Paylaşılamayan toprakların 60 yıllık devleti İSRAİL

1. 'İSRAİL' NE DEMEK?
Hem İsrailoğulları şeklinde bütün Musevi ulusunu hem de İsrail topraklarını ifade eden İsrail sözcüğünün kaynağı, Eski Ahit'teki Genesis (Yaradılış) bölümü. Burada Yakup Peygamber, Tanrı'nın meleğini alt etmeyi başarınca İsrail ismini alır. Musevilerin kutsal kitaplarının beş kitaptan oluşan bölümü olan Torah'ya göre İsrail toprakları, oraya yerleşmeleri için Musevilere verilmiştir.

2. SÜRGÜNDEKİ MUSEVİLER?
Museviler topraklarını yitirip göç etmeye zorlanınca, tarih boyunca dünyanın farklı köşelerinde hatırı sayılır bir Musevi diyasporası yaşamaya başladı. Tarihleri boyunca bir anavatan özlemi içinde 'gezgin' olarak adlandırılarak yaşayan Museviler, ortaçağlarda Eskenazi (Kuzey ve Doğu Avrupa Musevileri) ve Sefarad (İspanyol ve Ortadoğu Musevileri) olarak iki grupta kategorize edilmeye başlandı. Yaşanan pek çok kanlı olaylardan sonra Musevilerin 'sürgün'ü İsrail Devleti'nin kurulmasıyla sona erdi.

3. SİYONİZM NE DEMEK?
Musevilerin Filistin'deki 'anavatanlarını' yeniden ele geçirmelerini destekleyen Siyonizm hareketinin temelleri 19. yüzyılın sonlarında gazeteci Theodor Herzl tarafından atıldı. 1948'de 'zafere' ulaşan Siyonist hareket, kimilerince, Musevilerin ulusal kurtuluşu ve kendi kaderlerini tayin için mücadele eden bir örgüt olarak görüldü. Kimilerine göre ise Siyonistler Musevilerin tarih boyunca yaşadıkları baskıların intikamını ustaca planlanmış siyasi hareketlerle alan sinsi bir akımdı. Siyonistler, önce Osmanlı İmparatorluğu sonra da 1948 yılına dek Britanya'yla siyasi bir çözüme ulaşıp devletlerini resmen kurmak için çok uğraştılar ve amaçlarına da ulaştılar.

4. NASIL YERLEŞTİLER?
Yüzyıllardır sürgün hayatı yaşayan Museviler, 1882 yılında kendilerinin olduğuna emin oldukları Filistin topraklarına yerleşmek için harekete geçti. İlk 20 yılda 30 bin Musevi bu topraklara geldi. Musevi karşıtlığının ve 'pogrom' adlı katliamların yoğun yaşandığı Rusya'dan gelen bu Musevilerin ilk göç dalgasına 'aliyah' adı verildi. İkinci göç hareketi 1930'larda, Naziler Musevileri Avrupa'dan silip köklerini kazımak için harekete geçtiklerinde yaşandı. 1800'lerin başında Filistin'de sadece 7 bin kadar Musevi ve 270 bine yakın Arap yaşıyordu. 1880'lerde Musevilerin sayısı 24 bine, I. Dünya Savaşı'nda 87 bine, 1931'de 174 bine ve İsrail Devleti'nin kurulduğu yıllarda 630 bine ulaştı.

5. İSRAİL'İ SEVİYORLAR MI?
Dindar Musevilerin çoğu bir görev olarak yaşadıkları ülkelerden ayrıldı, Filistin'e gelip 'yerleşimci' oldu. Musevilerin dinlerine bağlılıkları İsrail Devleti'ne bağlılıklarıyla birleşince vatanseverlik ve dindarlık iç içe girdi. Pek çok Musevi, İsrail Devleti'nin politikalarını şiddetle eleştirdi. Musevi dilbilimci Noam Chomsky'e göre İsrail Devleti'nin kurulması daha en baştan bir hataydı. Chomsky'e göre: "Siyonizm ve İsrail Devleti arasında ayrım yapmamız gerekir. İsrail Devleti'nin eylemleri ırkçı olarak tanımlanmalıdır. Siyonizm ise sömürgecidir, eski tarz Avrupa sömürgeciliğinin son halkasıdır."