"Türkiye'nin güvenini kaybetti"
20 Ocak'ta ABD Başkanı Bush 8 yıllık koltuğunu bırakıyor. Bu dönemi, geleceği ve Türkiye-ABD ilişkilerini uzmanlar SABAH'a değerlendirdi..
Seann Wilentzn
Princeton Üniversitesi Profesörü. ABD'nin ilk yılları üzerine uzman. Best-seller kitapları var. Sıkı bir Clinton sempatizanı. Obama'ya sert eleştirileriyle tanınıyor. 2006'da Rolling Stone dergisindeki "En Kötü Başkan mı?" makalesi olay yarattı.
* Sizce George W. Bush'un 8 yıllık dönemindeki başarılar ve başarısızlıklar neler? Irak savaşı kararının alınma aşaması, Katrina fırtınasına kötü müdahale ve ekonomik kriz... Bence bu dönem için, "yönetimin sistematik başarısızlıkları" diyebiliriz. Ancak Afrika'nın büyük bir kısmındaki AIDS çabaları gerçekten övülmeye değer.
* Rolling Stones'daki makaleniz gündemi sarsmıştı. Hâlâ Bush'un "en başarısız başkanlar" arasında yer aldığını düşünüyor musunuz? Görünüşe bakılırsa tarihçilerin gözünde ya en altta ya da en iyi şartlarda bir üstünde yer alacak. Bazıları kesinlikle en kötü diyecektir. 2006'dan beri Irak'ta göreceli bir istikrar var ve bu da onu bir nebze de olsa üste çıkarabilir.
* Türkiye-ABD ilişkilerinde Bush'un en büyük zararı ne oldu? İlişkilerin kötüye gitmesi tabii ki Irak işgaliyle başladı, ancak asıl dibe vurduran 2003'teki "çuval" olayıydı. İstikrarsız bir Irak ile Kürt direnişi de Türkiye ile sorunlar yaratıyor. Bence halen Bush yönetimi üzerinde "Kuzey Irak'taki PKK'lıların vurulmaması" yönünde etkin bir baskı var. Aslında tüm bu gelişmeler, ABD'nin en eski ve en güçlü müttefikleri dahil birçok ülkenin güvenini nasıl kaybettiğini gösteriyor. Ermeni tasarısı gerginliğini de göz önünde bulundurmak lazım. Dış politika, iç politika malzemesi oluyor.
* Obama ilişkileri düzeltmek için nasıl bir strateji izlemeli? Bence Obama selefinin inatçılığını ve dar bakış açısını bırakmalı ve Irak'ta istikrar sağlamalı. Böylece hem o coğrafyada ilişkiler düzelir hem Türkiye ile yaraları sarar. Asıl ilişkileri belirleyecek olan "demokrat kongrenin" PKK konusuna bakışı olacak.
Barbaran Kellermann
HARVARD Üniversitesi tarih profesörü. Önde gelen gazetelerde ve televizyon kanallarında yorum yapıyor.
* Bush dönemine bakışınız nasıl? Tarihin ilerde nasıl yazılacağını bilemeyiz. Özellikle Irak'ın 10 yıl sonra neye benzeyeceği belirsizliğini koruyor. Bush için "genel başarısızlık"tan başka bir yargıya varamam. Yine de 11 Eylül sonrasında bir başka saldırının yaşanmaması başarı olarak görülebilir.
* Dünya ve Türkiye'ye etkisi nasıl olacak? Hayatımda ilk kez seçilen bir ABD başkanının dünyada böyle bir mutluluk yarattığını gördüm. Ancak ne Amerikalılar ne de dünyanın geri kalanı ona bir "firavun" gibi bakmasın. Evet zeki ve donanımlı biri ancak sihirbazlık yapacak hali yok.
Yayın tarihi: 17 Ocak 2009, Cumartesi
Web adresi: https://www.sabah.com.tr/2009/01/17//haber,1A29A60932B345D0B345B1F29071AA5D.html
Tüm hakları saklıdır.
Copyright © 2003-2009, TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş.