Karşılıksız çek kullanımı 1 milyonu aştı

2001 yılında 370 bin karşılıksız çek vakası mahkemelik oldu. Çek alıp vermekten korkan piyasada işler durma noktasına geldi
Geçen yıl karşılıksız çek kullanımı 1 milyon 179 bine ulaştı. Bunların 370 bini ise mahkemelik oldu. Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derviş de AK Parti Milletvekili Kemal Albayrak'ın soru önergesine verdiği cevapta geçen yıl 1 milyon 179 bin 299 adet çekin karşılıksız çıktığını söyledi.

Türkiye tarihinde görülmemiş bir sayıya ulaşan çek yasaklısı sayısı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'ne (TOBB) kayıtlı toplam 1 milyon üyenin yüzde 37'sine ulaştı. Türkiye'de ticaretin yüzde 50'si çekle yapıldığı için piyasaların büyük ölçüde durdu. Bu durum iğneden ipliğe her türlü malın piyasada bulunma oranını azalttığı için fiyatlar tırmanıyor.

270 bin üyesi ile Türkiye'nin en büyük ticaret örgütü İstanbul Ticaret Odası Başkanı Mehmet Yıldırım, yeni çek yasasının çıkmasını bekleyen piyasaların neredeyse durma noktasına geldiğini söyledi. Yıldırım, "Ticaretin yüzde 50'si çekle yapılıyor. Ama şu anda çekin güvenilirliği kalmadığı için piyasalar çok sıkıştı.

Herkes yeni yasayı beklediği için eski yasa işlerliğini kaybetti. Senet kullanımı yüzde 10'lara düştü. 370 bin dava mahkemelerde bekliyor. Bu mahkemelerin normal yollarla sonuçlandırılması 5 yıl sürer" dedi.

TİCARİ HAYAT DURDU
Senedin şirketlerin bilançolarına yansıdığını ve tahsilinin daha zor olduğunu kaydeden Yıldırım, o nedenle herkesin çeke yüklendiğini kaydetti. Karşılıksız çek konusunda daha önce hiç bu kadar yüksek rakamlara ulaşılmadığını hatırlatan Yıldırım, yeni yasa ile ilgili olarak da şunları söyledi:

"Dünyada bizim kadar çek kullanan başka bir ülke yok gibi. Ürün fabrikadan tüketiciye gidene kadar 5-6 el değiştiriyor. Bunların hepsinde çek kullanılıyor. Bu nedenle yasanın ticaret hayatını koyaşlaştırıcı olması lazım. Çekin yaptırım gücü olursa ticaret de hareketlilik kazanır.

Adalet Bakanlığı yeni çek yasasını en geç Mart ayına kadar çıkarmalı. Bankalardan krediler durdu. Bu, piyasaları harekete geçirecek önemli bir enstrüman. Yasanın çıkması ile üretim de satışlar da artar. Bizim isteğimiz karşılıksız çeklerde önce savcılık kanalıyla ana para ve cezasının ödenmesi, bu yerine getirilmediği taktirde hapis cezasının uygulanması. Avrupa Birliği'nde de böyle uygulanıyor."

Leyla ŞEN