Türkiye ne ölçüde İslamcılaştı?

Türkiye'nin AKP'ye açılan kapatma davasından bu yana "kargaşa" içinde olduğu öne sürüldü. The Economist dergisi, "Dar Kemalist gömlek artık bu modern ülkeye uymuyor" iddiasına da yer verdiği geniş yazısında, üst düzey bir AKP yetkilisine atfen "Sayın Erdoğan, laik Türklere elini uzatmak için çaba gösterseydi bugün bulunduğumuz yerde olmayabilirdik" diye yazdı. Dergi, "bir AKP milletvekili de, "Erdoğan hiçbir tavsiye ve eleştiriyi kabul etmiyor. Bir tirana dönüştü, diye fısıldadı" cümlesine yerverdi.

İngiliz haftalık dergisi The Economist, AKP hakkındaki kapatma davası başta olmak üzere, Türkiye'deki durumu "Bayraklar, Peçeler ve Şeriat" başlıklı çok geniş bir yazıda değerlendirirken, "Türkiye'deki iktidar partisi hakkındaki davanın arkasında varoluşsal bir soru var: ülke ne kadar İslamcılaştı sorusu" ifadesini kullandı.

Ankara, Kars ve Tokat mahreçli yazısında prestijli dergi, Yargıtay Başsavcısının AKP'nin kapatılmasını talep etmesinden bu yana Türkiye'nin "kargaşa" içinde olduğunu savunurken, kararın yakında çıkmasının beklendiğini, çoğu gözlemcilerin partinin kapatılacağına inandığını da kaydetti.

İddianamede "yeterli kanıt" olmadığını da öne süren dergi, "AKP, İslami değerleri teşvik etti, ancak Kuran'dan esinlenen yasaları geçirmek için hiç bir zaman girişimde bulunmadı" diye yazdı.

Ancak "Bu, yargı darbesinin arkasında olduklarına inanılan Türkiye'nin müdahaleci generalleri pek etkilemedi" iddiasına da yer veren dergi, 1997 yılında Erbakan hükümetinin uzaklaştırılmasını ve "e-muhtıra"yı anımsattıktan sonra bazı generallerin Ergenekon olayına karıştıklarını da öne sürdü.

"HER MÜDAHALE İSLAMCILARI GÜÇLENDİRDİ"

The Economist, "Her müdahaleden sonra İslamcılar daha güçlü olarak dönüş yaptı" değerlendirmesini de yaptıktan sonra, AKP döneminde ekonomi ve reform yolunda atılan adımlara dikkat çekti. "Dar Kemalist gömlek artık bu modern ülkeye uymuyor" iddiasına da yer veren dergi, buna karşın anketlerin, Türklerin çoğunun artık kendilerini her şeyden önce Türk değil, Müslüman olarak nitelendirdiklerini anımsattı.

Anadolu'nun eskiden "daha az İslamcı" gibi görünmesini büyük ölçüde "büyük ve canlı Hıristiyan topluluğunu"nun varlığına bağlayan dergi, laiklerin türbana ilişkin itirazlarına dikkat çekerken anketlerin "Küçük bir grup militan laiklik yanlılarının dışında Türklerin çoğunun, başta üniversitelerde olmak üzere İslami başörtüsüne karşı olmadıklarını gösterdiği"ni yazdı.

EN BÜYÜK FAY HATLARI

The Economist, "laiklerin korkularının arkasında bilgisizliğin bulunduğu" iddiasını aktardıktan sonra, "Türkiye'deki giderek sivrileşen laik-dindar ayrışmadaki en büyük çatlak hatlar, içki, kadınlar ve eğitim ile ilgilidir" diye yazdı.

Bazı AKP belediye başkanlarının kentlerin dışında "kırmızı bölgeler" oluşturma isteğine de dikkat çekildiği dergide, kadın ve erkekler için ayrı plajlar düzenleyen ve içki servisi yapmayan otellerin sayısındaki artışa dikkat çekildi. Dergi de, türban kullanan kadınların sayısının dört misli artığı görüşlerine de işaret edildi. "Bütün bunlar, tırmanan İslam'a ilişkin paranoyayı besliyor" diyen dergi, "Bu korkular haklı mı?" sorusunu da sordu.

İngiliz dergisi, muhafazakar Anadolu'nun alanının genişleşmiş ise de kentli laiklerin yaşamının eskiden gibi devam ettiğini de belirtti. "Türkiye'nin ruhu için en sert mücadele okullarda veriliyor" değerlendirmesini de yapan dergi, Hizbullah eylemlerine de dikkat çektikten sonra, "AKP'nin yasaklanması aşırı unsurların elini güçlendirebilir" görüşünü de dile getirdi. Dergi, AKP milletvekillerinin çocuklarının Kuran'dan çok İngilizce'yi okudukları iddiasına da yer verdi.

ERDOĞAN'A AKP İÇİNDEN ELEŞTİRİLER

Uzun yazısının son bölümünde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a eleştiriler yönelten The Economist, üst düzey bir AKP yetkilisine atfen "Sayın Erdoğan, laik Türklere elini uzatmak için çaba gösterseydi "bugün bulunduğumuz yerde olmayabilirdik" diye yazdı. Dergi, Erdoğan için şu yorumu yaptı:

"Birkaç şansı kaçırdı. Geçen son baharda AKP'nin generaller tarafından 1980 yıllarında yapılan anayasa yerine geçecek yeni bir anayasa hazırlanmaya çalışılırken Sayın Erdoğan, hiçbir zaman laik muhaliflerine danışma zahmetine girmedi. Kızlarda üniversitelerde türban kullanmalarına olanak veren yasayı geçirirken de onları görmezlikten geldi. Eleştirenler, büyük seçim zaferinin başını döndürdüğünü söylüyorlar. Bir AKP milletvekili de "Erdoğan hiçbir tavsiye ve eleştiriyi kabul etmiyor. Bir tirana dönüştü' diye fısıldadı."

The Economist de, Erdoğan'a yönelik bu eleştiriler için "Belki öyle ancak bu, siyasetten men edilmesi ve partisinin yasaklanmasını hak ettiği anlamına gelmez" ifadesini kullandı.

(ANKA)