Diğer ülkelerde durum ne?

28.11.2008

Düzenlemeler yeterli değil
Seyda Selek (Avukat-İstanbul)
"Yeni TCK'da hâlâ cinsiyet eşitliği ve kadınların hak ve özgürlüklerinin tam ve eşit bir şekilde güvenceye alınması açısından sorunlu maddeler var.
TCK, bir kimseyi yetkili hakim ve savcı kararı olmadan genital muayeneye göndermeyi veya bir kimseye bu muayeneyi yapmayı suç saydı. Fakat bu düzenleme yeterli değil, çünkü muayeneye tabi tutulanın onayı gerekli görülmedi. Tecavüz, 'nitelikli cinsel saldırı' yani cinsel saldırı suçunun ağırlaştırıcı nedeni olarak kabul edildi. Tecavüzün kapsamı, 'vücuda organ ya da sair bir cisim sokulması suretiyle' tanımıyla genişletildi.
Ancak cezanın belirlenmesinde, saldırıya uğrayanın suçun işlendiği andaki durumunun dikkate alınması hususu eksik bırakıldı. Evlilik içi tecavüzün yasada açıkça suç olarak ifade edilmesi önemli ve olumlu, ancak şikâyete bağlı olması, bu maddenin etkin işlemesini engelleyebilir. Ceza usulü açısından ise uygulamada cinsel şiddete maruz kalan kadının yasal haklarını kullanırken, ifadesi alınırken bir kere daha mağdur edilmemesi ve yargılama sürecinin adil ve etkin olabilmesi için yasal düzenlemeler yapılmalı. Bunun için -kadınların ilk ifadelerinin alınması dahil- cinsel şiddetin /tecavüzün tespiti konusunda, özel eğitim görmüş, uzmanlaşmış ve kadın bakışına sahip görevlilerin çalışma yürütmesi, cinsel suçlar dahil kadına yönelik şiddet ile ilgili ayrı bir birim kurulması gerekmektedir. Cinsel şiddet durumlarında, olayın fiziksel boyutu kadar psikolojik boyutu da önemlidir. Kadın bakış açısına sahip uzmanlar tarafından verilen psikolojik raporların da dikkate alınması zorunlu kılınmalıdır. Halen hakimlerin takdirine kalmış olan psikolojik raporun alınması konusunda yasal güvence getirilmelidir." Her yıl Fransa'da 25 bin, İsveç'te 4 bin, Almanya'da ise 260 bin kadın tecavüze uğruyor. İngiliz, Alman ve Türk ceza kanunlarının tecavüze nasıl yaklaştığını araştırdık.
Türkiye'de kadın hareketinin yıllar süren çabalarıyla TCK'ya eklenen birçok madde, İngiltere ve Almanya gibi ülkelerde tartışma kabul edilmez bir ilke niteliğinde. Evlilikte tecavüz, çocuklara yönelik cinsel saldırı cezalarının ağırlığı konusunda yürümemiz gereken epey yol var.

Almanya'da ciddi suç
Oğuz Sarıkaya (Avukat - Köln)
"Almanya ceza hukukunda cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçları iki büyük gruba ayırarak incelemek lazım. Bunlardan birincisi fiilin ergin olanlara karşı, diğeri ise ergin olmayan (çocuklara) veya himaye altında olan birisine karşı işlenmesidir. Tabii ki ceza mahkemeleri, bu fiillerin ergin olmayanlara veya himaye altında olan birisine karşı işlenmiş olmasında ceza oranlarını üst seviyede tutmaktadır. Almanya Ceza Kanunu ilgili maddelerinde ergen olmayan veya himaye altında olanların cinsel dokunulmazlıığını akla gelebilecek her biçimiyle korumaktadır. Ergen olmayan birisinin gözü önünde cinsel hareketlerde bulunmak bile suç teşkil etmektedir. Ergen olmayan bir kimseye cinsel taciz veya tecavüz etmek cezai yaptırım açısından, cinayet suçluyla aynı seviyede tutulmaktadır. Ergenlerde ise cezai yaptırım fiilin ağırlığı ölçüsünde altı aydan 15 yıl hapis cezasına kadar varmaktadır. Bu da şunu gösteriyor ki, Alman Ceza Kanunu'nda özellikle tecavüz fiili, yaptırım açısından cinayet ve kasten adam öldürme fiilerinden hemen sonra gelmektedir. Gerek mahkemelerde gerekse cezaevlerinde, özellikle de çocuklara karşı cinsel taciz ve tecavüz suçunu işleyenler adi suçlular olarak görülmekte ve bu doğrultuda muamele görmektedir. Bu da Almanya'da cinsel dokunulmazlığın Alman Ceza Kanunu'nda çok iyi korunduğunu göstermektedir."

Medya teşhir edemez
Olgan Gündüz- Aynur Gökyıldız (Avukat-Londra)
"İngiltere'de tecavüz ve cinsel taciz hakkındaki birçok kanun 2003'te tekrar gözden geçirildi ve Cinsel Suçlar Kanunu (Sexual Offences Act 2003) yeniden tanımlandı. Eyleme rıza göstermek dışında, her tür davranış yasada suç olarak tanımlandı. İngiltere'de sarhoşken tecavüze uğrayan binlerce kadın, daha sonra şikâyetçi oldu, bu yüzden de tecavüz yasası yenilenirken, en çok bu şikâyetler dikkate alındı. Şimdi burada sarhoş bir kadınla birlikte olmak, o an rıza göstermişse bile suçtur. Yasaya göre kadın alkolün etkisinde, doğru karar verebilme gücünde değildir. Kadının kendi isteğiyle 'evet' demesi için, alkolünuyuşturucunun vs maddelerin etkisi altında olmaması gerekir.
Cinsel ilişki ancak özgür akıl ile verilecek bir karardır. Bu yasa erkekler için bir uyarı yasasıdır.
Yasada yapılan son değişiklikle tecavüz mağdurları video kaydı ile suçlama yapabilecek. Şimdiye kadar bu yöntem, sadece çocuklar için geçerliydi. Ayrıca bir yenilik de işin psikolojik tarafıyla ilgili: Mağdurun geç şikâyetçi olması durumunda, bir uzmanın, bunun psikolojik etkisini ve açıklamalarını, neden o şekilde davrandığını belirten bir formu mahkemeye sunması gerekiyor.
Mağdurların yaşam boyu isimlerinin gizli kalması yasanın garantisi altındadır. Gazeteler mağdura dair, onların kim olduğunu ortaya çıkaracak kişisel hiçbir bilgi yazamazlar. Mağdurlar mahkemelerde geçmiş cinsel yaşamları hakkında sorgulanamazlar. Bundan şu anlaşılmaktadır: Tecavüz tecavüzdür, bahanesi yoktur. Bir kadının hayat kadını olarak yaşamını sürdürmesi de tecavüzü hafifleten bir gerekçe sayılamaz."

Haberin fotoğrafları