Elektrikte alım garantisinin yüzüne bakan bile yok!

Türkiye'de parası olan neredeyse üç kişiden ikisi 'enerji yatırımcısı' oldu. Hemen herkesin öncelikli hedefi küçük de olsa bir 'santral kurup' elektrik üretmek. Bildiğiniz gibi Yenilenebilir Enerji Kaynakları (YEK) yasasına göre devlet rüzgar ve küçük hidroelektrik santrallere 10 yıl boyunca 5.5 Euro sentlik alım garantisi veriyor. Burada sakın, 'garantiyi gören yatırıma koşuyor' yorumunu yapmayın. Çünkü artık bu santrallerin sahipleri garantinin yüzüne bile bakmıyor!
Nedenini, anlatalım...
YEK yasası çerçevesinde yatırım yapanların son gözdesi alım garantisi değil, Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği çerçevisinde ortaya çıkan 'elektrik borsası'. Burada oluşan günlük rakamların tüketimin yoğun olduğu saatlerde 24 Ykr'ye kadar çıktığı malumunuz. Ortalama fiyat da çoktan 15-18 Ykr'ye oturdu.
Euro bazında baktığımızda buradaki ortalama fiyat 7-8 Euro sent civarında. Yani devletin verdiği alım garantisinden 3 Euro sent daha yüksek satabilecekleri bir pazar var. Böyle olunca da alım garantisine kimse pas vermez durumda.
Doğrusu biz YEK çerçevesinde elektrik üretenlerin DUY sisteminde bu kadar aktif olduklarını bilmiyorduk. Geçtiğimiz hafta sonu Dost Enerji'nin Yuntdağı'ndaki rüzgar santrali açılışı öncesinde görüştüğümüz şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Muzaffer Akpınar'dan öğrendik. Yatırımcı açısından bakıldığında DUY pazarı oldukça cazip. Alım garantisi ile yatırımın geriye dönüşü 7-8 yıl iken bu pazarda oluşan 7-8 Euro sentlik fiyatla bu süre 5 yıla kadar inmiş. Böyle bir ortamda hiç kimseye de 'Garanti diye tutturmuştunuz, DUY sisteminde değil garanti kapsamında satış yapın' diyemezsiniz.
Sistem şimdilik sadece yatırımcı lehine çalışıyor. DUY sisteminde fiyat yüksek iken elektriğini 'borsada' satan yatırımcı, fiyat 5.5 Euro sentin altına düşerse devlete dönüp, 'Benim garantim vardı, 5.5 Euro sentten satmak istiyorum' deme hakkına sahip. Durum böyle olunca 1 Kasım 2007'de gelen 78 bin megavatlık rüzgar santrali başvrusunun sırrını da anlamışsınızdır herhalde!