Coleridge'in Yaşlı Gemici kitabı, İngilizce ve Türkçe olarak çıktı.
Yaşlı Gemici'ye yol verin
KAYA GENÇ KİTAP
07.12.2008
İngiliz yazar Coleridge'in başyapıtı Yaşlı Gemici'yi usta şair Şavkar Altınel Türkçeye çevirdi. Kitabın önsözünü ise Orhan Pamuk yazdı..
2008 sona ererken gönül rahatlığıyla 'bu yılın en güzel kitaplarından' diyebileceğimiz bir kitap, Samuel Taylor Coleridge'in Yaşlı Gemici'si Şavkar Altınel'in çevirisiyle yayımlandı. Altınel kitaptaki yazıda belirttiği gibi İngiliz kültürüyle yetişmiş biri; Yaşlı Gemici'yi ilk defa Nişantaş'taki High School'da okumuş. "Coleridge'in büyük şiiriyle bu ilk karşılaşmamın üzerimde 'derin bir iz' bıraktığını söyleyemeyeceğim... Üç yıl sonra, edebiyatla ilgilenmeye başlamış bir yeniyetme olarak şiiri ikinci defa okuduğumda da, içeriğinden çok, müziğinden ve özellikle de zengin iç kafiyelerinden etkilendiğimi hatırlıyorum." Coleridge şiirinde bir yaşlı gemiciyi anlatır; bir düğüne gitmekte olan üç gençle karşılaşan gemici, bunlardn birini durdurur, ona "kor gibi yanan" gözleriyle bir hikaye anlatır. Düğün başlarken ve herkes içeri girerken bu gençle birlikte biz de onun geçmişte yaşadığı maceraları dinleriz. Gemi buz ve korkunç sesler diyarından geçerken, bir albatros, dünya edebiyatının en ünlü kuşu, peşlerinden gelir: "Sis bulut demedi, direğe tünedi,/ Geldi dokuz akşam geminin peşinden." Bir sahne sonra ise gemici şöyle der: "Kaptım oklu tüfeği, çektim hemen tetiği,/ Aldım ALBATROSUN canını." Şiirin bundan sonrası, gemicinin vicdan azapları ve kendisine verilen ceza üzerine kurulu. Orhan Pamuk'un Şavkar Altınel'in bu güzel çevirisine yazdığı önsözde de söylediği gibi, gemicinin neden kuşu öldürdüğü, neden bu kadar acı çektiği meçhuldür, ama her türlü yoruma da açıktır. "Şiirin bu kadar sevilmesinin, İngiliz dilinin ölmez eserlerinden olmasının nedeni, yalnız şiirin çocuksu basitliği ve güzelliği değil, içindeki pek çok şeyin ne anlama geldiğinin kesin olmaması, yoruma ve yeniden okumaya hep açık olmasıdır." Gustave Dore'nin bir defa görünce bir daha hiç unutamayacağınız resimleri eşliğinde basılan Yaşlı Gemici, harika bir yılbaşı hediyesi; olağanüstü özenli basımıyla da edebiyat dünyamıza büyük bir zenginlik getirecek. Yaşlı Gemici, Samuel Taylor Coleridge, Çeviren: Şavkar Altınel, İletişim Yayınları, 183 s., 13 YTL