilk işiniz onu astırmak oldu. Bu yaptığınız doğru mudur. Bildiğimiz kadarıyla bu adam haydutluk, hırsızlık yapmamıştı..."

Konfüçyüs "yaptığımın nedenlerini size anlatayım" dedi ve anlattı:

"Dünyada beş ağır suç vardır. Haydutluk ve hırsızlık bunların arasında değildir, daha sonra gelirler. Bu beş suç şunlardır:

Birincisi uyumsuz ve asi bir tabiatla birlikte gözüpeklik;

İkincisi aşağı bir hayat tarzıyla birlikte inatçılık;

Üçüncüsü çenesinin kuvvetli olmasıyla birlikte yalancılık;

Dördüncüsü herkesin ayıbını, kusurunu aklında tutmakla birlikte herkesle dost geçinmek;

Beşincisi hak ve adalet duygusu olmamakla birlikte yaptığı haksızlıkları süslü ve parlak gerekçeler arkasına gizlemek.

Şao-Çeng'de bunların beşi de vardı. Nereye gitse taraftar topluyor, hizipler yaratabiliyordu; aldatıcı fikirlerini parlak konuşmaların arkasına gizleyebiliyordu; zulmüyle adaleti tersine çevirebiliyordu.

Aşağılıklar birleştiği zaman ortaya çok güçlü bir kötülük çıkar. Ben de şehir halkı için tasalanmak yerine bu adamı idam ettirmeyi tercih ettim."

***

Konfüçyüs, öğrencileriyle bir geziden dönerken etkileyici bir çavlan gördü. Yanında durdular, suların güçlü akışını izlemeye koyuldular.

O sırada bir ihtiyar göründü, suya girip karşı kıyıya geçmek için hazırlanmaya başladı. Konfüçyüs onu durdurmak için seslendi: "Bu çavlan otuz kulaç yüksekliğinde, 90 metre burgaç yapıyor. Balıklar ve kaplumbağalar bile buraya yanaşamıyor. Sanırım buradan geçmek senin için zor olacak."

İhtiyar aldırmadan, suya girdi, az sonra karşı kıyıdan çıktı. Konfüçyüs seslendi:

"Çok mu ustasınız, yoksa bir büyünüz mü var? Nasıl ettiniz de bu sudan çıkabildiniz?"

İhtiyar "Büyü yok" dedi, "Suya inanarak girdim, beni karşı kıyıya taşıyacağına güvendim. Ona güvendim, kendime de ona uyum sağlayacağım konusunda güvendim. İşte, girdim ve çıktım."

Öğrencileri Konfüçyüs'e baktılar, o da şöyle dedi: "İnsan kendini inanç ve güvenle sağlam kılınca böyle bir suya bile güvenebiliyor. Demek ki insanlar karşısında da aynı inanç ve güveni gösterebiliriz."

***

Konfüçyüs şöyle demiş:

"Kimde muhteva şekilden daha ağır basıyorsa o yontulmamıştır. Kimde şekil muhtevadan daha ağır basıyorsa o yüzeysel bir insandır. Kimde muhteva ve şekil aynı ağırlıktaysa o seçkin bir insandır."