Kâğıt uçak biletleri için son çağrı

Geçtiğimiz yaz Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği bir açıklama yayımlayarak kâğıt biletler için 'son çağrı'yı yaptığını duyurmuştu. Yedi farklı baskı merkezinden 2008 yazından önce kullanılmak üzere 16 milyonu aşkın kâğıt bilet ısmarlanmış ve bunların 'tarihteki son kâğıt uçak biletleri' olacağı bildirilmişti: "Haziran başından itibaren ise uçak biletleri yüzde 100 oranında elektronik olarak düzenlenecektir." Eski uçak biletlerine alışanlar için elektronik biletlerin ilk başta kafa karışıklığı yarattığı doğru. Nispeten yüksek paralar ödenerek alınan biletlerin fiziksel olarak var olmayışı, parasını verip biletini almaya alışkın olanlara ters geliyordu. Ama özellikle de internet üzerinden yapılan checkin'lerin havaalanında bekleme süresini ne kadar azalttığını görenler, ilk başta yadırgadıkları yeni elektronik standartlardan dolayı teknolojiye şükreder oldu. 2004 yılında dünyadaki bütün biletlerin yalnızca yüzde 16'sı elektronik 'kesiliyor'du. Bu oran 2007'de yüzde 84'e çıktı. Böylece artık çok az kullanıldığı dönemlerde dahi milyonlarla üretilip çevre kirliliği de yaratan uçak biletleri ortadan kalkmış oldu. Bu, havayolu şirketlerinin uçuş masraflarında da düşüş yaratan bir uygulama. Ne de olsa kâğıt bilet üretimi havayolu şirketlerine yılda 3 milyar dolara mal oluyordu. Her bir biletin maliyeti de yaklaşık 10 YTL'yi bulabiliyordu. Kâğıt bilet üretimi yılda 50 bin ağacın kesilmesine sebep oluyordu. Bir havayolu şirketi müşterisine elektronik bilet düzenlediğinde, bu bilgiler şirketin bilgisayarında kayıtlı duruyor. Yolcuların check-in yaptırmak için elektronik bilet numaralarını bilmesi yeterli oluyor. İnternetten yapılan check-in'lerde de havaalanındaki özel sistemlerde internet check-in belgesi sunularak hiç beklemeden bagaj teslimatı yapılıyor. Ancak ilginç biçimde, biletler elektronik olsa da uçağa biniş kartları hâlâ varlığını sürdürüyor. Zaten çoğu kişi de elektronik biletini bilgisayardan çıkış alarak yanında getirmeyi seçtiği için kâğıt tüketimine tam olarak son verildiğini söylemek de yanlış. Artık üretilmeyecek oluşu kâğıt biletlerin hemen ortadan kalkacağını da göstermiyor. Teorik olarak son üretilen kâğıt biletlerin geçerlilik tarihi 31 Mayıs 2010'a kadar sürebilir. Ayrıca birliğe üye olmayan havayolu şirketleri var. Hatta dünyanın uzak köşelerinde elektrik olmayan havaalanlarında yolcuların elektronik bilet kullanmaları da pek mümkün görünmüyor. Bu tür havaalanlarında havayolu şirketleri yolcu listesini başka bir yerde bastırıyor, sonra kapı görevlilerine dağıtıyor, böylece görevliler yolcuları tek tek bu listeye bakarak içeri alıyor.

80 YILLIK BİR GELENEK BİTTİ
İlk uçak biletleri 1920'li yıllarda üretilmeye başlandı. Havayolu şirketleri uçuş endüstrisinin dünya çapında daha çok büyüyebilmesi için biletlerin bir standarda göre düzenlenmesine karar vermeden önce her şirket kafasına göre biletler üretiyordu. 1930 yılında standartlar belirlendi ve 1970'lere kadar bu kurallar değişmedi. 1983'te biletlerin arkasına manyetik bir bant iliştirildi. Böylece bilgiler bilet üzerinde elektronik olarak saklanabiliyor, bilet aynı zamanda uçağa biniş kartı olarak da kullanılabiliyordu. İlk elektronik bilet ise 1994'te ortaya çıktı. Kâğıt biletlerin ortadan kalkmasının uçuş sektörüne getireceği faydaları anlatan Uluslarası Hava Taşımacılığı Birliği Başkanı Giovanni Bisignani, "Eğer elinizde böyle bir bilet varsa, artık onu müzeye bağışlama zamanı geldi," diyor.