Giriş Saati : 18.12.2008 11:25 Güncelleme : 18.12.2008 20:12
ABD otomotiv sektörünün kalbi Detroit'deki üç büyük şirket küresel ekonomik krizin satışları düşürmesi nedeniyle çeşitli önlemlere başvuruyor.
Chrysler Kuzey Amerika'daki 30 fabrikasının tamamını 1 aylığına kapatmaya, Ford 10 fabrikasını 1 hafta daha kapalı tutmaya karar verirken, General Motors (GM) bir fabrikanın yapımını durdurdu.
Chrysler'ın yaptığı açıklamada, bayilerin, yeni araç satın almak için kredi sağlanamaması nedeniyle satışlarının yüzde 20 ila yüzde 25 azaldığı belirtilerek, ''Finansal kriz sonucu otomotiv piyasasında, potansiyel alıcılar için tüketici kredisi eksikliğinin sürmesi yüzünden durgunluk sürüyor'' denildi.
Chrysler, Jeep ve Dodge markalarının üretildiği ABD, Kanada ve Meksika'daki 30 fabrikasının yarından itibaren 19 Ocak'a kadar kapalı kalacağı belirtilen açıklamada, ABD'de Birleşik Otomotiv İşçileri Sendikası'na (UAW) üye 30 binden fazla Chrysler işçisinin fabrikalar kapalı olduğu dönemde ücretlerini almaya devam edeceği ifade edildi. Şirketin ABD'deki satışları geçen ay yüzde 47 ve bu yılın ilk 11 ayında yüzde 28 geriledi.
Ford da Kuzey Amerika'daki 10 fabrikasının kapalı kalma süresini 1 hafta uzattı.
Ford sözcüsü Angie Kozleski, normal iki haftalık tatil nedeniyle kapalı kalacak fabrikalarda bu sürenin 1 hafta uzatılarak 12 Ocak'a çekildiğini açıkladı.
Şirketin ABD'deki satışları yüzde 31 ve bu yılın ilk 11 ayında yüzde 20 düştü.
Bu arada General Motors (GM), Michigan eyaletinin Flint bölgesinde yeni bir motor fabrikasının yapımını erteleme kararı aldı. GM'nin yapımını erteleme kararı verdiği fabrikada, Chevrolet Cruze'un 1,4 litrelik motoru ile ve elektrikli araç Chevy Volt'un elektrikli motorunun üretimi planlanıyordu.
Beyaz Saray sözcüsü Dana Perino, şirketlerin kararlarıyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, ''otomotiv üreticilerinin finansal koşulunun çok kırılgan olduğu açık ve bununla ilgili çeşitli adımlar atıyorlar. Onların finansal durumlarının farkındayız ve uygun biçimde yardım etmek için muhtemel siyasi seçenekleri düşünüyoruz'' dedi.
Kongre'nin alt kanadı Temsilciler Meclisi'nin Başkanı Nancy Pelosi'nin sözcüsü de sektörde ''eli kulağındaki iflası'' önlemek için şartlı yardım konusunda hızlı hareket etmesinin önemli olduğunu bildirdi.
Demokrat Partililer ve sektör kaynakları, 14 milyar dolarlık yardımın iflasa en yakın duran Chrysler ile GM'ye yapılacağını söylüyorlar.
Bu şirketler arasında en iyi durumda görünen Ford ise acil sermaye desteği istemezken, 9 milyar dolarlık kredi hattı açılmasını talep ediyor. ABD Başkanı George W. Bush yönetimi, Kongre'nin GM ve Chrysler için 14 milyar dolarlık kurtarma paketini geçirmede başarısız olması üzerine şirketlere yardım konusundaki seçenekleri değerlendirmeye başlamış, seçeneklerden birinin şirketleri 700 milyar dolarlık Sorunlu Varlıkları Kurtarma Planı'ndan (TARP) yararlandırmak olduğu belirtilmişti.
Fabrikalarının bir kısmını kapatmaya başlayan Avrupa'daki dev otomobil üreticileri de işçi çıkarmaya başladı. Fiat, İtalya'da bir ay süresince 48 bin kişiyi geçici olarak işten çıkarma kararı alırdı. Satışlarının düşüşünü gerekçe gösteren İspanyol SEAT ise 5 bin 300 kişiyi işten çıkarıyor. Daha önce de Amerikan sermayali Ford, Köln'deki üretim tesislerinde çalışan 400 işçinin işine son vermişti.
İtalyan otomobil firması Fiat, büyük talep düşüşü nedeniyle bir ay süresince İtalya'daki fabrikalarının çoğunluğunu kapatıp 48 bin kişiyi işten geçici olarak işten çıkaracağını açıkladı. Krizden etkilendiğini açıklayan otomobil üreticisi Fiat'ın İtalya'daki 20 fabrikasından 14'ünü Ocak ayı ortalarına kadar kapatılacağı bildirildi. Bu kapanmalardan 48 bin mavi yakalı işçi etkilenecek. Geçici işten çıkarmalar sırasında, yöneticiler, işçilerin bir kısmının maaşlarını ödeyecek.
Avrupa'da otomobil satışları Kasım ayında yüzde 26 düşerken, Fiat'ın en önemli piyasası olan İtalya'da satışlar yüzde 30 azaldı. Fiat'ın dünya genelinde 178 fabrikası ve 185 bin çalışanı bulunuyor. İspanyol otomotiv şirketi SEAT, araç satışlarının düşmesi nedeniyle 5 bin 300 kişiyi geçici olarak işten çıkarıyor. Almanların sahip olduğu SEAT'ın sözcüsü Maria Antonia Fontiverio, şirketin 2 Şubat ve 30 Haziran arasında üretimini azaltacağını, piyasalarda, özellikle İspanya'daki talep düşüşü nedeniyle gelecek yılın ilk yarısında Martorell fabrikasında üretimini düzenleyeceğini söyledi. SEAT'ın satışları bu yılın 11 ayında yüzde 24 düşerek 97 bin adet oldu. Otomotiv üreticileri geçen ay araç satışlarının sadece İspanya'da yüzde 50 düştüğünü açıklamıştı. Ford ve General Motors da İspanya'da işçi azaltacağını ve üretimi düşüreceğini duyurmuştu.
Diğer yandan Kasım ayı verilerine göre Avrupa'daki otomobil üretiminin dörtte bir oranında düştüğü bildirilmişti. Avrupa ülkelerinde, Kasım ayında yeni otomobil satışlarının yüzde 25,8 oranında düştüğü bildirildi. Avrupa otomobil üreticileri derneği (ACEA), son 10 yılda yaşanan bu en büyük düşüşte küresel mali krizin ve büyük oranda ondan kaynaklanan durgunluğun etkili olduğunun altını çizdi. Fransa Maliye Bakanı Christine Lagarde, ekonomik olarak zor durumdaki otomotiv endüstrisini yeniden yapılandırmaya katkıda bulunmak için Avrupa Birliği'nin (AB) hiç vakit kaybetmeden harekete geçmesi gerektiğini vurguladı.