Yabancı iyimser yerli niye karamsar?

İki haftayı bulan tatilin ardından işe yeniden koyulurken küresel kredi krizinin birinci yılını doldurduğunu görüyoruz. Amerika'da emlak sekörüyle başlayıp, finansal kesime sıçrayan, büyüme ve enflasyon endişeleri ile beslenen küresel kriz ikinci yılda şekil ve boyut değiştirerek yoluna devam ediyor. Yaşananlar yanında daha yaşayacaklarımız var gibi görünüyor. Çünkü, krizde en kötünün görüldüğü, hakim bir görüş değil.
Bir de, siyasi belirsizlik döneminin finaline geldik. Parti kapatma davası beklendiğinden daha hızlı sonuçlandırılıyor. Anayasa Mahkemesi kararını verdi verecek. Yeni bir belirsizliğe doğru mu kapı açılacak, yoksa bir belirsizlik dönemini mi kapatacak? Bekleyip göreceğiz.

Bakış açısının önemi
Ancak bu değerlendirme, bardağa dolu tarafından mı, yoksa boş tarafından mı baktığınızla da yakından ilgili.
Tıpkı yabancıların ayrı ve yerlilerin ayrı pencerelerden baktığı gibi. Türkiye'de yerleşikler bir kez daha bardağın boş tarafına odaklandılar. Yabancılar ise dolu tarafına. Buna uygun finansal pozisyon da aldılar.
Yabancılar mayıs ayında yeniden Türkiye piyasasına para sokmaya başladılar. Önceleri gecelik piyasadaydılar. Temmuz ayında ise yeniden devlet iç borçlanma senetlerine yatırım yapmaya başladılar. Hisse senedi piyasasasında da payları yüzde 71.5 ile yeniden yükselişte. Yani Anayasa Mahkemesi'nin kararı öncesinde yabancılar Türkiye piyasasından alımdalar. En son JP Morgan portföyünde Türkiye kağıtlarının ağırlığını artırdığını açıkladı.

Yerli bakışı
Buna karşılık yerlilerin hem devlet iç borçlanma senetlerindeki payı geriliyor hem de borsadaki. Yerliler daha çok dövize yönelmiş durumdalar. Bu eğilim sadece kapatma davası ile de sınırlı değil. 2006 dalgalanmasıyla başlayan ve devamında cumhurbaşkanlığı, genel seçimler ve küresel krizle süren bir trend.
Yerlilerin yabancılara göre gelişmelere çok daha fazla duyarlı olmasında, Türkiye'de yaşamalarının, geçmişten gelen bir hafızalarının olmasının ve dövizle kendi pozisyonlarını koruma altına almalarının elbette belli bir payı var.
Ancak bunun yanında yerlilerin portföylerinin büyük bölümünün bu ülkede, yani tek ülkede olmasının da payı büyük. Bir yerde yumurtaları tek sepette.

Yabancı bakışı
Türkiye'de portföy yatırımı yapan yabancılar ise büyük ölçüde kurumsal yatırımcılar. Yatırım fonları, emeklilik fonları, hedge fonlar v.b. Sadece de Türkiye'de yatırım yapmıyorlar. Varlıklarının küçük bir bölümünü bu ülkede tutuyorlar. Bu oran belki portföylerinin yüzde 2-2.5 düzeyinde. Ancak yerlilerin pozisyonu tam tersi. Belki varlıklarının yüzde 97-98'i burada. Bu nedenle yerel risklere karşı çok daha fazla hassaslar.

Oyun burada bitmez
Anayasa Mahkemesi belki bu hafta sonu veya gelecek hafta kararını açıklayacak. Ancak biline ki, bu karar siyasi istikrar veya istikrarsızlık yolunda önemli aşamalardan biri olmakla birlikte, bir son değil. Olayın devamı var, yani oyun burada bitmeyebilir. Kimin kârlı veya haklı çıktığı ya da çıkacağı, gelişmelere nereden ve hangi vadeyle bakıldığına, yeni bir senaryo yazılıp yazılmayacağına da bağlı.

Sonuç
"Zıtlar arasındaki çelişki, tüm varlıkların temelidir." Heraklitos